Ưu đãi doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô quy mô lớn

Lắp ráp ô tô ở Nhà máy ô tô Trường Hải - Ảnh: Lê Dũng

Tại cuộc tọa đàm “Chính sách phát triển ngành công nghiệp ô tô VN” do Bộ Công thương tổ chức hôm qua (27.4), ông Trần Tuấn Anh, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, chủ trương phát triển ngành công nghiệp ô tô VN từ nhiều năm trước đây, vẫn được tái khẳng định bằng các quyết định phê duyệt quy hoạch, chiến lược phát triển ô tô đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 cho 3 dòng xe: xe tải, xe khách; xe đến 9 chỗ và xe chuyên dùng (xe chở bê tông, xe nông dụng đa năng...) ban hành tháng 7.2014. Tuy nhiên, chính sách mới định hướng chỉ ưu đãi thuế, phí cho những dự án đầu tư có quy mô 100.000 xe/năm trở lên.

Cụ thể hơn, ông Phạm Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Công nghiệp nặng, ví dụ như về tín dụng, các dự án sản xuất linh kiện, phụ tùng ô tô sẽ được vay vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước với lãi suất thấp; các nhà đầu tư được hưởng các chế độ ưu đãi của chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, các ưu đãi hiện hành của Chương trình cơ khí trọng điểm; các dự án sản xuất 3 dòng xe ưu tiên sẽ được xem xét vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển khoa học công nghệ quốc gia; hỗ trợ chi phí mua bản quyền thiết kế, phần mềm, thuê chuyên gia, đào tạo nhân lực...

“Sản xuất các dòng xe đến 9 chỗ ngồi và xe khách 10 - 24 chỗ ngồi được áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) thấp hơn quy định hiện hành. Hay các doanh nghiệp (DN) sản xuất lắp ráp các dòng xe thân thiện môi trường, xe tải nhẹ, xe nông dụng đa năng được hưởng các ưu đãi về thuế thu nhập DN theo quy định về ngành nghề ưu đãi đầu tư... của luật Đầu tư”, ông Tuấn cho biết thêm.

Ở góc độ một nhà sản xuất, lắp ráp xe khá thành công, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty CP ô tô Trường Hải (Thaco) nhận xét, thời gian qua, chỉ những DN nào đầu tư mạnh CKD (nhập khẩu, lắp ráp các bộ linh kiện ô tô nguyên chiếc), làm tốt các khâu phân phối, dịch vụ... mới chiếm lĩnh được thị trường.

Theo ông Dương, sau 20 năm có chính sách phát triển ngành ô tô, dung lượng thị trường ô tô VN còn rất bé nhưng vẫn được kỳ vọng là điểm đến của các nhà đầu tư sản xuất ô tô chưa có cơ sở sản xuất ở ASEAN. “Khả năng thu hút đầu tư sản xuất ô tô tại VN vẫn khả thi vì các hãng xe vẫn đánh giá cao tiềm năng thị trường 90 triệu dân của VN. Thế thì phải có ưu đãi, có thuế suất CKD phù hợp để DN sản xuất trong nước vẫn duy trì hoạt động được”, ông Dương nói. Ông cũng cho rằng không có nước nào hoàn toàn mở toang cửa cho thị trường ô tô nên VN cũng cần phải có chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất khi thị trường chưa đủ lớn. “Tôi không xin quá nhiều, DN không thể dựa vào bảo hộ mãi. Nhưng còn 3 năm, Chính phủ, các bộ cũng nên xem xét để có thể thúc đẩy sản xuất trong nước”, ông Dương nói.

Cụ thể hơn, theo ông Dương, Bộ Tài chính nên xem lại thuế TTĐB vì chính sách này đang có lỗ hổng. “Hiện nay, thuế TTĐB trên xe lắp ráp trong nước là thuế với xe xuất xưởng, bao gồm cả lợi nhuận nhà sản xuất trong khi thuế TTĐB của xe nguyên chiếc là tính trên giá CIF nhập về chưa có đầy đủ phí, thuế. Nếu chính sách công bằng hơn sẽ chống được gian lận thương mại và nhất là với những trường hợp có dấu hiệu chuyển giá. Ngoài ra, cũng nên xem xét giảm thuế nhập khẩu linh kiện lắp ráp CKD”, ông Dương nói.

Ông Hồ Mạnh Tuấn, Phó tổng giám đốc Honda VN, cho rằng, đề xuất trên của ông Dương có cơ sở vì tính toán lại thuế TTĐB sẽ có lợi cho sản xuất ô tô do WTO không cấm áp dụng thuế TTĐB.

Đại diện Công ty Toyota VN kiến nghị, VN vẫn cần có chính sách hỗ trợ khi quy mô thị trường chưa đủ lớn. Chính sách cần ổn định và chú ý nâng cao sản lượng cho từng dòng xe một mới nâng cao năng lực cạnh tranh chung.

Ông Trần Tuấn Anh, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, các ví dụ thực tế ở Thaco sẽ là những gợi ý cho cơ quan nhà nước xây dựng chính sách trong thời gian tới. Dù không còn nhiều thời gian nhưng các bộ, ngành vẫn phải thận trọng trong việc đưa ra chính sách để việc triển khai khả thi và có hiệu quả. Phó vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính, Lưu Đức Huy cho biết, các dự thảo chính sách ưu đãi về thuế cho đầu tư sản xuất ô tô trong nước cũng đã có nhưng bộ này cũng đang rà soát với các luật liên quan và sẽ tổ chức lấy ý kiến rộng rãi hơn từ khối DN trong thời gian tới.