Chiều nay, 14.7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc bổ sung SGK (SGK) vào danh mục hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá bằng hình thức giá tối đa.
Giá sách giáo khoa tăng gấp 2 lần sau xã hội hóa
Trình bày tờ trình của Chính phủ về việc bổ sung SGK vào danh mục hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá bằng hình thức giá tối đa, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho hay, việc nhiều nhà xuất bản tham gia xuất bản SGK về lâu dài sẽ có sự cạnh tranh thông qua giá bán.
“Hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh bằng hình thức điều tiết giá hoặc việc các nhà xuất bản tự định giá SGK ở mức cao sẽ có thể xảy ra; mức giá bán cao, thấp khác nhau tạo tâm lý bất ổn cho phụ huynh và học sinh trong việc lựa chọn SGK”, bà Mai nêu.
Thứ trưởng Bộ Tài chính cũng cho hay, qua so sánh 3 phương án đã kê khai của SGK lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới thì giá cao hơn khoảng hơn 2 lần (chưa tính đến yếu tố quy cách chất lượng khác như số lượng màu, chất lượng giấy in...).
Vẫn theo bà Mai, theo quy định hiện hành, SGK không thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá, Nhà nước định giá mà thuộc danh mục kê khai giá, thẩm quyền quyết định giá SGK thuộc giám đốc các nhà xuất bản. Vì vậy, khi thực hiện kê khai giá, chưa đủ để điều tiết công bằng trong in ấn phát hành SGK như mong muốn.
Ngoài ra, việc điều chỉnh tăng giá SGK đều có tác động đến chỉ số giá tiêu dùng CPI của cả nước và tâm lý của người dân. "Nếu không có cơ chế điều tiết giá dẫn đến có sự chênh lệch về giá giữa các nhà xuất bản, theo đó, sẽ có thể nảy sinh tiêu cực trong quá trình lựa chọn bộ SGK cho học sinh", bà Mai nêu.
Từ những phân tích trên, bà Mai cho rằng, việc nhà nước điều tiết giá SGK bằng hình thức định giá là cần thiết và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc bổ sung SGK vào danh mục hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá bằng hình thức giá tối đa thực hiện theo quy định tại luật Giá.
Thường vụ Quốc hội không làm những việc không đúng thẩm quyền
Báo cáo thẩm tra của Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho thấy ý kiến còn khá khác nhau. Theo ông Hải, đa số ý kiến trong Ủy ban đồng tình với Chính phủ, cho rằng cần phải có giải pháp khắc phục tình trạng này khi giá SGK chưa thực sự được điều chỉnh theo cơ chế thị trường.
Một số ý kiến cho rằng, đề xuất của Chính phủ là chưa phù hợp với mục tiêu, quan điểm của Nghị quyết của Quốc hội về xã hội hóa SGK và trái với nguyên tắc thị trường, chưa phù hợp với quy định của luật Giá.
Bên cạnh đó, đa số cho rằng, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bổ sung SGK vào danh mục hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá bằng hình thức giá tối đa là phù hợp với quy định và để kịp thời phục vụ nhiệm vụ năm học mới. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, sản phẩm SGK không thuộc diện hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá theo quy định của luật Giá. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không có thẩm quyền này.
Phát biểu sau đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, đưa giá SGK vào danh mục hàng hóa nhà nước được định giá khung tối đa thì phải sửa luật Giá.
Bà Ngân cũng đề nghị Chính phủ đánh giá tác động với SGK mới đối với học sinh lớp 1 thì cả nước tăng thêm bao nhiêu tiền, ảnh hưởng đến đời sống như thế nào.
"Hiện Chính phủ chưa có đánh giá tác động nhưng lại đưa ra một chính sách mới, trong khi chính sách này trong Luật không giao thẩm quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tôi quan tâm nhất chỗ này", Chủ tịch Quốc hội băn khoăn.
Giải trình thêm, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết, SGK lớp 1 năm nay đã thực hiện rồi, đến nay các nhà xuất bản đã in, các tỉnh đã lựa chọn xong sách, phụ huynh học sinh đã chuẩn bị mua.
"Thủ tướng chỉ đạo Bộ GD-ĐT phối hợp với Bộ Tài chính tham mưu Chính phủ tiếp tục đề xuất hỗ trợ đối tượng bị ảnh hưởng dịch Covid-19 được cấp phát SGK ngay từ lớp 1", ông Thưởng cho hay.
Theo ông Thưởng, việc nhà nước định giá nếu được thông qua thì áp dụng cho sách lớp 2 và những năm sau trở đi, chứ không phải cho sách lớp 1 năm nay. Vì vậy, Thứ trưởng GD-ĐT cho biết đủ thời gian để cân nhắc và đánh giá tác động, thẩm định kỹ hơn việc này.
"Chúng tôi tin rằng, đưa SGK vào mặt hàng nhà nước định giá thì quản lý tốt hơn và không đi ngược lại chủ trương xã hội hóa SGK, vì chúng ta quy định khung trần", ông Thưởng nói.
Chủ tịch Quốc hội đồng tình SGK lớp 1 năm nay chấp nhận giá thẩm định như Thứ trưởng Bộ GD-ĐT nói, còn ai khó khăn thì thực hiện bảo trợ xã hội. "Còn Thường vụ Quốc hội không làm những việc không đúng thẩm quyền", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
"Chốt" phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ đánh giá lại, hoàn chỉnh hồ sơ để báo cáo Quốc hội ra nghị quyết, hoặc sửa luật Giá. “Việc này có tác động lớn, thậm chí phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền, chứ không nên vội vã”, ông Hiển nói.
Bình luận (0)