Vai trò của tỉ phú Elon Musk trong Nhà Trắng sắp tới

Ảnh: AFP

Nếu được xác nhận, thông tin trên sẽ là một dấu hiệu cho thấy vai trò lớn của ông Elon Musk trong chính quyền sắp nhậm chức của ông Trump.

Ông Musk gặp gỡ ông Trump vào đầu nhiệm kỳ đầu tiên, nhưng quan hệ chỉ phát triển thành đồng minh thân thiết trong những tháng cuối của chiến dịch tranh cử vừa qua. Vị tỉ phú giàu nhất thế giới đã tài trợ hơn 119 triệu USD cho ủy ban hành động chính trị ủng hộ ông Trump và công bố ủng hộ ứng viên Cộng hòa sau khi ông bị bắn tại Pennsylvania hồi tháng 7. Kể từ đó, ông Musk liên tục xuất hiện trong các sự kiện của ông Trump.

Truyền thông Mỹ cho rằng ông Musk đã trở thành người quyền lực nhất trong "bộ sậu" sắp tới của ông Trump, có mặt tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở bang Florida của tổng thống đắc cử "gần như mỗi ngày" gần đây. "Elon sẽ không về nhà. Tôi không thể thoát khỏi cậu ấy, ít nhất là cho đến khi tôi không thích cậu ấy nữa", ông Trump nói đùa trong cuộc gặp các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Hạ viện ngày 13.11. Theo trang Axios, tỉ phú Musk là một trong số ít người thân tín dự những phiên họp chọn lựa thành viên trong chính quyền sắp tới của ông Trump.

Ông Musk đã được ông Trump chọn làm lãnh đạo Ban Hiệu quả chính phủ (DOGE), cơ quan không chính thức phụ trách cải cách bộ máy quan liêu của chính phủ. Chưa rõ cách hoạt động của cơ quan này là như thế nào, song ông Musk tự tin có thể tiết kiệm 2.000 tỉ USD, gần bằng 1/3 chi tiêu hằng năm của chính quyền liên bang. Đồng thời, ông cũng muốn giảm số cơ quan liên bang từ hơn 400 xuống còn 99.

Giới quan sát nhận định cuộc gặp của ông Musk với Đại sứ Iran (nếu đúng) cho thấy chính quyền Trump đang chuẩn bị hoạt động vượt ra ngoài khuôn khổ ngoại giao truyền thống. Theo đó, ông Trump không cần đến những nhà ngoại giao đích thực hoặc các quan chức chính quyền để liên lạc với đồng minh và các đối thủ như Iran, Nga hay Trung Quốc. Thay vào đó, ông có thể nhờ cậy những người thân tín như ông Musk để làm kênh liên lạc không chính thức.

Ngoài cuộc gặp với Đại sứ Iran, ông Musk còn được cho là đã nhiều lần liên lạc với Tổng thống Nga Vladimir Putin từ năm 2022 cũng như các quan chức khác của Nga. Ông Musk và Điện Kremlin đã bác bỏ thông tin này nhưng các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ mới đây đề nghị Bộ Quốc phòng và Bộ Tư pháp điều tra vì lý do an ninh quốc gia, khi Công ty SpaceX của vị tỉ phú tham gia nhiều dự án quan trọng của Lầu Năm Góc và NASA, theo Reuters.

Mặt khác, CNBC dẫn lời giới chuyên gia cho biết đã có nhiều tò mò tại Trung Quốc trong vài tháng qua về việc liệu ông Musk, người có lợi ích kinh doanh lớn tại Trung Quốc, có thể là một "phiên bản" của cố Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger để làm trung gian thỏa thuận giảm căng thẳng giữa hai nước. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng nhận định vừa nêu là "nói quá".