Văn hóa Câu chuyện văn hóa

Về lễ hội vật cổ truyền làng Vĩnh Khê thưởng thức những pha đấu kịch tính, đẹp mắt

Giang Linh

17/02/2024 10:43 GMT+7

Hàng chục đô vật khắp nơi hội tụ về lễ hội vật cổ truyền làng Vĩnh Khê (xã An Đồng, H.An Dương, TP.Hải Phòng) tranh tài, cống hiến những pha đấu kịch tính, đẹp mắt.

Hôm qua 16.2 (mùng 7 tết Nguyên đán Giáp Thìn), H.An Dương tổ chức khai mạc lễ hội vật cổ truyền làng Vĩnh Khê, xã An Đồng năm 2024 - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại sân đình.

Lễ hội thu hút 28 vận động viên thuộc 10 đội đến từ các câu lạc bộ, trung tâm thể dục thể thao các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Ninh Bình và các quận, huyện trên địa bàn TP.Hải Phòng.

Giải đấu được chia làm 2: giải các đô vật liên tỉnh, thành phố và giải các đô vật quận, huyện. Hình thức thi đấu, các đô vật bốc thăm đấu loại trực tiếp.

Nét độc đáo riêng biệt trong lễ hội vật truyền thống của làng Vĩnh Khê chính là thể lệ thi đấu không tuân theo bất cứ một quy chuẩn sẵn có của đấu vật mà hoàn toàn là theo lệ làng quy định. Chính vì thế, các đô vật tham gia cuộc thi sẽ đấu với nhau mà không cần tính thời gian, lứa tuổi hay hạng cân.

Các đô vật tham gia hội thi sẽ thi đấu trong 3 hiệp, mỗi hiệp diễn ra trong 3 phút, tuy nhiên nếu kết thúc cả 3 hiệp thi đấu mà vẫn không tìm được người thắng cuộc thì các đô vật sẽ bước vào hiệp phụ mà không cần phải tính thời gian. Người được coi là chiến thắng tuyệt đối là khi hạ được đối thủ ở tư thế hai vai hoặc một bên mông phải chạm thảm trong khoảng thời gian 3 giây của 1 hiệp thi đấu.

Trước khi khai hội, các vị cao niên trong cùng các dòng họ sẽ tiến cử ra 2 cụ già của làng đạt đủ tiêu chuẩn là người đức cao vọng trọng, gia đình song toàn, không vướng tang gia, kinh tế khá, ăn mặc trang phục gọn gàng, làm lễ "Giao điệt" ở trước của đình. Hai vị cao niên được dân làng chọn sẽ mặc trang phục giống nhau và cùng nhau tiến hành biểu diễn những miếng, vờn, trò, chào cơ bản trong mỗi cuộc thi đấu vật.

Một nét riêng biệt khác mà chỉ có hội vật làng Vĩnh khê mới có, đó là cơ cấu giải thưởng thường lớn hơn so với nhiều hội vật khác, bởi khách xem hội có nhiều người sẵn sàng ủng hộ cả triệu đồng cho riêng đô vật và cho cả giải thưởng chung của lễ hội.

Chính điều này đã góp phần khiến cho nhiều đô vật chuyên nghiệp cũng phải chật vật mới giành được chiến thắng trên sới vật của làng Vĩnh Khê.

Sau khi trải qua những hiệp đấu gay cấn, quyết liệt, đô vật Trần Văn Tưởng (đội tỉnh Ninh Bình) đã giành chiến thắng để lên ngôi vô địch; đô vật Trần Viết Chung (đội TP.Hải Phòng) giành giải nhì và 2 đô vật là Hán Văn Dũng (đội tỉnh Bắc Ninh), Vũ Tiến Dũng (đội TP.Hải Phòng) đồng giải ba.

Ở trận chung kết giải các quận, huyện của Hải Phòng, đô vật Dương Đức Bình (đội H.An Lão) giành giải nhất. Đô vật Bình cũng là vận động viên nhiều tuổi nhất giải (gần 50 tuổi) đã xuất sắc đánh bại một đô vật trẻ tuổi (18 tuổi) tại trận chung kết.

Đình Vĩnh Khê nằm trên địa phận làng Vĩnh Khê (xã An Đồng, H.An Dương, TP.Hải Phòng) là nơi thờ danh tướng Phạm Tử Nghi - người được dân làng tôn làm thần hoàng làng và hai vị tướng tài dưới thời vua Trần Nghệ Tông là Vũ Giao, Vũ Trung, là người con của làng.

Để bày tỏ lòng tôn kính và cũng là để tưởng nhớ tới cội nguồn, noi gương tấm gương trung liệt, hiếu nghĩa của 2 vị tướng họ Vũ, người dân làng Vĩnh Khê đã lấy ngày sinh của 2 ông (ngày mùng 7 tháng 1 âm lịch) để mở hội làng.

Hội làng Vĩnh Khê gắn liền với một hội thi đấu vật, thường chỉ diễn ra 1 ngày nhưng lễ hội này cũng đã thu hút rất nhiều đô vật đến từ các lò vật nổi tiếng tại Hải Phòng và các tỉnh, thành phố khác đến so tài.

Lễ hội vật truyền thống làng Vĩnh Khê là nét đẹp văn hóa của vùng đồng bằng Sông Hồng, thể hiện tinh thần thượng võ và là hình thức cổ vũ tinh thần rèn luyện sức khỏe để xây dựng, bảo vệ quê hương, đất nước. Lễ hội thể hiện rõ nét trong những nghi thức, nghi lễ trang nghiêm, long trọng và những trò chơi dân gian đầy ý nghĩa, gắn liền với tích chuyện về thành hoàng làng. Với những nét độc đáo, khác lạ, lễ hội luôn có sức hút đặc biệt với mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài thành phố đến chiêm ngưỡng, cổ vũ.

Với những nét đặc sắc văn hóa, ngày 11.9.2017, Bộ VH-TT-DL đã chứng nhận lễ hội vật cổ truyền làng Vĩnh Khê (xã An Đồng, H.An Dương) là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Dưới đây là một số hình ảnh đẹp mắt, đầy kịch tính tại lễ hội vật cổ truyền làng Vĩnh Khê Xuân 2024: