Đời sống

Về Thường Tín, thăm làng thổi thuỷ tinh hơn 50 năm tuổi

Ngọc Yến

28/07/2022 11:15 GMT+7

Chỉ bằng công cụ thô sơ và đôi bàn tay khéo léo, những người dân ở xã Thống Nhất (H.Thường Tín, Hà Nội ) có thể tạo ra những sản phẩm từ thuỷ tinh độc đáo.

Thời tiết Hà Nội đang vào những ngày nắng nóng đỉnh điểm, nhưng trong những xưởng chế tác thuỷ tinh ở xã Thống Nhất vẫn luôn rực lên ánh lửa từ những chiếc máy làm ống thuỷ tinh hay chiếc đèn khò với nhiệt độ rất cao trước mặt những người thợ thủ công.

Những xưởng thủy tinh hoàn toàn thủ công vẫn hiện hữu ở xã Thống Nhất

Ngọc yến

Ra đời từ những năm 1960, làng nghề thủy tinh Thống Nhất ở H.Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội) đã trải qua nhiều thăng trầm. Thật may, sau hơn nửa thế kỷ, Thống Nhất vẫn còn một số gia đình với khoảng vài chục người còn chung thủy với nghề và làm ra những sản phẩm thủy tinh đơn giản như ống thuốc, ống nghiệm, cốc cho chim uống nước...

Tới thăm xưởng của anh Tiến, một trong số các hộ còn giữ nghề ở Thống Nhất, chúng tôi được giới thiệu đây là cơ sở chuyên làm ống đựng Philatop, một loại thuốc bổ từng nổi tiếng từ thời bao cấp và bây giờ vẫn còn sản xuất.

Anh Tiến có máy làm ống thuốc tự động, mỗi ngày ra khoảng 300 kg thành phẩm. “Gia đình tôi làm nghề thuỷ tinh hơn chục năm rồi, trước thì thổi thủ công nhưng nay làm bằng máy cho đỡ vất vả”, anh Tiến chia sẻ.

Dù vậy, nghề thổi thuỷ tinh theo cách truyền thống vẫn còn tại Thống Nhất, vì không phải sản phẩm nào cũng làm được bằng máy móc mà cần đến sự khéo léo của bàn tay người thợ.

Tại xưởng của anh Lương Văn Trãi và vợ là chị Tạ Thị Ngà, chúng tôi ghi nhận gia đình này vẫn thổi thuỷ tinh thủ công. Sản phẩm của họ là bóng đèn, ống nghiệm và cả những đồ vật khá cầu kỳ, tinh xảo như chuông gió, cây thông, cốc đựng nước uống cho chim…

Chị Ngà bảo khách cần gì thì gia đình làm nấy, chứ không cố định một mặt hàng nào. Hàng ngày, gia đình anh chị phải thổi, kéo, ép, cuốn để làm ra sản phẩm cạnh ngọn lửa khò nóng từ 700 - 1.000 độ C. Miệng thổi thủy tinh, tay thì xoay, vuốt để tạo hình sản phẩm theo ý muốn.

"Ngày mới làm nghề cũng sợ vì thuỷ tinh mới ra lò rất nóng, dễ bỏng tay. Thuỷ tinh vỡ thì dễ đâm chảy máu. Nhưng lâu dần thành quen, giờ tay chân hình như cũng chai hết rồi nên không còn thấy sợ nữa”, chị Ngà nói.

Hiện tại, cả xã Thống Nhất chỉ còn khoảng 20 người theo nghề thổi thủy tinh, tổng số người làm nghề thủy tinh cũng không còn nhiều. Trong đó, số người trẻ tuổi chỉ còn đếm được trên đầu ngón tay. Điều này cũng khiến cho những “nghệ nhân” lâu năm ít nhiều trăn trở. Họ tỏ ra tiếc nuối và có phần lo lắng nếu một ngày nào đó làng nghề bị mai một...