Vì sao Mỹ chưa gửi tiêm kích F-16 cho Ukraine?

Ông Yuriy Sak, cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov, mới đây kêu gọi các đồng minh gửi máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ chế tạo để giúp Kyiv đẩy lùi quân Nga, theo hãng tin Reuters. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề và khả năng cao Ukraine sẽ chưa thể sớm nhận được loại vũ khí này.

REUTERS

Giải mã tầm quan trọng của F-16

Theo ông Konstantinos Zikidis, một kỹ sư hàng không vũ trụ thuộc Lực lượng Không quân Hy Lạp, tiêm kích F-16 mang tên lửa AIM-9X Sidewinder, một loại tên lửa dẫn đường bằng tia hồng ngoại, có tầm bắn 10-20 km và "không thể bị hệ thống phòng thủ của máy bay mục tiêu phát hiện", theo đài al-Jazeera.

Ông Zikidis cho biết F-16 cũng được trang bị tên lửa AIM-120 AMRAAM có tầm bắn lên tới 100 km và có thể tiếp tục nhận được thông tin cập nhật về mục tiêu sau khi được phóng. Tên lửa này và AIM-9X Sidewinder đều thuộc loại tiên tiến nhất của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Ông Thanasis Papanikolaou, người đã bay và chỉ huy đội hình F-16, đồng ý rằng tiêm kích này sẽ mang lại lợi thế rõ ràng cho Ukraine. Đây cũng là điều phía Ukraine nhấn mạnh nhiều lần. "Nếu chúng tôi có được F-16, lợi thế trên chiến trường sẽ vô cùng lớn. Đây là thứ chúng tôi muốn", theo cố vấn Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Yuriy Sak.

Tại sao Mỹ do dự?

Tuy nhiên, việc gửi máy bay chiến đấu đến Ukraine sẽ không phải là một yếu tố thay đổi cục diện chiến trường ngay lập tức. Các hoạt động đào tạo phi công và phi hành đoàn, bảo trì, tiếp tế, tiếp nhiên liệu và duy trì đều sẽ phải được thực hiện. Sau đó, sẽ có những câu hỏi về cách sử dụng máy bay, điều khiển chúng trong các hoạt động cũng như tích hợp chúng vào cấu trúc của lực lượng không quân Ukraine. Tất cả vấn đề này đều có thể quản lý được, nhưng chắc chắn sẽ mất thời gian, theo chuyên trang phân tích quân sự19fortyfve.

Al-Jazeera dẫn lời các chuyên gia phòng không cho biết máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ chế tạo sẽ mang lại cho Ukraine lợi thế trước lực lượng không quân Nga, nhưng chỉ khi được kết hợp với các tên lửa mạnh mẽ và thông tin mà phương Tây cung cấp. Điều này sẽ lôi kéo phương Tây vào cuộc chiến và sẽ khiến xung đột lan rộng. Nga nhiều lần nhấn mạnh việc phương Tây cấp máy bay tiên tiến cho Ukraine sẽ làm leo thang xung đột và đã đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân để phản ứng.

REUTERS

Liệu Ukraine sẽ nhận được tiêm kích F-16?

Giám đốc điều hành Frank St John của Lockheed Martin, công ty sản xuất F-16, nói với tờ Financial Times rằng họ có thể tăng cường sản xuất F-16 ở Greenville (bang Carolina, Mỹ) để một nước thứ ba có thể chuyển giao loại máy bay này đến Ukraine và giải quyết xung đột hiện tại.

Tuy nhiên, điều này không đơn giản. Chính phủ Mỹ phải phê duyệt việc bán hoặc chuyển giao F-16 từ các quốc gia đối tác sang một nước khác. Điều này có nghĩa là bất kỳ thành viên NATO nào đang sở hữu và muốn gửi máy bay chiến đấu do Mỹ sản xuất tới Ukraine đều phải nhận được sự chấp thuận của chính quyền Tổng thống Joe Biden, theo tờ The New York Times.

Mặc dù ông Biden đã nói "không" trước yêu cầu của Ukraine, các quan chức cấp cao cho biết câu trả lời của ông không ngăn cản việc chính quyền quyết định cung cấp F-16 hoặc cho phép nước khác gửi vũ khí này cho Kyiv trong tương lai, theo The New York Times.

Ngày 31.1, ông John Kirby, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ nói nói với các phóng viên: "Chúng tôi liên tục nói chuyện với người Ukraine và chúng tôi liên tục thảo luận với các đồng minh và đối tác của mình về những khả năng mà họ cần". Trong một bài đăng trên kênh Telegram ngày 30.1, ông Andriy Yermak, cố vấn hàng đầu của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nói rằng việc mua máy bay chiến đấu F-16 "đang diễn ra". Ông cho biết thêm rằng Kyiv đã nhận thấy "những dấu hiệu tích cực" từ Ba Lan, nước đã sẵn sàng để phối hợp với NATO chuyển tiêm kích F-16 cho Ukraine.

Cũng trong ngày 30.1, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết nước ông không loại trừ khả năng gửi máy bay chiến đấu tới Ukraine, nhưng ông cũng đưa ra một số điều kiện. Ông yêu cầu việc cung cấp các thiết bị như vậy sẽ không dẫn đến leo thang căng thẳng hoặc Ukraine sử dụng chúng "để động vào đất Nga". Phía Mỹ cũng nêu các điều kiện tương tự. Sau gần một năm cảnh báo người Ukraine không được sử dụng vũ khí của phương Tây nhắm vào lãnh thổ Nga, quân đội Ukraine đã thực hiện tốt yêu cầu này, theo The New York Times.