Vì sao trời lạnh đột ngột làm tăng nguy cơ đột quỵ?

Tắc nghẽn dòng máu, vỡ mạch máu

Theo Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não) xảy ra khi dòng máu cung cấp cho một phần của não, nuôi các cơ quan đặc biệt là não đột nhiên bị chặn lại hoặc khi có một mạch máu trong não bộ bị vỡ khiến máu tràn ra ngoài đè ép vào các tế bào não.

TRUNG TÂM ĐỘT QUỴ BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ

Khi các thành phần mỡ máu như cholesterol, LDL (là một loại cholesterol xấu đối với cơ thể. Cholesterol xấu này có thể gây ra các bệnh lý nguy hiểm cho cơ thể như đột quỵ, xơ vữa động mạch, sỏi thận, nhồi máu cơ tim), bị rối loạn sẽ lắng đọng trên thành mạch và thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa. Những mảng xơ vữa này làm lòng mạch hẹp dần và tắc nghẽn, ngăn cản dòng máu đi nuôi các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả não bộ, gây ra biến chứng đột quỵ não cực kỳ nguy hiểm.

Thời tiết lạnh, nhiệt độ thay đổi đột ngột đòi hỏi hệ thống mạch máu sẽ phải có các phản xạ để thích nghi với sự thay đổi đó. Khi mạch máu co lại, tuyến thượng thận sẽ tăng tiết catecholamine trong máu dẫn đến co mạch.

Với người đã có biến chứng xơ vữa động mạch, mạch máu kém đàn hồi, xơ cứng, máu tăng độ quánh do tăng cholesterol, lòng mạch bị thu hẹp, các cục máu đông hình thành khiến lưu lượng máu qua não giảm đến 20%. Khi gặp thay đổi đột ngột từ bên ngoài, những động mạch đưa máu lên não bị tắc nghẽn, sức cản ngoại vi tăng cao gây đứt, vỡ mạch máu não sẽ dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ và nguy cơ tử vong cao.

Nhiệt độ môi trường giảm nhanh, lạnh đột ngột làm cho các mạch máu co lại, dẫn tới tăng huyết áp, gây xuất huyết não.

Ngoài ra, nhiều người khi trời lạnh thường ít vận động, dẫn tới tăng cân cũng là yếu tố làm tăng huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ.

Nhận biết sớm đột quỵ

TS-BS Vũ Quỳnh Hương (Bệnh viện T.Ư Quân đội 108), cho biết thêm đột quỵ do thiếu máu cục bộ (nhồi máu não) chiếm khoảng 85% tổng số các ca bị đột quỵ não. Đây là tình trạng đột quỵ do các cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch, cản trở quá trình máu lưu thông lên não.

Còn đột quỵ do xuất huyết não là bệnh lý cấp tính do mạch máu não đột ngột vỡ ra, chảy máu vào bên trong nhu mô não, làm tổn thương não. Bệnh gây chết mô não một cách nhanh chóng, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao.

Đáng lưu ý, cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA – Transient Ischemic Attack), là bệnh được gây ra do động mạch não bị bít tắc tạm thời (thông thường dưới 10 phút), sau đó lưu thông lại được. Bệnh được tiên lượng tốt hơn, chưa gây tổn thương não nghiêm trọng. Tuy nhiên, những cơn thiếu máu não thoáng qua cứ liên tục kéo đến thì đây được xem là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Các chuyên gia về đột quỵ hướng dẫn nhận biết một số dấu hiệu nhận biết đột quỵ não từ sớm như: cười méo miệng, nói ngọng, nói không rõ chữ, nói khó (líu lưỡi); rối loạn thị lực, thị lực giảm; tay, chân yếu, khó vận động, cử động, mất thăng bằng; đau đầu dữ dội.