"15.8.2023 - Dấu mốc lịch sử của kinh tế - tài chính VN" - chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh tự hào viết trên trang Facebook cá nhân ngay sau màn chào sàn Nasdaq rực rỡ của VinFast. Không bình luận quá nhiều về sự kiện, ông Vũ Đình Ánh chỉ nói ngắn gọn rằng đây là câu trả lời xác đáng nhất cho những nghi ngờ về năng lực của doanh nghiệp (DN) VN trên trường quốc tế. Nếu có nhiều hơn DN nhìn theo VinFast để học hỏi thì kinh tế VN sẽ sớm vươn tới đẳng cấp cao hơn ở tầm thế giới.

Ông Vũ Đình Ánh không hề quá lời khi gọi đây là dấu mốc lịch sử của kinh tế - tài chính VN, bởi trong suốt gần 2 thập kỷ qua, rất nhiều DN Việt đã viết giấc mơ được niêm yết và giao dịch cổ phiếu trên sàn chứng khoán ngoại, nhưng vì nhiều lý do vẫn chưa thể biến giấc mơ thành hiện thực. Thậm chí từng có trường hợp Công ty CP Đầu tư và xây dựng VN - Cavico Corp đã sáp nhập với một công ty Mỹ và đưa cổ phiếu lên niêm yết trên sàn OTC.BB với mã cổ phiếu là CVIC vào tháng 4.2008. Sàn OTC.BB cũng thuộc Nasdaq, tương tự như sàn đăng ký UPCoM thuộc Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội nhưng chưa phải là sàn niêm yết chính thức của Nasdaq. Đến tháng 9.2009, cổ phiếu Cavico chính thức niêm yết trên sàn Nasdaq của Mỹ với mã CAVO. Nhưng chỉ sau chưa đầy 2 năm, Cavico phải rời sàn Nasdaq do vi phạm những yêu cầu về công bố thông tin.

Bởi vậy, khi tiết lộ kế hoạch lên sàn chứng khoán Mỹ vào giữa năm 2021, khi mới chỉ được khai sinh gần 4 năm, là DN non trẻ trên thị trường ô tô, VinFast nhận về nhiều hoài nghi hơn là kỳ vọng. Thế nhưng, VinFast đã không chỉ viết nên lịch sử mà còn ghi dấu ấn bằng hành trình thần tốc - hiện thực hóa giấc mơ lên sàn ngoại tại đầu não thị trường tài chính thế giới chính thức - chỉ sau khoảng 2 năm từ khi công bố kế hoạch.

Phát biểu tại sự kiện chào sàn của VinFast, bà Lê Thị Thu Thủy, Tổng giám đốc toàn cầu của VinFast, không giấu nổi cảm xúc: "Trở thành công ty niêm yết tại Mỹ là cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển toàn cầu của VinFast. Đây không chỉ đơn thuần là những giao dịch trên thị trường chứng khoán, mà còn ghi nhận niềm tin mạnh mẽ vào tầm nhìn và tiềm năng của chúng tôi, cũng như thực hiện cam kết của chúng tôi là làm cho các phương tiện điện thông minh, an toàn và thân thiện với môi trường trở nên dễ tiếp cận hơn với mọi người. Tôi ghi nhận sự cộng tác tuyệt vời của Black Spade, cùng các cộng sự quan trọng của VinFast, cho một chặng đường cùng nhau bứt phá mọi giới hạn, cũng như tiếp tục hướng về một tương lai xanh cho chúng ta và các thế hệ mai sau".

Ngay trong phiên giao dịch đầu tiên, giá cổ phiếu của VinFast (VFS) đã tăng mạnh lên mức 22 USD, cao hơn gấp đôi so với mức 10 USD được định giá trong thỏa thuận hợp nhất với Black Spade. Kết thúc phiên, cổ phiếu VFS neo ở mức 37,06 USD, đưa vốn hóa nhà sản xuất ô tô điện đến từ VN lên mức hơn 85 tỉ USD, cao hơn tất cả các công ty khởi nghiệp xe điện của Mỹ cộng lại và vượt cả Ford Motor (F), GM, Stellantis (STLA), BMW (Đức), Volkswagen (VOW - Đức), tập đoàn Mercedes-Benz (MBG - Đức) cùng nhiều hãng xe khác. Báo chí nước ngoài đánh giá đây là một con số đáng ngạc nhiên.

Bà Lê Thị Thu Thủy cho biết, bản thân bà cũng bất ngờ, không nghĩ cổ phiếu lên như vậy. Nhưng điều mà những con người VinFast quan tâm hơn chính là sự ủng hộ hộ cho VFS, là hình ảnh nhiều người háo hức xem VFS niêm yết. Đó là động lực để họ thực hiện khát vọng định vị thương hiệu ô tô Việt trên thị trường thế giới. Khát vọng mà VinFast đặt ra ngay từ đầu, mọi chiến lược không chỉ hướng về lợi nhuận.

 Lãnh đạo Vinfast từng chia sẻ, trở thành hãng xe điện 100% chính là tầm nhìn của VinFast ngay từ khi thành lập. Đó là tầm nhìn về một tương lai bền vững cho con người và hành tinh thông qua việc di chuyển xanh, sạch và an toàn. Hãng xe thương hiệu Việt còn khao khát vươn tới những thành tựu cao hơn nữa - trở thành một trong những hãng xe điện hàng đầu trên thế giới. Bởi vậy, ngay từ đầu, công ty đã đầu tư hệ thống nhà máy tương thích với xe điện để đảm bảo sản phẩm có chất lượng tốt và ổn định. Lãnh đạo VinFast tự tin mình có nhiều lợi thế nhờ bắt đầu từ con số 0 nên không bị trói buộc từ các sản phẩm cũng như tư duy cũ. Đồng thời, ô tô điện là xu hướng không thể đảo ngược nên đây là thời điểm thích hợp để chuyển đổi và giành lấy lợi thế cạnh tranh.

Trong ngày chính thức "rung chuông" trên sàn Nasdaq, bà Lê Thị Thu Thủy một lần nữa khẳng định đây không chỉ là ngày trọng đại với VinFast, mà còn là cột mốc quan trọng trong nỗ lực xây dựng một tương lai xanh hơn cho tất cả mọi người thông qua di chuyển bền vững.

"Giao thông vận tải là yếu tố then chốt trong các thành tựu của con người vì nó mang đến cơ hội cho các cá nhân cũng như cả xã hội. Tuy nhiên, các cuộc cách mạng của nền công nghiệp di chuyển cũng tạo nên nhiều thách thức cho hành tinh của chúng ta, đe dọa sự cân bằng giữa môi trường sống và sự phát triển của con người. Giờ đây, chúng ta có sứ mệnh mang đến cho mọi người khả năng tiếp cận các phương tiện giao thông xanh với giá hợp lý, nhằm hướng tới phát triển bền vững trên quy mô toàn cầu" - bà Lê Thị Thu Thủy nhấn mạnh.

Ủng hộ cách tiếp cận của VinFast, PGS-TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế VN, khẳng định đây là lựa chọn "cực chuẩn" về mặt chiến lược. Ngành công nghiệp ô tô của VN, so với thế giới, đã đi sau rất dài. VinFast mới ra đời, không chọn cách theo sau cạnh tranh cùng phân khúc mà với tuyên ngôn xuyên suốt là "tiên phong", DN này còn cách "đánh" luôn vào thị trường mới nhất, vào công nghệ đẳng cấp nhất của loài người.

Nhìn trên thế giới, VinFast chọn phát triển xanh là phù hợp với xu hướng xanh của thời đại, đồng nghĩa được thế giới ủng hộ, nhanh chóng được chấp nhận. Sự ủng hộ của bang Bắc Carolina về cả chủ trương cùng gói ưu đãi kinh tế lớn nhất trong lịch sử bang này dành cho việc xây dựng nhà máy sản xuất xe điện VinFast là minh chứng rõ nhất cho thấy VinFast đã đi đúng hướng. Ngoài ra, với VN, công nghệ năng lượng cũng không thể nằm ngoài xu thế và đang thay đổi rất nhanh sang năng lượng tái tạo, sản xuất năng lượng mới (hydrogen, ammonia xanh...). Ô tô điện thay thế ô tô xăng là sản phẩm nhanh nhất ứng dụng nguồn năng lượng này một cách rộng rãi. Hai xu hướng này kết hợp với nhau sẽ tạo ra lợi ích phát triển cực kỳ lớn. Rõ ràng, VinFast đã thấy trước được xu thế này, đã liên minh được với những nhà sản xuất pin hàng đầu thế giới để sẵn sàng thực thi.

"Đây là thời đại của những ý tưởng điên rồ, của chiến lược mang tầm nhìn dài hạn, VinFast đã đi rất chuẩn về chiến lược. Điều còn lại chỉ còn là thực thi chất lượng. Cần hiểu rằng, tiên phong đồng nghĩa với những khó khăn, thách thức nghiệt ngã. DN đã phải chuẩn bị rất nhiều điều kiện cho cuộc đấu này, không phải chỉ là ảo tưởng xung trận chỉ với một niềm tin quyết thắng. Với những thành tựu tính đến ngày hôm nay, chúng ta phải tin tưởng vào năng lực của DN. Những thắng lợi ban đầu trên thị trường chứng khoán Mỹ của VinFast đã khẳng định VN là "tay chơi" trong thị trường bậc cao nhất mà chỉ có một số ít hãng ô tô toàn cầu xâm nhập. Đó không chỉ tạo ra vị thế cho DN mà còn xây dựng nên hình ảnh cho VN. Nếu có thêm được sự ủng hộ của dân tộc VN, người dân VN, chính phủ VN thì không lý gì VinFast không giành thắng lợi" - PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.

Ngay sau phiên giao dịch đầu tiên của cổ phiếu VinFast trên sàn Nasdaq, từ Paris (Pháp), GS Nguyễn Đức Khương - Chủ tịch AVSE Global (Tổ chức Khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu), Giám đốc Nguồn lực và Nghiên cứu tại IPAG Business School (Pháp) - chia sẻ với Thanh Niên: Nasdaq là thị trường có tiêu chuẩn cho niêm yết rất cao, không dễ gì vào được. Việc VinFast được niêm yết và lựa chọn vào chỉ số Nasdaq Global Seclect Market Composite chứng tỏ năng lực của DN và đội ngũ tư vấn. Đây là thành công lớn, rất đáng tự hào đối với Vingroup nói riêng và VN nói chung. Nó cũng gợi mở con đường cho các DN khác của VN trong khát vọng vươn mình ra toàn cầu, tiếp cận với thị trường vốn quốc tế. Bản thân VinFast đã là thương hiệu được biết đến, góp phần đưa danh tiếng VN ra thế giới.

TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cũng nhận định, đây là sự kiện khởi đầu cho quá trình vươn ra biển lớn của DN. Sự kiện đáng mừng và có ý nghĩa tích cực cho cộng đồng DN Việt nói riêng cũng như thương hiệu quốc gia. Để niêm yết được trên thị trường vốn cao cấp như Nasdaq đòi hỏi DN về sự minh bạch rất cao, có uy tín. Đặc biệt, đối với lĩnh vực ô tô điện đang cạnh tranh rất hà khắc bởi thị trường này đòi hỏi DN không chỉ là quá trình tạo ra chiếc ô tô mà xây dựng được cả một hệ sinh thái hỗ trợ. Đồng thời, VinFast chắc chắn cũng sẽ vấp phải sự cạnh tranh rất quyết liệt với các tập đoàn rất mạnh, có thương hiệu lâu đời, thậm chí vượt lên mình rất nhiều về nghiên cứu, công nhệ.

"Số DN trong nước có được thương hiệu để thế giới biết đến vẫn còn ít. Việc đưa thương hiệu vươn ra tầm thế giới đã khó, để giữ được thương hiệu còn khó hơn. Đó là cả một quá trình đòi hỏi DN không ngừng đổi mới, phát triển, làm ra sản phẩm chất lượng, phục vụ nhu cầu đa dạng cho người tiêu dùng. Thông qua thương hiệu của nhiều DN Việt thì thương hiệu quốc gia của VN thời gian qua cũng từng bước được nâng hạng. Đặc biệt thông qua câu chuyện của VinFast thì thương hiệu VN sẽ càng mạnh hơn, giá trị tăng nhanh hơn trên bảng xếp hạng của các tổ chức thế giới" - TS Võ Trí Thành nhìn nhận.

PGS-TS Trần Đình Thiên nhận xét: Có thể dễ dàng nhận thấy Vingroup dồn toàn lực cho VinFast với khát vọng đưa VN ra với thế giới bằng cách giới thiệu một sản phẩm, một công nghệ tầm cao nhất mà người VN đã làm chủ; bằng cách liên kết với thế giới; chia sẻ lợi ích phát triển với thế giới. Qua đó, kéo thế giới đến với VN. Sự thừa nhận của quốc tế đối với VinFast đánh dấu sự trưởng thành của một DN Việt, đồng thời là ví dụ để khẳng định rằng DN VN hoàn toàn có năng lực tiếp cận thị trường thế giới theo cách nhanh chóng và hiệu quả. Đây là sự khích lệ rất mạnh đối với các DN VN.

Bá Hùng

"Những thành công đặc biệt trong những ngày đầu lên sàn Mỹ mang lại sự cổ động rất lớn cho VinFast và VN. Song, cuộc chiến còn rất khốc liệt. Thị trường nghiệt ngã, không gì có thể khẳng định thành công hôm nay đồng nghĩa là năm sau, năm sau nữa vẫn tiếp tục thuận lợi như vậy. Vì thế, chúng ta cũng phải nhìn nhận trên tinh thần một DN VN làm được việc có ý nghĩa cho đất nước để sự ủng hộ dành cho VinFast phải nhìn trên bình diện ủng hộ thương hiệu quốc gia, hình ảnh quốc gia như vậy. Chúng ta phải tin vào cách làm, tin vào nỗ lực của DN đối với đất nước" - vị chuyên gia kinh tế này nhấn mạnh.