Ông là một lão nông thực thụ, từ miền đất Quảng vào Đà Lạt lập nghiệp từ năm 1958, nhưng ông đã góp phần làm cho Đà Lạt nổi tiếng hơn qua những tác phẩm hoa, cây trái do chính ông lai tạo. Hơn 10 năm qua ông được biết đến như một nghệ nhân “làm xiếc” trên nhiều cây trái khác nhau.
Mùa xuân năm 1997, cái tên Mười Lời bắt đầu nổi tiếng khi khách du xuân đến chợ hoa đào Đà Lạt được chiêm ngắm những cành đào Nhật Tân nở hoa trên gốc hồng đào Đà Lạt có gắn mác “Hoa Đào Mười Lời”. Những năm sau, ông còn gây thêm sự ngạc nhiên đến thích thú khi “trình làng” tác phẩm độc đáo: trên một gốc đào mà có tới 4 màu hoa (4 loài) cùng khoe sắc.
Dường như cứ mỗi độ xuân về, ông lại tạo cho người mê hoa, mê cây trái sự ngạc nhiên bằng những sản phẩm mới trên rất nhiều loại cây khác như: đào Thất thốn (Mỹ), nhất chi mai, sakura (Nhật), mận Tam Hoa (Sơn La), mơ chùa Hương ghép trên gốc đào Đà Lạt, chanh ngọt của Úc ghép trên cây bưởi, cây hồng ăn quả ghép 3 chân, cây bưởi cho trái có kích thước khổng lồ mang hương vị của Hà Nội, Huế, Quảng Nam, Biên Hòa, miền Tây. Ngoài ra ông còn ghép thành công nhiều loại cây ăn quả có giá trị như táo Fuji Nhật Bản, đặc biệt là giống bơ Nhật năng suất cao và trái rất ngon hiện đang được phát triển ở Đà Lạt và tỉnh Đắk Nông.
Có lần gặp tôi trong một hội thảo về nông nghiệp, ông khoe: “Mình vừa lai tạo được giống nhật quỳnh (hoa quỳnh nở ban ngày)”. Theo ông đến “Thung lũng hoa đào” trên đường Lê Hồng Phong (Đà Lạt), tận mắt chứng kiến nhật quỳnh được ghép trên cây thanh long và có tới 5 màu riêng biệt: vàng, đỏ, hồng, trắng, tím... tôi càng nể trọng và quý mến tài năng của ông. Lần đó, ông chia sẻ ý định sẽ "sáng tác" cây hoa đào ghép bởi các loài đào đến từ 5 quốc gia: Nhật Bản, Trung Quốc, Anh, Ấn Độ, và Việt Nam cho mọi người thưởng thức. Ông tâm sự: “Được gần gũi, chan hòa với thiên nhiên, được cống hiến cho đời những cành hoa tươi đẹp, những quả thơm trái mùa, là điều hạnh phúc tột cùng đối với tôi”.
Với thung lũng rộng chừng 6.000m2, nghệ nhân Mười Lời đã sưu tập được trên 60 giống hoa thơm trái lạ, đã biến nơi đây thành một địa chỉ du lịch nổi tiếng, là nơi tiếp đón nhiều du khách trong và ngoài nước, cũng như hàng ngàn sinh viên của nhiều trường đại học trong cả nước đến nghiên cứu, học tập... Với những công lao đó, tại Festival Hoa Đà Lạt lần đầu tiên (2005), lão nông Mười Lời là một trong 10 nghệ nhân trồng hoa nổi tiếng nhất Đà Lạt được tôn vinh. Ông còn nhận được rất nhiều giải thưởng tại các hội hoa xuân tổ chức tại Đà Lạt, TP.HCM... Ông còn vinh dự được nhận cúp vàng vì sự nghiệp xanh...
Xin nói lời tri ân và vĩnh biệt người nghệ nhân “chân đất” với chiếc mũ phớt, chân đi ủng, dáng thấp đậm, nước da rám nắng không ngại khó khăn gian khổ. Ông đã âm thầm góp phần làm cho thành phố Đà Lạt ngàn hoa thêm lung linh sắc màu mà điểm son là “Thung lũng hoa đào”, nơi đã trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo.
Lâm Viên
Bình luận (0)