Vĩnh biệt 'thủ lĩnh áo nâu' Đoàn Dũng

Ông là nghệ sĩ có nhiều vai diễn ấn tượng trong suốt cuộc đời hoạt động nghệ thuật và là người thầy đáng kính của nhiều thế hệ diễn viên.

NSND Đoàn Dũng tên thật là Nguyễn Anh Dũng, sinh ngày 15.8.1939 tại Hà Nội. Sinh thời ông cho biết hồi còn đi học ông rất thích một cô bạn gái họ Đoàn, nên đã ghép đôi tên mình và họ của cô bé năm xưa thành nghệ danh Ðoàn Dũng.

tin liên quan

NSND Đoàn Dũng trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 79

Đoàn Dũng là sinh viên khóa đầu tiên của Trường Nghệ thuật sân khấu 1 (nay là Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội), chung lớp với những tên tuổi lớn như NSND Trà Giang, NSND Thế Anh, NSND Lâm Tới, NSND Doãn Hoàng Giang... Ra trường, ông được điều về hoạt động tại Nhà hát kịch VN, sau đó trở thành Phó giám đốc nhà hát. Thời trẻ, ông đi nghiên cứu ở các nước Liên Xô, Đức, Trung Quốc, Úc, Pháp... về nghệ thuật sân khấu, điện ảnh và công tác đào tạo.

Nghệ sĩ Đoàn Dũng có những vai diễn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả cả trong lĩnh vực kịch nói và điện ảnh, như: Một đêm giông tố, Nguyễn Văn Trỗi, Bên hàng rào Tà Cơn, Sang sông, Âm mưu và tình yêu, Trưởng giả học làm sang, Những bông hoa anh túc, Bay trước mùa xuân, Khúc thứ ba bi tráng, Người cầm súng, Vụ án người đốt đền, Nghêu Sò Ốc Hến, Nhân danh công lý, Đôi mắt, Bài ca Điện Biên... (kịch); Biển lửa, Rừng O Thắm, Ngõ hẹp, Cha và con, Em bé Hà Nội, Tình yêu bên bờ vực thẳm, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Trừng phạt, Dòng sông thơ ấu, Trái đắng, Nàng Hương, Đứa con kẻ tử tù, Tây Sơn hào kiệt, Nàng Xê Đa... (phim).

Đặc biệt, với vai Đề Thám trong phim Thủ lĩnh áo nâu (ra mắt năm 1987), ông cùng NSND Trà Giang (vai bà Ba Cẩn, vợ ba Đề Thám) đã khắc họa thành công khí phách, bản lĩnh và tình yêu của cặp vợ chồng “hùm thiêng Yên Thế” từng khiến quân Pháp khiếp sợ.

NSND Đoàn Dũng từ trần vào lúc 8 giờ 50 ngày 17.9 tại nhà riêng ở TP.HCM. Trước khi mất ở tuổi 79, NSND Đoàn Dũng trải qua thời gian điều trị nhiều bệnh như xơ gan cổ trướng, suy thận, gút... Linh cữu của ông được quàn tại Nhà tang lễ TP.HCM (25 Lê Quý Đôn, Q.3). Lễ viếng bắt đầu từ 8 giờ ngày 18.9. Lễ động quan vào lúc 6 giờ ngày 19.9.

Một người thầy, một nghệ sĩ lớn

NSƯT - diễn viên Hồng Ánh nghẹn ngào chia sẻ: “Thầy chính là người đầu tiên dạy diễn xuất cho tôi khi tôi đóng chung phim Nàng Hương với thầy vào năm 1996. Đây là bộ phim thứ 2 trong sự nghiệp diễn xuất của tôi và tôi đóng vai con gái của thầy. Tôi luôn biết ơn những chỉ dạy trực tiếp, tận tâm của thầy lúc tôi đang chập chững vào nghề. Sau này, khi tham gia các kỳ liên hoan phim hay các đại hội, hội thảo về điện ảnh, tôi và thầy đều gặp nhau; và tôi rất cảm phục, ấn tượng với những phát biểu quyết liệt, không né tránh, giúp điện ảnh VN phát triển của thầy...”.

Năm 1988, theo nguyện vọng, ông được Bộ Văn hóa - Thông tin cử vào TP.HCM giảng dạy tại Trường Điện ảnh VN (chi nhánh TP.HCM), sau đó ông được bổ nhiệm làm hiệu trưởng. Năm 1995, trường Sân khấu 2 và Điện ảnh sáp nhập thành Trường cao đẳng Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM và ông giữ chức hiệu trưởng từ năm 1996 đến 2000 thì về hưu. Nhiều thế hệ học trò của ông nay đã thành danh, là những nghệ sĩ ngôi sao trong làng giải trí Việt.

Diễn viên Lý Hùng, từng là học trò của nghệ sĩ Đoàn Dũng, cho biết: “Chú là một diễn viên tuyệt vời. Năm 2009, tôi làm đồng đạo diễn phim Tây Sơn hào kiệt và đảm nhận vai nam chính trong phim, còn chú thì nhận vai Tôn Sĩ Nghị. Vai diễn yêu cầu chú phải cạo nửa đầu, và chú sẵn sàng chấp hành. Khi quay phim, chú luôn đến sớm trước 3 tiếng để thử trang phục, chuẩn bị mọi thứ cho vai diễn. Chú là nghệ sĩ lớn, là cây đại thụ trong làng nghệ thuật mà luôn gần gũi, thân thiện với mọi người”.

Đạo diễn Phương Điền, thuộc lớp đạo diễn điện ảnh khóa đầu tiên tốt nghiệp năm 2000, cho biết: “Chúng tôi, những đạo diễn thành danh hôm nay như Nguyễn Quang Dũng, Vũ Ngọc Đãng, Quyền Linh, Hữu Nghĩa, Vũ Thành Vinh, Hồng Ngân… đều từng được thầy trực tiếp đứng lớp giảng dạy. Tôi nhớ mãi nụ cười sảng khoái và sự chu đáo, tận tụy hết mình vì học trò của thầy”.

Cuối tháng 4 vừa rồi, NSND Đoàn Dũng còn làm giám khảo Liên hoan Sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc 2018 tại TP.HCM. Ông đã có nhiều ý kiến góp ý để việc tổ chức liên hoan đạt hiệu quả.