Vụ rơi máy bay có trùm Wagner: Những gì đã được xác nhận?

Những chi tiết nào đã được xác nhận?

Theo Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga, chiếc máy bay đã lao xuống đất ở vùng Tver, khiến cả 3 thành viên phi hành đoàn và 7 hành khách thiệt mạng. Bộ này cho biết chiếc máy bay Embraer 135BJ Legacy 600 đang đi từ Moscow đến St. Petersburg vào thời điểm xảy ra vụ việc. Không có thương vong phụ dưới mặt đất tại khu vực máy bay rơi.

Cơ quan vận tải hàng không liên bang Nga Rosaviatsiya đã công bố danh sách hành khách và tổ bay, trong đó có tên Yevgeny Prigozhin cùng một số chỉ huy cấp cao của Wagner.

Có trục trặc nào trong chuyến bay?

Theo dữ liệu theo dõi chuyến bay, máy bay dường như vẫn hoạt động bình thường cho đến khi lao xuống đất trong 30 giây cuối cùng.

Ông Ian Petchenik của trang theo dõi Flightradar24 nói với hãng tin Reuters rằng vào khoảng 3 giờ 19 phút giờ GMT (tức 10 giờ 19 phút giờ Việt Nam) tối 23.8, chiếc máy bay "đột nhiên lao thẳng xuống dưới. Chỉ trong 30 giây sau đó, máy bay đã rơi hơn 2.400 mét từ độ cao hành trình 8.500 mét".

Hãng tin Reuters dẫn lời ông Petchenik nhận xét: "Chuyện gì đã xảy ra thì cũng xảy ra rất nhanh. Họ có lẽ cũng vật lộn [với máy bay] sau khi có chuyện xảy ra". Tuy nhiên trước cú rơi thì không có "dấu hiệu nào cho thấy có trục trặc gì với máy bay".

REUTERS

Có thông tin gì về ông Prigozhin?

Mặc dù Rosaviatsiya nói rằng tên của ông Prigozhin có trong danh sách hành khách, nhưng không nói rõ vị thủ lĩnh này đã chết. Tính đến tối 23.8, các quan chức Nga cho biết họ đã tìm thấy 8 thi thể, mặc dù chưa có thi thể nào được xác nhận danh tính vào thời điểm đó. Tất cả đều được mô tả là bị bỏng nặng.

Một số cơ quan truyền thông Nga xác định mã đuôi của máy bay là RA-02795, được cho là của ông Prigozhin. Theo trang web theo dõi chuyến bay FlightRadar24, chiếc máy bay thứ hai có liên quan đến ông Prigozhin có mã đuôi RA-02878 đã rời Moscow ngay sau chiếc đầu tiên, nhưng đã quay trở lại hạ cánh sau khi có tin tức về vụ tai nạn. Không có báo cáo nào được xác nhận chính thức.

Còn ai khác trên máy bay?

Ngoài ông trùm Prigozhin, Rosaviatsiya cho biết ông Dmitry Utkin, cựu điều hành lực lượng đặc biệt của Nga và được cho là đồng sáng lập Wagner, cũng có mặt trên máy bay; cùng với ông Valery Chekalov, người mà Mỹ coi là phó giám đốc Wagner. Những hành khách còn lại được liệt kê là Sergey Propustin, Yevgeny Makaryan, Alexander Totmin và Nikolay Matuseev.

Máy bay vừa rơi có đáng tin cậy?

Theo Reuters, công ty Embraer của Brazil ngày 23.8 thông báo có hay tin một chiếc Legacy 600 bị rơi tại Nga. Công ty nói đã tuân thủ lệnh cấm vận của quốc tế lên Nga và không cung cấp dịch vụ bảo dưỡng hậu mãi cho máy bay từ năm 2019. Lệnh cấm vận ngăn các nhà chế tạo máy bay phương Tây cung cấp phụ tùng hay hỗ trợ cho máy bay hoạt động tại Nga.

Theo website International Aviation HQ, dòng Legacy 600 được đưa vào phục vụ từ năm 2002. Gần 300 chiếc đã xuất xưởng cho đến khi việc sản xuất bị ngừng vào năm 2020. Máy bay Legacy 600 có 2 động cơ, tầm bay tối đa khoảng 6.300 km, trần bay 12.000 m. Máy bay có thể chở 13 hành khách.

Máy bay này có độ tin cậy cao và đến nay chỉ có một vụ tai nạn được ghi nhận liên quan máy bay Legacy 600 nhưng điều tra cho thấy lỗi dẫn đến tai nạn là do tổ bay.

Reuters dẫn thông báo của Trung tâm nghiên cứu và ngăn ngừa tai nạn hàng không (CENIPA, Brazil) cho biết theo quy tắc quốc tế về việc điều tra tai nạn rơi máy bay, Nga sẽ dẫn đầu cuộc điều tra nhưng Brazil cũng có thể tham gia vì chiếc máy bay được sản xuất tại nước này.

Yevgeny Prigozhin là ai?

Là một doanh nhân thành đạt trong ngành cung cấp dịch vụ ăn uống và là bạn tâm giao của Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Prigozhin đã thành lập Tập đoàn Wagner, một công ty quân sự tư nhân vào năm 2014. Mặc dù Tập đoàn Wagner được thành lập vào năm 2014 và đã tham gia chiến sự ở Ukraine trước đây ở vùng Donbass, ông Prigozhin cho đến năm ngoái vẫn từ chối xác nhận vai trò của mình trong công ty.

Wagner đã hoạt động ở nhiều quốc gia châu Phi và ở Syria, nơi họ được cho là đã đụng độ với lực lượng Mỹ vào năm 2018.

Khi các tay súng Wagner tham gia vào trận chiến kéo dài nhiều tháng ở Bakhmut, ông Prigozhin thường xuyên đưa ra các tuyên bố với giới truyền thông và công khai bất đồng với Bộ Quốc phòng Nga hồi đầu năm nay.

Cuộc nổi loạn của Wagner diễn ra thế nào?

Theo ông Prigozhin vào hồi tháng 6, Nga đã pháo kích vào một trại của Wagner, nơi các tay súng đang nghỉ ngơi và tái vũ trang sau khi giành được Bakhmut vào 1 tháng trước đó. Người sáng lập Wagner sau đó tuyên bố rằng ông sẽ dẫn đầu lực lượng của mình tiến quân vào Moscow để loại bỏ các quan chức quân đội bị cáo buộc tham nhũng.

Tổng thống Putin cho rằng đây là hành động "đâm sau lưng" và tuyên bố sẽ có những hành động quyết đoán để lập lại trật tự. Tuy nhiên, chưa đầy một ngày sau khi bắt đầu, cuộc nổi dậy đã được xoa dịu nhờ sự hòa giải của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko. Ông Prigozhin đồng ý với điều kiện chuyển nhóm tay súng của mình đến Belarus.

Sau 2 tháng "im hơi lặng tiếng", hôm 21.8, ông Prigozhin đã công bố một đoạn video dường như được quay ở châu Phi. Trong video, ông tuyên bố Wagner đã mở lại hoạt động tuyển dụng và đang tiến hành các hoạt động trinh sát và tìm kiếm. Ông nói sẽ chống lại ISIS, al-Qaeda và "những tên cướp khác" trên khắp lục địa này.