'Vua rác' nói gì về mùi hôi ?

Dù các cơ quan có thẩm quyền của TP.HCM khẳng định tới thời điểm này chưa điều tra được nguyên nhân nhưng phần nhiều ý kiến đang đổ cho bãi rác Đa Phước.

Ông David Dương Ảnh: Trương Hằng

Ngày 30.8, ông David Dương, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH xử lý chất thải VN (VWS), từ Mỹ đã có buổi trả lời một số nhà báo qua cầu truyền hình.

Chúng tôi không đổ cho ai cả, chúng tôi chỉ nói trên phương diện là có mùi, cả những công nghệ sản xuất phân, chuyên chở phân cá, nước rỉ rác... Riêng về phía VWS, chúng tôi chỉ làm hết cách là kiểm soát tối đa tất cả những hoạt động của mình để hạn chế tối đa mùi. Mong muốn lớn nhất của tôi là tìm ra nguyên nhân để xử lý mùi hôi chứ không phải đổ lỗi cho ai

Dư luận đang nghi ngờ mùi hôi phát tán nhiều trong khu vực nam Sài Gòn gần đây xuất phát từ bãi rác Đa Phước, ý kiến của ông về việc này thế nào?

Ngay sau khi có thông tin về mùi hôi, chúng tôi tìm đến tận nơi những người bạn bè, bà con và các chuyên gia của chúng tôi ở trong các khu vực này để tìm hiểu thì được biết, có nhiều mùi khác nhau. Trong đó, thỉnh thoảng nghe mùi rác nhẹ nhưng mùi gần nhất nghe được gần đây là mùi phân heo, nước tiểu heo và cá chết sình. Một số người cho biết mùi hôi rất nồng nặc. Nếu vậy chắc chắn mùi hôi phải xuất phát ở gần nơi họ sinh sống, tối đa là 1 km. Trong khi đó từ Đa Phước tới khu vực có mùi ở Q.7 có nhiều khoảng trống, khu công nghiệp, khu nuôi heo... Hơn nữa, khu Đa Phước được quy hoạch tới hơn 1.000 ha với rất nhiều hoạt động, còn chúng tôi chỉ có 128 ha mà thôi.

Điều này không đúng, gần bên khu xử lý rác Đa Phước có khu xử lý phân hầm cầu, khu xử lý bùn cống rãnh, khu sản xuất phân bón cây và họ có dùng phân heo, cá chết và các thứ pha trộn để ra sản phẩm phân. Riêng bản thân VWS hoạt động 9 - 10 năm nay vẫn vận hành như vậy. Gần đây tiếp nhận thêm lượng rác khoảng 2.000 tấn/ngày nên công ty đã tăng thêm nhân viên, thiết bị phun xịt, tăng thêm phế phẩm phun xịt để khử mùi, tăng thêm nhà máy xử lý rác... Hiện công ty cũng đang phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM để tìm ra nguyên nhân. Mùi hôi xuất phát từ đâu thì có thể có nhiều nguyên nhân và cần phải có thời gian, cần cơ quan chuyên môn cùng tìm hiểu.

Chúng tôi không đổ cho ai cả, chúng tôi chỉ nói trên phương diện là có mùi, cả những công nghệ sản xuất phân, chuyên chở phân cá, nước rỉ rác... Riêng về phía VWS, chúng tôi chỉ làm hết cách là kiểm soát tối đa tất cả những hoạt động của mình để hạn chế tối đa mùi. Mong muốn lớn nhất của tôi là tìm ra nguyên nhân để xử lý mùi hôi chứ không phải đổ lỗi cho ai.

Từ ngày 20.8, chúng tôi đã thuê Công ty bảo vệ Nhật Việt Yuki Sepre 24 đặt một số chốt kiểm soát tại những vị trí mà người dân gọi báo có mùi hôi (đặc biệt là Q.7 và H.Nhà Bè). Các chốt này hoạt động 24/24, khi có điện thoại gọi vào thì nhân viên bảo vệ sẽ tiếp nhận cuộc gọi và nếu có thể sẽ tiếp cận trực tiếp với người gọi để ghi lại giờ, nồng độ cảm nhận được. Đồng thời người trực này sẽ thông báo cho quản lý đang trực tại khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước để báo cáo tình hình và kiểm chứng với trạm quan trắc thời tiết đặt tại khu liên hợp để kiểm tra hướng gió, tốc độ gió, tình hình thời tiết và hoạt động trên công trường tại thời điểm. Những thông tin này sẽ giúp công ty kiểm soát quy trình vận hành và mùi hôi của những xe rác mới đổ được khống chế tốt cỡ nào và phát tán đi hướng nào, bao xa... Đấy là phương cách thí nghiệm và cũng còn một vài thí nghiệm sắp tới chúng tôi sẽ thử xem chiều gió đẩy như thế nào.

Chúng tôi cũng chủ động có văn bản gửi UBND TP.HCM thông báo về những phản ánh của người dân và hoạt động của công ty; đồng thời đề nghị thành phố chỉ đạo gấp các cơ quan chức năng vào cuộc để kiểm tra, kiểm soát và tìm nguyên nhân phát tán mùi tanh hôi. Bản thân công ty sẽ phối hợp kiểm tra vận hành tại nhà máy cũng như phối hợp với cơ quan chức năng để tìm ra nguyên nhân.

Sau đó, Sở Tài nguyên - Môi trường đã có đoàn kiểm tra xuống nhà máy của công ty để kiểm tra việc vận hành, từ khâu tiếp nhận rác, phun xịt, bao phủ rác ra sao. Thậm chí đoàn kiểm tra còn đi xung quanh vành đai bãi rác Đa Phước để nhận biết mùi hôi phát tán đi bao xa. Sau đó đoàn có đưa ra những yêu cầu sơ bộ như cần tăng cường nhiều hơn thuốc phun xịt khử mùi; tiếp nhận rác ở dưới thấp đừng để trên cao... và chúng tôi luôn hợp tác.

Rác là phải có mùi nhưng ngay cả ở Mỹ, công nghệ chôn lấp vẫn là tối ưu. Vấn đề là mình khống chế như thế nào để mùi nằm trong phạm vi cho phép. So với các bãi rác ở VN thì việc khống chế mùi của chúng tôi là đạt tiêu chuẩn. Chắc chắn tôi không phủ nhận những gia đình đang sống cạnh bãi rác của chúng tôi trong vành đai xanh cách ly 300 - 500 m thì những lúc mưa gió mạnh xuống, gió ào đi thì phế phẩm phun xịt không lấn át mùi được. Việc này chúng tôi cũng đã nhiều lần có văn bản với UBND TP.HCM để đề nghị làm sao di dời người dân sống trong khu vực này.

Công nghệ chôn lấp được sử dụng ở Đa Phước cũng là công nghệ chúng tôi thực hiện ở Mỹ nhưng tại Mỹ chưa bao giờ có hiện tượng phát tán mùi lan rộng và xa như vậy. Tại Mỹ tôi biết chỉ có công ty bao thầu xử lý luôn phân hầm cầu và sản xuất phân bò, phân gà... thì mới có mùi phát tán rộng hơn.

Khi có chứng cứ khoa học mới kết luận được nguyên nhân Mùi hôi thối có thể xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau. Chẳng hạn như xử lý bùn thải, xử lý nước thải, xử lý rác, các loại động vật chết... Để xác định được nguyên nhân gây ra mùi hôi, cần phải có các chuyên gia thực hiện bằng cách đo đạc nồng độ và phát thải các chất gây mùi cụ thể từ các nguồn có nguy cơ gây mùi, từ đó tính toán mức độ phát tán mùi. Khi có các chứng cứ khoa học mới kết luận được nguyên nhân và tìm hướng xử lý. TS Hồ Quốc Bằng, Trưởng phòng Ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu, Viện Môi trường - Tài nguyên (ĐH Quốc gia TP.HCM)  Chưa có cơ sở để kết luận nguồn phát tán mùi hôi thối Hiện nay chưa có cơ sở để kết luận được nguồn phát ra mùi hôi thối mà người dân tại khu vực phía nam thành phố đã phản ánh. Bởi việc xác minh được nguồn gốc mùi hôi đang phát tán là rất khó vì không có mùi đặc trưng. Mùi này có thể xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau như từ nghĩa trang, cống rãnh, bùn thải, rác thải. Trước mắt, thành phố cần kiểm tra, kiểm soát các cơ sở, nhà máy có khả năng gây mùi. Chỉ cần bằng mũi ngửi thông thường nếu nghe mùi là yêu cầu đơn vị đó xử lý để giảm thiểu mùi ngay. Điều này cũng không quá khó khăn vì hiện nay đã có các loại chế phẩm sinh học chỉ cần phun là giảm được mùi hôi rất nhiều. PGS-TS Phùng Chí Sỹ,  Hội Bảo vệ thiên nhiên môi trường VN