Xe bán tải liệu có còn sức hút khi thuế phí liên tục gia tăng?

Xuất hiện từ Việt Nam từ khá sớm, cùng với SUV 7 chỗ, xe bán tải nhanh chóng tạo sức hút với người tiêu dùng và trở thành một trong những dòng xe đa dụng hút khách nhất thị trường Việt Nam.

Với những đặc trưng về thiết kế vừa có thể chở hàng, vừa sở hữu khoang cabin rộng rãi để sử dụng như xe con hàng ngày, bên cạnh thiết kế chắc chắn, vận hành mạnh mẽ, linh hoạt trên nhiều dạng địa hình… xe bán tải được đánh giá phù hợp với nhiều nhóm khách hàng khác nhau. Từ những người kinh doanh sản phẩm nông nghiệp, làm trang trại, cho đến chủ các công trình xây dựng, thậm chí cả những cá nhân, gia đình cũng lựa chọn xe bán tải để sử dụng hàng ngày.

Ngoài một số khác biệt với các dòng xe du lịch dưới 9 chỗ ngồi phổ biến trên thị trường, sự chênh lệch về thuế, phí cũng là yếu tố tạo sức hút để nhiều khách Việt chọn mua xe bán tải. Cụ thể, trong giai đoạn đầu mới gia nhập thị trường Việt Nam, lệ phí trước bạ áp dụng với xe bán tải chỉ 2%, phí đăng ký, cấp biển số lần đầu với xe bán tải tại nhiều tỉnh, thành cũng chưa tới 1 triệu đồng. Trong khi đó, với dòng xe du lịch từ 9 chỗ ngồi trở xuống phải chịu lệ phí trước bạ lên tới 12% và phí đăng ký, cấp biển số lần đầu lên tới 20 triệu đồng (tùy địa phương).

Vì vậy, dù xe bán tải bị giới hạn niên hạn sử dụng 25 năm, không ít khách hàng vẫn lựa chọn bán tải để sử dụng thay vì mua một chiếc xe con cùng tầm giá. Bởi, xét về thuế phí, khi xe bán tải "lăn bánh" chủ xe đã tiết được vài chục đến cả trăm triệu đồng tiền đóng các khoản lệ phí liên quan so với xe con.

Chính điều này giúp doanh số bán xe bán tải liên tục gia tăng. Trong giai đoạn từ năm 2015 - 2017 (thời điểm trước khi lệ phí trước bạ xe bán tải được điều chỉnh) doanh số xe bán tải tăng hơn 30%, từ mức 16.741 xe trong năm 2015 lên 24.373 xe trong năm 2017.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại khó khăn đồng loạt bủa vây tạo nên những rào cản đối với sự phát triển của dòng xe bán tải tại Việt Nam. Giới hạn về niên hạn sử dụng vẫn được áp dụng nhưng lợi thế về thuế, phí của dòng xe bán tải với xe con đang dần bị khỏa lấp bởi những chính sách mới đối với riêng dòng xe này.

Cụ thể, từ tháng 4.2019 lệ phí trước bạ xe bán tải được điều chỉnh theo hướng gia tăng theo Nghị định số 20/2019/NĐ-CP được Chính phủ ban hành. Người mua xe van, xe bán tải từ 5 chỗ ngồi trở xuống và có khối lượng chuyên chở cho phép tham gia giao thông nhỏ hơn 1.500 kg, nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu bằng 60% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống. Với quy định này, lệ phí trước bạ đối với xe bán tải sẽ ở mức 7,2% tại Hà Nội. Trong khi đó, tại TP.HCM và một số tỉnh, thành phố khác người mua xe bán tải, xe van sẽ nộp phí trước bạ 6%, tăng gấp 3 lần so với trước đó (chỉ 2%).

Chưa dừng lại ở đó, mới đây Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 60/2023/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, miễn, quản lý lệ phí đăng ký, cấp biển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Một trong những điểm mới đáng chú ý tại Thông tư 60/2023/TT-BTC (Thông tư 60) là việc điều chỉnh mức thu lệ phí cấp lần đầu chứng nhận đăng ký kèm theo biển số đối với dòng xe bán tải. Cụ thể, từ ngày 22.10.2023 - thời điểm Thông tư 60 chính thức có hiệu lực, mức thu lệ phí lần đầu của dòng xe bán tải tại các tỉnh, thành phố thuộc khu vực I sẽ tăng từ 500 ngàn đồng lên 20 triệu đồng. Tăng 40 lần so với hiện tại và gần như tương đương mức đóng của ô tô du lịch dưới 9 chỗ.

Bá Hùng

Thuế, phí liên tục gia tăng, đặt ra nhiều dấu hỏi cho sự phát triển cũng như tương lai của xe bán tải tại thị trường Việt Nam. Bởi, khác với thị trường Thái Lan - nơi bán tải được xem là dòng xe chiến lược, được hưởng chính sách ưu đãi để phát triển, ở Việt Nam dòng xe này ngày càng càng gặp nhiều rào cản. Năm 2022, một số mẫu bán tải như Toyota Hilux đã phải tạm ngừng phân phối do không đáp ứng chuẩn khí thải mới.

Nhiều nhân viên bán hàng của các đại lý có kinh doanh xe bán tải như Isuzu, Mazda… tại Hà Nội, TP.HCM cũng e ngại trước những khó khăn về bán hàng trong thời gian tới khi lệ phí cấp lần đầu chứng nhận đăng ký kèm theo biển số đối với dòng xe bán tải gia tăng.

Tuy nhiên, lật lại lịch sử bán hàng có thể thấy, việc tăng thuế, phí không hẳn là rào cản quá lớn có thể làm giảm sức hút của dòng xe bán tải. Năm 2019 - thời điểm lệ phí trước bạ xe bán tải gia tăng, doanh số bán dòng xe này vẫn đạt ở mức 22.767 xe, tăng gần 4.300 xe so với năm 2018. Thậm chí, năm 2021 khi toàn thị trường ô tô gặp khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, lượng tiêu thụ xe bán tải tại Việt Nam vẫn tăng trưởng và lập kỷ lục 25.325 xe bán ra.

Bá Hùng

Chính vì vậy, theo các chuyên gia trong ngành việc tăng lệ phí đăng ký, cấp biển số lần đầu với xe bán tải tại các địa phương thuộc khu vực I từ ngày 22.10 tới đây sẽ không ảnh hưởng đến sức hút của xe bán tải tại Việt Nam. Bởi, thực tế, mức tăng chỉ áp dụng tại Hà Nội, TP.HCM - những địa phương theo quy định được xếp vào khu vực I. Các tỉnh thành còn lại, khách mua xe bán tải chỉ phải đóng lệ phí đăng ký, cấp biển số lần đầu từ 200 ngàn đồng đến 1 triệu đồng.

Thực tế, nhiều khách hàng tại các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM mua xe bán tải chẳng phải để chở hàng hóa mà chủ yếu để phục vụ nhu cầu đi lại hàng ngày cho cá nhân, gia đình… "Nhóm khách hàng này mua bán tải vì sở thích, vì vậy cũng ít khi quan tâm đến việc tăng lệ phí đăng ký, cấp biển số. Còn lại, một số khác mua xe bán tải vì thực sự cần, bởi công năng của dòng xe này mang tính năng thù mà không phải dòng xe nào có thể thay thế", Trưởng bộ phận bán hàng của một đại lý Ford tại TP.HCM cho biết.