Xét xử đại án gang thép Thái Nguyên: Viện Kiểm sát khẳng định không truy tố sai tội danh

Trong phần tranh luận, một số luật sư cho rằng thân chủ của mình không có lỗi cố ý, hành vi của bị cáo trong vụ án là buộc phải thực hiện theo ý kiến đã được phê duyệt thực hiện từ cơ quan chủ quản, từ ý kiến tham vấn của các bộ, ngành... Căn cứ vào đó, các luật sư này đề nghị HĐXX, Viện KSND TP.Hà Nội (VKS) thay đổi tội danh truy tố cho các bị cáo từ tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” sang tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Cần nghiêm khắc hơn với các bị cáo chối tội Ngoài đánh giá cáo trạng đã truy tố các bị cáo đúng người, đúng tội, căn cứ đề nghị của các luật sư, đại diện VKS cũng kiến nghị HĐXX xem xét áp dụng chính sách khoan hồng hơn với các bị cáo đã khai báo thành khẩn; đồng thời nghiêm khắc hơn với những bị cáo nhận thức rõ hành vi nhưng vẫn cố tình cho rằng họ không phạm tội. Đối với các cá nhân tại VINAINCON và một số bộ, ngành cùng đơn vị liên quan vụ án, đại diện VKS cho biết, quá trình điều tra, cơ quan tố tụng thấy còn một số dấu hiệu vi phạm quy định về đầu tư xây dựng công trình và các sai phạm khác, nên sẽ xác minh, xử lý sau.

Đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa cho rằng, các bị cáo tại TISCO và Tổng công ty thép VN (VNS) đều biết giá trị hợp đồng số 01 là giá trọn gói (EPC), không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Khi thực hiện, các bị cáo cũng biết rõ Tập đoàn khoa học công nghệ và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) vi phạm nhiều nội dung. Tuy nhiên, các bị cáo Trần Trọng Mừng, cựu Tổng giám đốc TISCO; Mai Văn Tinh, cựu Chủ tịch HĐQT VNS, cùng với các cá nhân có liên quan của TISCO, VNS đã không dừng hợp đồng, mà chỉ đạo, bàn bạc, thống nhất để tiếp tục ký văn bản đề nghị Bộ Công thương báo cáo Thủ tướng cho phép điều chỉnh chi phí dự toán phần C Hợp đồng EPC số 01; TISCO tham gia ký hợp đồng thầu phụ theo hình thức đơn giá, TISCO trực tiếp nghiệm thu, thanh toán cho nhà thầu phụ thực hiện phần C, tự chịu mọi rủi ro…

VKS xác định đề xuất này là vô căn cứ, phá vỡ nguyên tắc thực hiện hợp đồng theo hình thức trọn gói EPC số 01, gây bất lợi cho TISCO; khi nhà thầu phụ không hoàn thành phần C thì không ràng buộc được trách nhiệm, từ đó dẫn tới việc tạo điều kiện để MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện hợp đồng EPC; chấp thuận không có căn cứ Tổng công ty xây dựng công nghiệp VN (VINAINCON) không đủ năng lực để thực hiện phần C của hợp đồng, dẫn đến hậu quả VINAINCON không thể hoàn thành các phần việc của phần C theo thời hạn và hợp đồng đã ký.

Hậu quả của việc này là VINAINCON đã phải trả lại các phần việc chưa khởi công, chưa thi công cho TISCO. Sau đó, TISCO phải ký tiếp 13 hợp đồng thầu phụ với 13 nhà thầu phụ khác để tiếp tục thực hiện phần C dưới hình thức hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh. Dù vậy, đến thời điểm hết hạn hợp đồng là ngày 31.5.2011 vẫn chưa hoàn thành công việc của phần C, dự án phải dừng thi công. VKS cho rằng, đó chính là nguyên nhân dẫn đến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh tăng lãi vay, tăng chi phí đầu tư, gây thất thoát, lãng phí đặc biệt nghiêm trọng đến tài sản nhà nước.

Từ đó, VKS khẳng định đã có đủ căn cứ xác định các bị cáo phạm tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí” với lỗi cố ý. Đồng thời, theo VKS, không có căn cứ xác định các bị cáo này phạm tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Sau phần đối đáp của VKS, nhiều luật sư giơ tay đề nghị được tranh luận. Tuy nhiên, trong phần đối đáp sau đó, VKS tiếp tục giữ nguyên quan điểm buộc tội, luận tội. HĐXX tuyên bố kết thúc phần tranh luận, chuyển sang phần nghị án với phần nói lời sau cùng của các bị cáo.

Nói lời sau cùng, các bị cáo phần lớn tỏ ra ăn năn, hối hận. Một số bị cáo cho biết bản thân đã già, nhiều tuổi, nhiều bệnh tật, mong được HĐXX xem xét cho hưởng khoan hồng. Bị cáo Trần Trọng Mừng nói: “Bị cáo đã về hưu, năm nay 72 tuổi, người có nhiều trọng bệnh, mong HĐXX xem xét áp dụng các tình tiết giảm nhẹ”.

Tương tự, bị cáo Mai Văn Tinh, một trong những bị cáo được xác định là cầm đầu trong đại án gang thép Thái Nguyên, xin giảm án cho các bị cáo khác và gửi lời xin lỗi đến cán bộ, công nhân viên ngành gang thép. “Làm việc 40 năm cho ngành gang thép, một nửa thời gian cống hiến cho  TISCO, bị cáo rất ân hận, xin nhận một phần trách nhiệm. Bị cáo tuổi cao, bệnh tật nhiều, xin được giảm án”, bị cáo Tinh nói.