Xôi hỏng, bỏng không

Hội nghị cấp cao EU ở thủ đô Vilnius của Lithuania chưa họp đã biết là không thể thành công. Lẽ ra, đỉnh cao và điểm nhấn đặc biệt của hội nghị là việc ký kết thỏa thuận quan hệ đối tác liên kết giữa EU và Ukraine.

Vậy mà quyết định trì hoãn của Ukraine không chỉ làm cho chương trình nghị sự bị đảo lộn hoàn toàn mà còn đe dọa cả tương lai của khuôn khổ Quan hệ đối tác với phương Đông do EU khởi xướng mời chào các nước Đông u, vùng Nam Caucasus và Nga.

Sau khi Nga thẳng thừng từ chối, chương trình hợp tác này được thực hiện với Ukraine, Belarus, Moldova, Georgia, Armenia và Azerbaijan. Trong đó, Ukraine đóng vai trò quan trọng nhất đối với thành công hay thất bại của chương trình trong khi quan hệ của EU với Belarus không được êm thấm còn Armenia đã ngả hẳn về phía Nga khi tham gia Liên minh Thuế quan giữa Nga, Belarus và Kazakhstan.

Liên minh này là bước đầu tiên hướng tới thành lập khu vực mậu dịch tự do và liên minh Á - u do Nga chủ xướng. Nay thêm chuyện của Ukraine khiến Quan hệ đối tác với phương Đông ngày càng kém hấp dẫn và thiết thực, ngày càng mất khả năng cạnh tranh với những dự án và ý tưởng của Nga về hợp tác - liên kết khu vực về chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư lẫn thuế quan.

Lithuania kỳ vọng có được biểu hiện tốt cho nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên EU bằng thành công vang dội của hội nghị cấp cao này. Sẽ đúng được thế thật nếu Ukraine và EU ký kết thỏa thuận như dự định và Quan hệ đối tác với phương Đông được chuyển sang giai đoạn mới. Nhưng rồi chỉ còn thấy xôi hỏng bỏng không.