Xới tung núi tìm “thần dược” trị ung thư

(TNO) Chỉ vì tin vào lời đồn cây xáo tam phân (người dân địa phương gọi là cây cam lồ) chữa được bệnh ung thư, xem đây là cây “thần dược” nên người dân đã đổ xô lên núi Gò Đá (thôn Thượng Phú, xã Bình Kiến, TP.Tuy Hòa, Phú Yên) dùng xà beng, xẻng, cuốc… xới tung cả núi rừng.

Khai thác theo kiểu tận diệt

Theo lời của người dân địa phương, cách đây vài ngày, ở vùng núi này xuất hiện nhiều người lạ mặt lùng sục từng hốc đá, bụi rậm tìm cây xáo tam phân.

“Họ đi đông lắm, có ngày tui nhìn thấy hàng chục người tay xà beng, cuốc, xẻng… sục sạo, xới tung cả vạt rừng tìm cây cam lồ. Họ chặt cả cây, đào từng rễ nhỏ theo kiểu tận diệt”, ông Nguyễn Thế, một người dân ở đây cho biết.

Cũng có người đến hỏi mua cây xáo tam phân nên người dân ở thôn Thượng Phú đã lên rừng tìm đào, đem về bán.

Ông Đào Văn Nhựt, người dân trong thôn cho biết: “Rễ tươi thì bán với giá 400.000 đồng/kg, còn cành nhánh thì thấp hơn. Đào được bao nhiêu thì họ thu mua hết bấy nhiêu, không có để bán”.

Nhiều người cho rằng cây cam lồ là cây xáo tam phân nên đã đổ xô đào bới lấy gốc để chữa bệnh - Ảnh: Đức Huy

Do được lùng sục và bán được giá cao, nhiều người cả tin đã bị lừa. Anh Lê Nam (xã Phước Đồng, TX.Ninh Hòa, Khánh Hòa) kể: Cách đây 2 ngày, anh mua 2 kg rễ cây được quảng cáo là xáo tam phân với giá 1 triệu đồng, nhưng sau khi nhờ người kiểm chứng, anh phát hiện đây là “hàng giả”.

Về thông tin xáo tam phân có thể ức chế, tiêu diệt đối với 5 dòng tế bào ung thư, bác sĩ Phan Vũ Nhân, Giám đốc Sở Y tế Phú Yên nói: “Chúng tôi chưa hề nhận được thông báo nào của Viện Dược liệu T.Ư hay của Bộ Y tế về kết quả thí nghiệm của cây xáo tam phân có tác dụng ức chế, tiêu diệt 5 dòng tế bào ung thư….”.

Xuất hiện nhiều loại cây, rễ cây giống như xáo tam phân trên thị trường và rất khó phân biệt đâu là thật đâu là giả - Ảnh: Hiền Lương

Chưa thể khẳng định xáo tam phân trị được ung thư

Theo ông Phạm Vũ Khánh, Cục trưởng Cục Quản lý y dược cổ truyền (Bộ Y tế), Cục này có nhận được báo cáo việc nghiên cứu về cây xáo tam phân do Viện Dược liệu T.Ư thực hiện.

Đây là kết quả nghiên cứu thực địa (giai đoạn đầu trong phòng thí nghiệm) cho kết quả khống chế tế bào ung thư. Tuy nhiên, ông Khánh nhấn mạnh đây mới chỉ là nghiên cứu hết sức “sơ khai” và kết quả trong phòng thí nghiệm thường rất khác biệt khi đưa vào cơ thể người do đó chưa thể khẳng định xáo tam phân trị được ung thư.

Tương tự, tiến sĩ Nguyễn Minh Khởi, Viện trưởng Viện Dược liệu T.Ư cũng cho biết, việc nghiên cứu về loại dược thảo này mới chỉ ở giai đoạn mang tính chất sàng lọc. Theo đó, kết quả và tác dụng của hoạt chất của xáo tam phân với gan cũng rất khiêm tốn.

“Để khẳng định được khả năng ức chế ung thư, hay điều trị bất cứ bệnh nào buộc phải qua quá trình nghiên cứu lâu dài, nhiều giai đoạn, đặc biệt là phải được khẳng định bằng thử nghiệm lâm sàng (trên người) tình nguyện. Với mức độ nghiên cứu sàng lọc, chưa thể khẳng định xáo tam phân chữa được ung thư. Chúng tôi cũng đã gửi công văn cho Sở Y tế Khánh Hòa kết quả nghiên cứu về loại cây này…”, tiến sĩ Khởi nói.

Ngày 14.11.2012, Viện Dược liệu T.Ư (Bộ Y tế) có công văn số 539/VDL-QLKHĐT gửi Sở Y tế Khánh Hòa với nội dung xáo tam phân mẫu lấy ở Hòn Hèo (Khánh Hòa) có các thành phần: flavonoid, saponin, alcaoid và chủ yếu là courmarin, triterpenoid. Các thí nghiệm trên chuột nhắt trắng cho thấy xáo tam phân có tác dụng ức chế tốt viêm gan cấp; có tác dụng ức chế, tiêu diệt đối với 5 dòng tế bào ung thư: ung thư gan Hep-G2, ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8 và ung thư cổ tử cung Hela (mạnh nhất với ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung). Viện Dược liệu T.Ư cũng lưu ý, Sở Y tế Khánh Hòa tiếp tục đề nghị Bộ Y tế và các cơ quan chức năng hướng dẫn những bước cần thiết nhằm khẳng định tác dụng điều trị trên người của cây thuốc này…

Đức Huy - Hiền Lương - Liên Châu