Trong một tuyên bố chung, 3 đảng chính trị ở bang Kachin cùng chính quyền địa phương yêu cầu chấm dứt hẳn dự án đập Myitsone do Trung Quốc đầu tư trị giá 3,6 tỉ USD. “Đây là nguyện vọng của nhân dân. Chúng tôi sẽ không thay đổi chính sách đối với đập thủy điện Myitsone”, tờ South China Morning Post (SCMP) dẫn lời Chủ tịch đảng Dân chủ Kachin, ông Gumgrawng Awng Hkam nhấn mạnh.
Tuyên bố chung được đưa ra nhằm phản ứng phát ngôn của Đại sứ Trung Quốc tại Myanmar Hồng Lượng nói cộng đồng địa phương và chính quyền Kachin “có thái độ tích cực” đối với kế hoạch tái khởi động dự án đập Myitsone, vốn bị đình chỉ từ năm 2011. Ông Hồng còn quả quyết đập Myitsone là “dự án then chốt” đối với cả Bắc Kinh lẫn Naypyidaw. “Một trong số những thách thức đối với hợp tác Trung Quốc - Myanmar là vấn đề dự án Myitsone đã bị trì hoãn nhiều năm, nếu không được giải quyết sớm thì sẽ làm mất niềm tin đối với các doanh nghiệp Trung Quốc muốn đầu tư vào Myanmar. Hai bên nên tìm ra giải pháp càng sớm càng tốt. Myanmar thiếu điện, cần thêm đập nếu không sẽ gây ảnh hưởng đến nền kinh tế”, đại sứ này nói.
Tờ The Irrawaddy dẫn nguồn tin từ Kachin cho biết thêm trong chuyến thăm mới đây tới thủ phủ Myiyktina của bang này, Đại sứ Hồng Lượng “có thái độ hoạnh họe, đòi nhanh chóng tái khởi động dự án” và tuyên bố mình “có sự ủng hộ của Cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi”. Trong khi đó, chính phủ Myanmar đến nay chưa đưa ra bình luận nào liên quan đến vấn đề này, còn mục sư Hkalam Samson, một nhân vật rất có uy tín tại địa phương, khẳng định không ai muốn dự án được khôi phục vì đập Myitsone có nguy cơ hủy hoại môi trường và sinh kế của người dân. “Hằng năm, phía Trung Quốc và chính quyền địa phương đều đàm phán về dự án Myitsone nhưng không có kết quả cụ thể. Đại sứ Trung Quốc đưa ra tuyên bố kể trên là nhằm gây áp lực cho Myanmar”, Tổng thư ký Ko Tsa Ji của tổ chức Mạng lưới phát triển xã hội Kachin nhận định với trang tin Eleven Myanmar.
Theo giới quan sát, Trung Quốc đang muốn tận dụng bối cảnh quan hệ giữa Myanmar và phương Tây đang trục trặc vì vấn đề người Hồi giáo Rohingya ở bang Rakhine để gầy dựng ảnh hưởng trở lại, trong đó có khôi phục đập Myitsone. Dự án khởi công năm 2009 khi Myanmar còn do chính quyền quân sự lãnh đạo. Tuy nhiên, đến năm 2011, sau đợt biểu tình phản đối rầm rộ, Tổng thống khi đó Thein Sein tuyên bố đình chỉ xây đập vì “đi ngược lại với nguyện vọng của nhân dân”. Quyết định này được đánh giá là một trong những bước đi quan trọng trong tiến trình thay đổi dân chủ ở Myanmar. Bản thân Cố vấn Aung San Suu Kyi cũng từng cảnh báo con đập đe dọa dòng chảy của sông Irrawaddy và khoảng 12.000 người dân ở 63 ngôi làng sẽ phải di dời vì dự án.
Ngoài ra, Myanmar hiện đang cân nhắc giảm quy mô hoặc đình chỉ những dự án cảng, đặc khu kinh tế và đường sắt có đầu tư từ Trung Quốc do lo ngại bẫy nợ. Trả lời phỏng vấn tờ Nikkei Asian Review, Bộ trưởng Kế hoạch và Tài chính Soe Win cho biết nước này sẽ giảm bớt quy mô dự án đặc khu kinh tế tại thị trấn Kyaukpyu (bang Rakhine) với kinh phí vay từ Trung Quốc lên đến 10 tỉ USD. “Chúng tôi rút ra được nhiều bài học từ các quốc gia khác, theo đó đầu tư và vay tiền quá mức đôi lúc không mang đến kết quả tốt đẹp”, ông Soe Win nói.
Bình luận (0)