Học theo chương trình mới: Để học sinh lớp 6, lớp 10 không bị 'sốc'

Bộ GD-ĐT đang triển khai xây dựng tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong chương trình giáo dục phổ thông hiện hành để đáp ứng yêu cầu chương trình mới. Tài liệu này sẽ do các nhà khoa học, cán bộ, giáo viên (GV) trường phổ thông đang trực tiếp giảng dạy môn học ở cấp học tương ứng góp ý và thực hiện.

Mới đây, phát biểu tại một hội thảo về vấn đề này, ông Nguyễn Hữu Độ, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, cho biết mục tiêu của việc xây dựng tài liệu này là nhằm giúp GV và học sinh (HS) đang dạy và học chương trình hiện hành lớp 5 và lớp 9 đáp ứng yêu cầu chuẩn đầu vào lớp 6, lớp 10 thực hiện chương trình mới.

Sau khi hoàn thiện và ban hành tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong chương trình hiện hành đáp ứng yêu cầu chương trình mới, cán bộ, GV sẽ được tập huấn, bồi dưỡng để tổ chức dạy học cho HS lớp 5, lớp 9.

Ông Độ cho rằng chất lượng đầu vào lớp 6, lớp 10 là chất lượng đầu ra của lớp 5, lớp 9. Do đó, cần chuẩn bị tâm thế và phẩm chất, năng lực cần thiết khác để HS lớp 5, lớp 9 từ năm học này đến khi áp dụng chương trình mới sẽ được làm quen và đáp ứng được chuẩn đầu vào của lớp 6, lớp 10 theo chương trình mới.

Từ thực tế của lớp 1 năm nay, Bộ GD-ĐT thấy rằng phải đặc biệt quan tâm chuẩn bị thật tốt chất lượng đầu ra của lớp 5, lớp 9, đáp ứng được chuẩn đầu vào của lớp 6, lớp 10 theo chương trình mới.

Ông Nguyễn Hữu Độ cho biết Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo xây dựng tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong chương trình hiện hành đáp ứng yêu cầu của chương trình mới. Tài liệu này được xây dựng theo hướng so sánh 2 chương trình ở từng môn học để có những điều chỉnh phù hợp.

Có 3 hướng điều chỉnh gồm: bổ sung những nội dung kiến thức có trong chương trình mới nhưng không có trong hiện hành; tinh giản những nội dung kiến thức có trong hiện hành nhưng không có trong chương trình mới; điều chỉnh cách tiếp cận và yêu cầu cần đạt đối với những nội dung kiến thức có cả trong chương trình mới và hiện hành.

Chia sẻ rõ hơn về cách làm nói trên, ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), cho biết những nội dung kiến thức có trong hiện hành nhưng không có trong chương trình mới sẽ được tinh giản theo 2 hướng. Thứ nhất, nếu đó là các nội dung kiến thức HS không cần phải sử dụng để học các nội dung kiến thức khác trong chương trình môn học thì không dạy, không thực hiện. Thứ hai, nếu đó là các nội dung kiến thức HS cần sử dụng để học các nội dung kiến thức liên quan trong chương trình môn học thì “hướng dẫn HS tự học” hoặc tích hợp vào bài học, chủ đề cần sử dụng để tổ chức cho HS học tập cùng với kiến thức liên quan.

Đối với các nội dung kiến thức có trong chương trình mới nhưng không có trong hiện hành, ông Thành cho biết sẽ bổ sung nội dung kiến thức mới vào chương trình môn học hiện hành. Việc này sẽ tiến hành theo hai hướng: Bổ sung, tích hợp vào các nội dung, chủ đề phù hợp để đảm bảo yêu cầu cần đạt theo chương trình mới hoặc bổ sung nội dung, chủ đề mới vào thời điểm phù hợp, đảm bảo HS có đủ điều kiện về kiến thức, kỹ năng để học thuận lợi.

Ông Thành còn cho hay đối với các nội dung kiến thức có cả trong hiện hành và chương trình mới nhưng do khác nhau về cách tiếp cận và yêu cầu cần đạt, thì sẽ được điều chỉnh từ mức độ cần đạt về kiến thức, kỹ năng, sang yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực quy định trong chương trình mới.

Vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành cho biết: “Do chưa có sách giáo khoa của các môn học và hoạt động giáo dục theo chương trình mới ở các lớp học trên lớp 1, nên cần ưu tiên hướng dẫn tổ chức dạy học những nội dung kiến thức được bổ sung vào chương trình hiện hành. HS phải được cung cấp tài liệu về những nội dung kiến thức mới để chủ động học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô giáo”.

Song song với điều chỉnh nội dung kiến thức, ông Thành nhấn mạnh việc đổi mới phương pháp dạy học đối với lớp 5, lớp 9 là rất quan trọng. Điều này, giúp HS được làm quen với cách dạy và học, cách kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của chương trình mới.

Thẩm định trước khi ban hành Tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong hiện hành đáp ứng yêu cầu chương trình mới, sau khi hoàn thiện sẽ được trình lên Hội đồng thẩm định trước khi được Bộ GD-ĐT quyết định ban hành. Hội đồng thẩm định gồm các nhà khoa học, nhà giáo dục đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu; các cán bộ, giáo viên trường phổ thông đang giảng dạy môn học ở cấp học tương ứng.