13 bộ, cơ quan T.Ư giải ngân vốn đầu tư công bằng 0

Sáng 13.4, Phó thủ tướng Lê Minh Khái - Tổ trưởng Tổ công tác số 1 của Thủ tướng đã họp với 17 bộ, ngành, cơ quan T.Ư về giải ngân vốn đầu tư công.

VGP

Theo báo cáo của Bộ KH-ĐT, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 mà Thủ tướng Chính phủ giao cho 17 bộ, cơ quan T.Ư thuộc Tổ công tác số 1 là trên 38.319 tỉ đồng, bố trí cho 22 nhiệm vụ và 80 dự án (trong đó 34 dự án chuyển tiếp và 46 dự án khởi công mới).

Đến nay, 17 bộ, ngành, cơ quan T.Ư đã phân bổ chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án trên 34.942 tỉ đồng, đạt 91,2% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Số vốn còn lại chưa giao kế hoạch là gần 3.400 tỉ đồng của 8 cơ quan.

Đáng nói, hết quý 1/2023, tổng số giải ngân của 17 bộ, ngành, cơ quan T.Ư chỉ đạt 0,04% kế hoạch, thấp hơn nhiều so với mức trung bình của cả nước (10,35%). Trong đó có 13 bộ, cơ quan T.Ư chưa giải ngân (tỷ lệ giải ngân 0%). Còn lại 4 bộ, cơ quan đã giải ngân nhưng đều dưới 2% kế hoạch Chính phủ giao.

Cũng theo báo cáo của Bộ KH-ĐT, "nhìn chung tiến độ giải ngân của các đơn vị này trong những tháng đầu năm của những năm gần đây số lượng giải ngân đều thấp và tăng dần trong thời gian tiếp theo. Hầu hết cả năm đạt 90 - 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao".

Nguyên nhân chủ yếu giải ngân vốn đầu tư công thấp là công tác tổ chức thực hiện (lập kế hoạch, chuẩn bị thủ tục đầu tư dự án) chưa sát sao, chưa phù hợp với quy định của luật Đầu tư công và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Các bộ, ngành đều cam kết phấn đấu sẽ nỗ lực giải ngân cao nhất theo kế hoạch được giao.

Gói giải ngân hỗ trợ lãi suất 2% vẫn vướng 

Phát biểu tại cuộc họp, Phó thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ, kế hoạch đầu tư công của cả nước năm nay khoảng 711.000 tỉ đồng. Hiện đã phân bổ trên 700.000 tỉ (còn trên 4.000 tỉ chưa phân bổ). So với kết quả giải ngân quý 1/2022, tỷ lệ giải ngân quý 1 năm nay "thấp hơn một chút", nhưng số giải ngân tuyệt đối cao hơn gần 12.000 tỉ đồng (khoảng 19%).

Tổng số vốn đầu tư công được giao cho 17 bộ, cơ quan T.Ư thuộc tổ công tác số 1 không lớn (chỉ chiếm khoảng 5% tổng số vốn đầu tư công của cả nước). Tuy nhiên, theo phó thủ tướng, tiến độ giải ngân thực tế hết quý 1 của các đơn vị này là "rất chậm, tỷ lệ giải ngân rất thấp, thậm chí có cơ quan chưa giải ngân".

Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, trong kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao cho năm 2023, NHNN được giao 24.283 tỉ đồng.

Trong số này, chỉ có 318,9 tỉ đồng là bố trí cho thực hiện công trình xây dựng cơ bản của ngành ngân hàng (xây dựng Nhà máy In tiền quốc gia và 2 công trình nhà ở của 2 trường Đại học ở Hà Nội và TP.HCM). NHNN đã giải ngân được hơn 9%, vượt kế hoạch quý 1/2023.

Số vốn còn lại 23.965 tỉ đồng là nguồn vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, nằm trong gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, các doanh nghiệp, hợp tác xã có khả năng phục hồi sau dịch Covid-19.

Song theo ông Tú, quá trình giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% "không được như mong muốn", do nhiều nguyên nhân (quy định chưa sát, điều kiện thực tiễn đã thay đổi…). Một lý do quan trọng khác là tiêu chí "có khả năng phục hồi" mới được hưởng chính sách ưu đãi cho vay này, nhưng tiêu chí này lại rất khó xác định.

Sau 2 năm triển khai chương trình, tổng giải ngân mới được 330 tỉ trên tổng số 40.000 tỉ đồng. NHNN đã nhiều lần báo cáo nên chuyển nguồn này sang các chính sách khác, những lĩnh vực đang thiếu vốn để tận dụng nguồn lực đang dôi dư. 

VGP

Chốt nội dung này, Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng, nếu thực hiện thành công, nguồn tiền sẽ nhanh tới doanh nghiệp, người dân. Tuy nhiên, đây là tiền ngân sách, đòi hỏi thủ tục phải chặt chẽ. Tiêu chí điều kiện "doanh nghiệp có khả năng phục hồi" rất trừu tượng, khó đánh giá, nên quá trình triển khai đã nảy sinh vướng mắc.

Phó thủ tướng đề nghị NHNN tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại để "giải ngân tối đa có thể" nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân. Nếu chuyển sang sử dụng cho chính sách khác thì phải làm rõ chính sách gì để đề xuất phương án cụ thể.

Vốn đã có mà không giải ngân được

Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh, nguyên nhân chính của việc giải ngân chậm tại 17 bộ, ngành, cơ quan T.Ư do công tác chuẩn bị đầu tư chưa tốt, dẫn đến phân bổ vốn chưa xong, phải đặc biệt lưu ý để rút kinh nghiệm.

Theo phó thủ tướng, vốn đã có mà không giải ngân được, thì dòng tiền, thanh khoản của nền kinh tế cũng bị ảnh hưởng. Nếu để "tích tiểu thành đại", đọng vốn nhiều sẽ ảnh hưởng tới nền kinh tế và chính sách tài khóa, tiền tệ. Ông lưu ý, các bộ, ngành cần chủ động rà soát trên tinh thần những dự án khó triển khai thì có thể điều chuyển vốn trong nội bộ.

Các bộ, ngành phải phối hợp tốt với các địa phương để tháo gỡ khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, việc thanh toán, quyết toán; rà soát, kịp thời đề xuất các giải pháp để tháo gỡ vướng mắc về hành chính, cũng như về pháp lý để đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch đề ra.