3 loại vũ khí đã thay đổi cuộc xung đột ở Ukraine

Khi Tổng thống Nga Vladimir Putin quyết định thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine cách đây một năm, hầu hết các nhà quan sát đều cho rằng Nga sẽ nhanh chóng chiến thắng.

Tuy nhiên, những dự đoán trên đã không thành hiện thực. CNN dẫn lời các chuyên gia cho biết điều này là nhờ vào nhiều yếu tố, bao gồm tinh thần, chiến thuật quân sự vượt trội của Ukraine và chủ yếu là nhờ vào nguồn cung cấp vũ khí của phương Tây.

Dưới đây là 3 loại vũ khí đã giúp lực lượng Ukraine gây ra nhiều thiệt hại cho Nga.

Javelin

Ngay từ đầu cuộc xung đột, lực lượng hai bên dự đoán đoàn xe bọc thép của Nga sẽ bắt đầu tiến vào thủ đô Kyiv của Ukraine trong vài ngày.

Vì vậy, Ukraine cần một loại vũ khí có thể giúp ngăn chặn cuộc tấn công đó. Họ đã tìm thấy Javelin, loại tên lửa chống tăng dẫn đường vác vai chỉ cần một người để triển khai.

REUTERS

Sức hấp dẫn của Javelin nằm ở tính dễ sử dụng. "Để khai hỏa, xạ thủ nhắm vào mục tiêu đã chọn. Sau đó, bộ phận chỉ huy phóng Javelin sẽ gửi tín hiệu khóa mục tiêu trước khi phóng tới tên lửa", Lockheed Martin, công ty đồng phát triển tên lửa Javelin với Raytheon, giải thích.

Javelin là vũ khí "bắn rồi chạy". Ngay sau khi khai hỏa, xạ thủ có thể chạy tìm chỗ ẩn nấp trong khi tên lửa tìm đường đến mục tiêu.

Điều này đặc biệt quan trọng trong những ngày đầu của cuộc xung đột vì lực lượng Nga có xu hướng di chuyển thành hàng khi cố gắng tiến vào các khu vực đô thị. Người điều khiển Javelin có thể bắn từ một tòa nhà hoặc sau một cái cây và biến mất trước khi phía Nga kịp bắn trả.

Theo Lockheed Martin, Javelin cũng rất hiệu quả trong việc nhắm vào điểm yếu của xe tăng Nga - bề mặt nằm ngang - nhờ quỹ đạo của nó sau khi phóng sẽ cong lên trên rồi rơi xuống mục tiêu từ trên cao.

Điều này được thể hiện trong những bức ảnh xe tăng Nga ở đầu cuộc xung đột - chúng bị bay mất tháp pháo. Thiệt hại loại này thường do tên lửa Javelin gây ra.

Tên lửa Javelin còn có một lợi thế khác, đặc biệt thích hợp ở đầu cuộc xung đột. "Chi phí thấp và mục đích sử dụng mang tính phòng thủ khiến việc cung cấp Javelin dễ dàng hơn với các nước. Trong khi đó, các chính phủ sẽ không đồng ý gửi vũ khí tấn công đắt tiền hơn như máy bay chiến đấu", ông Michael Armstrong, phó giáo sư tại Đại học Brock ở Ontario (Canada), đã viết trên The Conversation.

HIMARS

Tên đầy đủ của loại vũ khí này là Hệ thống rốc két pháo binh cơ động cao M142. Đây là "một hệ thống vũ khí tấn công chính xác có bánh xe, đã được kiểm chứng trong chiến đấu, có thể sử dụng trong mọi thời tiết", quân đội Mỹ cho biết. Nói một cách dễ hiểu hơn, HIMARS là một chiếc xe tải 5 tấn chở theo một cái hộp có thể phóng 6 tên lửa gần như cùng lúc đến các vị trí vượt xa tiền tuyến rồi nhanh chóng thay đổi vị trí để tránh bị phản công.

SHUTTERSTOCK

"Nếu Javelin là vũ khí mang tính biểu tượng trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột thì HIMARS là vũ khí mang tính biểu tượng của các giai đoạn sau", ông Mark Cancian, cố vấn cấp cao của Chương trình An ninh Quốc tế tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận định hồi tháng 1.

HIMARS bắn loại đạn được gọi là Hệ thống phóng nhiều tên lửa dẫn đường (GMLRS) có tầm bắn từ 70 đến 80 km. GMLRS có hệ thống dẫn đường GPS, khiến tên lửa này tấn công cực kỳ chính xác, chỉ trong phạm vi khoảng 10 m so với mục tiêu đã định.

Trong bài viết cho Nhà xuất bản Đại học Thủy quân lục chiến Mỹ, ông Yagil Henkin, giáo sư tại Trường Chỉ huy và Tham mưu Lực lượng Phòng vệ Israel, nhận định HIMARS có 2 tác động chính.

"Các cuộc tấn công sử dụng HIMARS đã buộc Nga phải di chuyển các kho đạn dược ra xa tiền tuyến, do đó làm giảm hỏa lực sẵn có của pháo binh Nga gần tiền tuyến và khiến việc hỗ trợ hậu cần trở nên khó khăn hơn", ông Henkin nhận xét.

Chuyên gia này cũng cho rằng việc sử dụng tên lửa tầm xa để tấn công các mục tiêu như cầu đã làm gián đoạn nỗ lực tiếp tế của Nga.

Hệ thống HIMARS được Lockheed Martin phát triển và sản xuất.

Máy bay không người lái Bayraktar TB2

Bayraktar TB2, loại máy bay không người lái do Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế, đã trở thành một trong những phương tiện bay không người lái (UAV) nổi tiếng hàng đầu thế giới do được sử dụng trong cuộc xung đột ở Ukraine.

Bayraktar TB2 tương đối rẻ, được chế tạo bằng các bộ phận có sẵn, có thể gây chết người và ghi lại video cuộc tấn công của mình.

CHỤP MÀN HÌNH CNN

Những đoạn video đó cho thấy Bayraktar TB2 đã hạ gục thiết giáp, pháo binh và tuyến tiếp tế của Nga bằng tên lửa, rốc két dẫn đường bằng laser và bom thông minh mà nó mang theo.

"Các video nổi tiếng của TB2 là một ví dụ hoàn hảo về chiến tranh hiện đại trong thời đại TikTok", ông Aaron Stein, thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại, viết trên trang web của Hội đồng Đại Tây Dương.

Ông Stein cho biết Bayraktar TB2 không phải là một "vũ khí ma thuật", nhưng nó "đủ tốt".

Theo chuyên gia này, điểm yếu của Bayraktar TB2 là thiếu tốc độ và dễ bị hệ thống phòng không bắn hạ. Số liệu thống kê trên chiến trường dường như đã chứng minh điều đó. Theo trang web tình báo nguồn mở Oryx, 17 trong số 40-50 chiếc TB2 mà Ukraine nhận được đã bị phá hủy trong chiến đấu.

Tuy nhiên, ông Stein chỉ ra rằng thiệt hại không đáng kể so với việc loại UAV này có chi phí thấp. Điều này nghĩa là Ukraine có thể dễ dàng thay thế những chiếc UAV đã hư hỏng hoặc bị hạ.

Thật vậy, kế hoạch thiết lập một dây chuyền lắp ráp máy bay không người lái ở Ukraine đã được tiến hành ngay cả trước khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự. Việc sử dụng máy bay không người lái cũng giảm nguy cơ cho các phi công Ukraine, những người lẽ ra phải thực hiện nhiệm vụ không kích.

Các báo cáo gần đây từ Ukraine cho thấy vai trò của Bayraktar TB2 có thể đã giảm do Nga đã tìm ra cách khắc chế chúng. Tuy vậy, nhiều người cho rằng Bayraktar TB2 đã hoàn thành nhiệm vụ khi tình hình Ukraine khó khăn nhất.

Ông Samuel Bendett, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Phân tích Hải quân Nghiên cứu về Nga (CNAS), cho biết video về các vụ tiêu diệt lực lượng Nga của Bayraktar TB2 là "một sự khích lệ tinh thần tuyệt vời".