5 cách dân Ấn Độ dùng để tránh đợt đàn áp 'tiền đen'

Theo Reuters, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi mới đây khiến cả nước sốc vì công bố loại bỏ toàn bộ giấy bạc mệnh giá 500 và 1.000 rupee hôm 8.11. Số giấy bạc hai loại này chiếm 85% lượng tiền giấy đang được lưu thông. Thông báo này khiến nền kinh tế phụ thuộc vào tiền mặt của Ấn Độ rơi vào hỗn loạn. Nhiều người Ấn có tiền không khai báo, hay “tiền đen”, hối hả đi đổi tiền mới hoặc dùng chúng để mua vàng và các mặt hàng xa xỉ.

Trốn thuế là chuyện phổ biến ở Ấn Độ. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và lao động tay nghề cao như bác sĩ và luật sư yêu cầu được trả lương bằng tiền mặt để tránh thuế. Năm 2012 - 2013, chỉ có sáu người thu nhập trên 500 triệu rupee ở Ấn Độ nộp thuế dù nước này có khoảng 2.100 cá nhân siêu giàu với tài sản vượt ngưỡng 50 triệu USD.

Hiện tại, Ấn Độ đang trong cuộc đàn áp “tiền đen”. Các ngân hàng phải báo cáo bất cứ ai gửi tiền hơn 250.000 rupee còn giữ tiền mặt không khai báo có thể chịu phạt đóng thuế gấp đôi. Dưới đây là 5 cách mà nhiều người Ấn Độ đang áp dụng để tránh động thái mạnh tay của chính phủ.

Nhiều bài báo cho biết các chủ sở hữu nhà máy và doanh nhân đang yêu cầu nhân viên hoặc thuê thêm lao động để xếp hàng tại các nhà băng và đổi tiền mặt giúp họ trước hạn chót là ngày 30.12. Hạn mức đổi tiền tệ tại quầy ngân hàng ban đầu là 4.000 rupee, song sau đó giảm xuống còn 2.000 rupee khi chính phủ cho hay nhiều người “vô đạo đức” đang trả tiền cho người nghèo đứng xếp hàng nhằm đổi tiền cho họ. Chính phủ Ấn Độ cũng yêu cầu ngân hàng phải đánh dấu bằng mực lên ngón tay của khách hàng để ngăn chuyện họ xếp hàng đổi tiền thêm lần nữa.

Những người giàu Ấn Độ đổ xô mua hàng xa xỉ bằng “tiền đen” ngay sau thông báo đổi tiền. Một số nhà bán lẻ hàng xa xỉ bày bán các thương hiệu như Rolex và Dior gửi email đến khách hàng, cho hay họ sẽ mở cửa đến nửa đêm 8.11, theo Economic Times. Một cửa hàng thời trang xa xỉ ở Delhi đã mở cửa xuyên đêm ngay sau thông báo đổi tiền, bán ra lượng hàng trị giá hơn 150.000 USD trong chưa đầy ba giờ.

Một số khách mua giàu có được cho là dùng tiền cũ mua vàng với mức giá gấp đôi giá thị trường. Các cửa hàng trang sức đóng cửa hôm 8.11 nhưng sau đó mở lại trong vòng vài giờ. Họ bán vàng suốt đêm. Khách xếp hàng tại những cửa hàng trang sức ở Delhi và Mumbai cùng túi tiền mặt cho biết họ trả đến 52.000 rupee, tương đương 762 USD, cho 10 gram vàng.

Quan chức Ấn Độ cho hay họ đang theo dõi sát những tài khoản “Jan Dhan”, vốn được chính phủ mở ra theo chương trình tài chính cho người nghèo và nông dân. Các tài khoản này được thiết kế để các khoản tiền như thanh toán trợ cấp xã hội chảy vào. Sau thông báo đổi tiền, nhiều tài khoản trong số này chứng kiến cả ngàn rupee gửi vào chỉ trong một ngày. Truyền thông Ấn Độ cho hay những người tham nhũng “thuê” các tài khoản này để gửi tiền vào rồi sau đó rút ra.

Cảnh đặt mua ồ ạt xuất hiện sau khi giới chức Ấn Độ cho biết các tờ bạc cũ có thể được sử dụng đến hết đêm ngày 11.11 để đặt vé tàu. Hầu hết các đợt book vé này sử dụng giấy bạc cũ. Vé đã đặt có thể được hoàn trong vài ngày sau đó và chỉ bị trừ một khoản phí nhỏ.