5 chữ ký và 'món quà' 5 tỉ đồng khiến Bí thư tỉnh Lào Cai 'ngã ngựa'

Trong vụ án liên quan đến cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai xác định, từ năm 2012 - 2015, Công ty Lilama vừa khai thác thuê, vừa trực tiếp khai thác "chui" lên tới 1,5 triệu tấn quặng, trị giá hơn 610 tỉ đồng, rồi bán cho Công ty Apatit Việt Nam và một số đơn vị liên quan.

Công ty Lilama thông qua phi vụ này đã thu về hơn 484 tỉ đồng, Công ty Apatit Việt Nam nhờ đó cũng hưởng lợi hơn 184 tỉ đồng.

Điều đáng nói, để Công ty Lilama có thể khai thác trái phép số lượng quặng khổng lồ như trên, ngoài sai phạm của Giám đốc Công ty Lilama Nguyễn Mạnh Thừa, sự "hậu thuẫn" từ các quan chức cấp cao tỉnh Lào Cai đóng vai trò quyết định. Điển hình là cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh, người đang bị tạm giam.

TTXVN

5 chữ ký "mở đường" cho phi vụ khai thác trái phép cả triệu tấn quặng

Tháng 4.2009, ông Nguyễn Văn Vịnh, khi ấy là Phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ký giấy chứng nhận đầu tư cấp cho Công ty Lilama thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại thôn 2 (xã Đồng Tuyển, TP.Lào Cai), trên phần diện tích đất rộng 3,77 ha.

Công ty Lilama tổ chức san gạt mặt bằng thì phát hiện có quặng apatit. Cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai xác định một phần diện tích của dự án trùng với khai trường số 18 thuộc quy hoạch quặng apatit đến năm 2020.

Tháng 1.2010, ông Vịnh ký quyết định thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đối với Công ty Lilama. Sau dấu mốc này, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai đã có ít nhất 5 chữ ký tạo điều kiện cho phi vụ khai thác quặng trái phép của Công ty Lilama.

Lần thứ nhất là tháng 7.2011, ông Vịnh lúc này lên chức Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ký văn bản số 1744 giao diện tích 3,77 ha cho Công ty Apatit Việt Nam quản lý, sử dụng.

Từ năm 2011 - 2012, Công ty Apatit Việt Nam 2 lần có công văn gửi UBND tỉnh Lào Cai, đề nghị được khai thác phần quặng lộ thiên. Dù thẩm quyền cấp phép thuộc Bộ TN-MT, nhưng tháng 4.2012, ông Vịnh có chữ ký thứ hai tại văn bản số 839, giao Công ty Apatit Việt Nam cải tạo mặt bằng khu mỏ, nếu có khoáng sản kèm theo thì được "thu hồi, vận chuyển để quản lý, sử dụng".

Công ty Apatit Việt Nam sau đó thuê Công ty Lilama làm đơn vị khai thác. Đến tháng 5.2012, ngay trong thời gian đang thực hiện hợp đồng, Công ty Lilama đã có văn bản gửi UBND tỉnh, đề nghị giao lại diện tích đất 3,77 ha và cấp lại giấy chứng nhận đầu tư dự án nhà hàng, khách sạn.

Chỉ 3 tháng sau, ông Vịnh có chữ ký thứ ba tại văn bản số 2160, đồng ý chủ trương cho Công ty Lilama đầu tư lại dự án khách sạn và nhà hàng, yêu cầu Công ty Apatit Việt Nam bàn giao lại khu đất cho Công ty Lilama, quá trình thực hiện nếu còn khoáng sản thì Công ty Lilama được tận thu.

Tuy nhiên, dự án tiếp tục gặp vướng mắc vì theo báo cáo của Công ty Apatit Việt Nam, khu vực 3,77 ha vẫn còn trữ lượng quặng rất lớn, cần khai thác hết trước khi bàn giao cho chủ đầu tư.

Tháng 12.2012, ông Vịnh có chữ ký thứ tư tại văn bản số 3805, nêu rõ trong quá trình thi công nếu phát hiện khoáng sản thì Công ty Lilama phải báo cáo cơ quan thẩm quyền, nếu được thu gom thì phải giao lại cho Công ty Apatit Việt Nam quản lý và sử dụng.

Hai tuần sau, ông Vịnh cũng chính là người ký giấy chứng nhận đầu tư (chữ ký thứ năm) cấp lại cho Công ty Lilama để thực hiện dự án…

Những "bước đệm" dần dần giúp Công ty Lilama "danh chính ngôn thuận" khai thác quặng dưới vỏ bọc đầu tư xây dựng nhà hàng, khách sạn. Bị can Thừa sau đó chỉ đạo nhân viên, thuê các đơn vị khác đưa máy móc vào khu đất để khai thác quặng trái phép với khối lượng cực lớn như đã nêu.

BÁO LÀO CAI

"Viên đạn bọc đường" trị giá 5 tỉ đồng

Cơ quan điều tra xác định, thời điểm xảy ra vụ án, với cương vị Phó chủ tịch rồi Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ông Nguyễn Văn Vịnh là người phải chịu trách nhiệm chính về quản lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Ông Vịnh biết rõ diện tích 3,77 ha thuộc khai trường 18 đã được Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch quặng apatit, biết đây là mỏ khoáng sản có quy mô công nghiệp, thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Bộ TN-MT.

Dù vậy, ông Vịnh đã ký các văn bản số 1744, số 839, số 2160, số 3805, giấy chứng nhận đầu tư (cấp lại) cho Công ty Lilama và các tài liệu khác không đúng thẩm quyền, trái quy định của pháp luật. Hành vi này giúp Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác, tiêu thụ trái phép khối lượng khoáng sản khổng lồ.

Cơ quan điều tra còn đánh giá, vi phạm của ông Vịnh mang tính hệ thống, chỉ đạo xuyên suốt. Bởi lẽ, dự án từng do ông Vịnh ký giấy chứng nhận đầu tư, nhưng vì diện tích đất nằm trên khai trường quặng apatit nên ông Vịnh đã ký quyết định thu hồi. Tiếp đó, ông Vịnh ký hàng loạt văn bản trái quy định như đã đề cập, để cấp lại giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Lilama tại chính diện tích đã thu hồi.

Trước khi ký các văn bản số 839, 2160, 3805 và giấy chứng nhận đầu tư (cấp lại), lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh cùng nhiều sở, ngành đã có đề xuất không cấp khu đất 3,77 ha cho Công ty Lilama. Công ty Apatit Việt Nam cũng rất nhiều lần kiến nghị với nội dung tương tự, đồng thời đề nghị cho công ty này khai thác quặng.

Tuy nhiên, khi cấp dưới soạn thảo rồi trình văn bản trái pháp luật, ông Vịnh không ngăn chặn, không chỉ đạo các sở, ngành có biện pháp quản lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản, vẫn quyết định ký; nhằm mục đích tạo điều kiện cho Công ty Lilama khai thác trái phép quặng apatit dưới vỏ bọc dự án khách sạn, nhà hàng.

Đặc biệt, giáp tết Nguyên đán năm 2015, thời điểm này ông Vịnh làm Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai, Công ty Lilama đã san gạt xong mặt bằng dự án, khai thác và tiêu thụ trái phép xong quặng apaptit, bị can Nguyễn Mạnh Thừa mang 5 tỉ đồng đến biếu ông Vịnh để cảm ơn. Số tiền này, ông Vịnh đã chi tiêu cá nhân hết.