Ả Rập Xê Út và Syria sắp sửa khôi phục quan hệ nhờ Nga làm trung gian?

Trong bản tin được phát vào cuối ngày 23.3, đài truyền hình Al-Ekhbariyah của Ả Rập Xê Út dẫn lời một quan chức giấu tên ở Bộ Ngoại giao nước này thừa nhận các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa vương quốc vùng Vịnh và Syria, theo hãng tin AP.

"Một nguồn tin trong Bộ Ngoại giao tiết lộ với Al-Ekhbariyah rằng các cuộc đàm phán với Bộ Ngoại giao Syria đã được khởi động và vẫn đang diễn ra, bình luận về những gì được một số kênh truyền thông quốc tế đăng tải... Các cuộc đàm phán đang được tiến hành giữa giới chức vương quốc và đồng cấp của họ ở Syria về vấn đề khôi phục việc cung cấp các dịch vụ lãnh sự", một người dẫn chương trình nói trong bản tin.

AFP

Hãng tin Reuters là kênh truyền thông đầu tiên đưa tin về việc này hôm 23.3, trước bản tin của truyền hình nhà nước Riyadh. Sau đó, báo The Wall Street Journal dẫn lời các quan chức giấu tên của Ả Rập Xê Út và Syria cho biết các cuộc đàm phán về việc mở lại đại sứ quán ở hai nước được tiến hành với Nga làm trung gian. Giới chức cũng như truyền thông nhà nước Syria không lập tức lên tiếng.

Reuters cho hay liên lạc giữa Riyadh và Damascus đã được tiếp thêm động lực sau thỏa thuận thiết lập lại quan hệ giữa Ả Rập Xê Út và Iran, một đồng minh chủ chốt của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Thỏa thuận mang tính bước ngoặt này, được công bố cách đây 2 tuần, là kết quả của các cuộc đàm phán mà Trung Quốc đã đứng ra điều đình.

Theo các nguồn tin của Reuters, một quan chức tình báo cấp cao của Syria đã tham gia các cuộc đàm phán ở Ả Rập Xê Út, và hai chính phủ đang "chuẩn bị mở lại đại sứ quán sau lễ Eid al-Fitr", một ngày lễ của người Hồi giáo diễn ra vào nửa cuối tháng 4.

Nếu hai bên đạt được thỏa thuận chính thức, một cuộc bỏ phiếu về việc cho phép Syria tái hòa nhập khu vực cũng như kế hoạch tái thiết nước này sẽ nằm trong chương trình nghị sự hội nghị thượng đỉnh tiếp theo của Liên đoàn Ả Rập, dự kiến diễn ra vào tháng 5 tại Ả Rập Xê Út, theo The Wall Street Journal.

Ả Rập Xê Út và Syria cắt đứt quan hệ vào năm 2012 do phản ứng của ông Assad đối với các cuộc biểu tình chính trị có liên hệ với phong trào nổi dậy "Mùa xuân Ả Rập" và hành động của ông trong cuộc nội chiến sau đó. Riyadh cũng đã thúc đẩy việc đình chỉ tư cách thành viên của Syria trong Liên đoàn Ả Rập từ tháng 11.2011.

Việc khôi phục quan hệ giữa Riyadh và Damascus sẽ đánh dấu bước phát triển quan trọng nhất trong nỗ lực của thế giới Ả Rập nhằm bình thường hóa quan hệ với ông Assad, người đã bị nhiều quốc gia phương Tây và Ả Rập cô lập trong suốt một thập niên qua. Nếu thành công, việc này cũng sẽ cho thấy Mỹ một lần nữa phải đứng bên lề trong những chuyển động địa chính trị quan trọng ở Trung Đông, theo The Wall Street Journal.

Mỹ và một số đồng minh trong khu vực, bao gồm Ả Rập Xê Út và Qatar vốn theo Hồi giáo dòng Sunni, đã chống lưng cho một số lực lượng nổi dậy ở Syria. Tổng thống Assad đã có thể đánh bại phe nổi dậy trên hầu hết lãnh thổ Syria phần lớn là nhờ vào sự trợ giúp của Iran, quốc gia theo Hồi giáo dòng Shi'ite, và Nga.

Mỹ đã phản đối động thái của các nước trong khu vực nhằm bình thường hóa quan hệ với ông Assad, viện dẫn những hành động của chính quyền Damascus trong cuộc xung đột và sự cần thiết của việc hướng tới một giải pháp chính trị.