Ant Group của tỉ phú Trung Quốc Jack Ma xây lại giá trị sau cú vấp IPO

Tập đoàn công nghệ tài chính (fintech) Ant Group đang yêu cầu phân chia lại tỷ lệ hưởng phí hoa hồng từ nền tảng thanh toán điện tử thông dụng Alipay, nhằm bù đắp thiệt hại từ vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) bị đổ bể do sự can thiệp của chính phủ.

Nằm kèo trên

Alipay là dịch vụ thanh toán di động lớn nhất của Trung Quốc thuộc sở hữu của Ant Group. Ngày nay, phần lớn người dân Trung Quốc sử dụng các ứng dụng di động như Alipay để thanh toán mọi thứ, từ mua cà phê Starbucks đến vé xem phim, mua sắm trực tuyến... thay vì sử dụng tiền mặt hoặc thẻ tín dụng.

Nói đơn giản, Alipay là nền tảng trung gian giúp người bán hàng bán sản phẩm đến người mua. Người bán phải trả một mức phí nhất định cho mỗi giao dịch và khoản phí này được chia giữa Alipay, ngân hàng của khách hàng và Unionpay, công ty dịch vụ thẻ của Trung Quốc. Tỷ lệ của Alipay trong khoản phí này đang dần tăng lên trong khi phần của các ngân hàng bị giảm dần.

Các ngân hàng nói rằng đã cho phép Alipay gia tăng phần hưởng được lên đến 80% khoản phí giao dịch trên nền tảng này từ đầu năm 2021, theo tờ Financial Times. Một số tổ chức cho vay cho biết đã đồng ý cho Ant Group tăng tỷ lệ hưởng phí giao dịch không chỉ trong năm nay mà còn vào năm 2022.

Trong vài tháng qua, Ant Group đã áp dụng cách tiếp cận cứng rắn hơn trong cuộc đàm phán với các ngân hàng, bất chấp lời cảnh báo của Ngân hàng trung ương Trung Quốc hồi tháng 1 về việc sẽ mạnh tay với các hành vi độc quyền trong ngành thanh toán điện tử.

Theo dữ liệu chính thức, Alipay hiện có hơn 1 tỉ người dùng và xử lý hơn một nửa số giao dịch thanh toán điện tử không thông qua ngân hàng tại Trung Quốc. Điều này khiến Ant Group trở thành mục tiêu của các quy định chống độc quyền, thường nhắm vào các công ty lớn (chiếm khoảng 1/3 thị phần).

Tuy nhiên, việc thắt chặt quy định không hề giúp các ngân hàng có tiếng nói lớn hơn trong việc đàm phán với Ant Group. “Ant Group ‘nằm kèo trên’ trong các cuộc đàm phán giá vì chúng tôi dựa vào Alipay để mở rộng hoạt động kinh doanh của mình. Chính phủ không thể làm gì nhiều”, lãnh đạo một một ngân hàng làm việc với Ant Group cho biết.

Vị thế thống trị

Số liệu chính thức cho thấy các nền tảng thanh toán di động trong đó Alipay dẫn đầu thực hiện khối lượng giao dịch 295.000 tỉ nhân dân tệ (45.200 tỉ USD) trong năm 2020, trong khi khối lượng giao dịch qua thẻ ngân hàng chỉ là 117.000 tỉ nhân dân tệ trong cùng năm.

Trong khi Alipay tiếp tục phổ biến, các ngân hàng phải tranh thủ hợp tác với nền tảng này để có thể tạo chỗ đứng cho thẻ tín dụng của họ trong cuộc cạnh tranh. Một lãnh đạo doanh nghiệp tài chính tại Bắc Kinh cho biết các ngân hàng đã cạnh tranh quyết liệt với nhau nhằm đưa ra ưu đãi để Alipay chấp nhận là đối tác được ưu tiên.

Mặc dù có nguồn tin cho rằng Ngân hàng trung ương Trung Quốc đang xem xét biện pháp phá vỡ thế độc quyền của Alipay nhưng bất kỳ nỗ lực nào nhằm tái cấu trúc ngành thanh toán điện tử cũng cần sự phối hợp giữa nhiều nhân tố, bao gồm Ant và cả đối thủ cạnh tranh của họ. Kế hoạch này sẽ gặp nhiều khó khăn bởi xung đột lợi ích đến từ các bên.

Việc tăng phí của Ant Group cho thấy những thách thức mà Bắc Kinh phải đối diện trong việc kiểm soát tập đoàn fintech hàng đầu này. Sự thống trị của Ant Group trong mảng tài chính trực tuyến tại Trung Quốc đã làm suy yếu khả năng kiểm soát của nhà nước trong mảng này.

Mặt khác, động thái này của Ant Group cũng được cho là nhằm cải thiện lại mức định giá của tập đoàn để có thể thực hiện một vụ IPO trong tương lai. Hồi tháng 11.2020, Trung Quốc áp đặt quy định hạn chế hoạt động cho vay trực tuyến trong nỗ lực nhằm kiểm soát các công ty fintech. Hành động này khiến kế hoạch IPO ước tính có giá trị lớn nhất thế giới (37 tỉ USD) của Ant Group bị đổ bể.