ASEAN bùng nổ đầu tư nội khối

Tờ Nikkei Asian Review dẫn lời giới chuyên gia cho biết ASEAN đang chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của xu hướng đầu tư nội khối. Điều này thể hiện qua việc các nhà sản xuất tất bật ký kết đầu tư với đối tác láng giềng, đẩy mạnh hoạt động xây dựng nhà máy, cơ sở cũng như mua lại cổ phần. Tất cả đều nhằm nắm bắt cơ hội đến từ triển vọng mở rộng thị trường tiêu dùng Đông Nam Á cũng như cơn sốt phát triển cơ sở hạ tầng trong khu vực.

Số liệu thống kê cho thấy năm 2015, đầu tư trong khu vực ASEAN đạt tổng cộng gần 120 tỉ USD. Trong đó, doanh nghiệp nội khối chiếm 18,5%, lần đầu tiên vượt qua EU (16,4%).

Hãng nghiên cứu Euromonitor (Anh) ước tính thị trường bán lẻ ASEAN sẽ mở rộng thêm khoảng 20% quy mô trong giai đoạn 2015 - 2020, lên mức 588,3 tỉ USD. Để đón đầu xu thế này, các đại gia lớn trong khu vực nỗ lực đẩy mạnh xâm nhập những thị trường láng giềng. Tập đoàn Boon Rawd Brewery (Thái Lan), nổi tiếng với nhãn hiệu bia Singha, đã đồng ý rót 1,1 tỉ USD vào mảng thực phẩm và nước giải khát của Tập đoàn Masan Group để tiến vào thị trường VN. Trong khi đó, từ tháng 5, Vinamilk khởi động dây chuyền sản xuất tại Campuchia. Trung tâm mua sắm Myanmar Plaza do Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đầu tư ở TP.Yangon đi vào hoạt động, được coi là một trong những biểu tượng của làn sóng bùng nổ bất động sản và bán lẻ ở Myanmar thời mở cửa. Theo Nikkei Asian Review, bên cạnh trung tâm mua sắm này, một tòa nhà văn phòng đã hoàn thành, còn khu chung cư cao cấp sẽ đi vào hoạt động trong năm 2018. Tổng số tiền đầu tư vào toàn bộ khu phức hợp này là 440 triệu USD.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng cũng là lĩnh vực hấp dẫn đối với đầu tư nội khối khi Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho rằng các thành viên ASEAN sẽ cần thu hút khoảng 60 tỉ USD mỗi năm trong vòng một thập niên tới, để đáp ứng nhu cầu phát triển. Hiện Tập đoàn Lippo Group của Indonesia lên kế hoạch xây dựng 20 bệnh viện hiện đại tại Myanmar, với đầy đủ trang thiết bị hầu hết do Mỹ sản xuất, trong vòng 10 năm nữa. Để tiến hành đại dự án này, Lippo thành lập liên doanh với Tập đoàn First Myanmar Investment, góp 40% trong số vốn điều lệ 420 triệu USD. Tập đoàn viễn thông quân đội VN (Viettel) thì chi 800 triệu USD để nâng cấp cơ sở hạ tầng viễn thông của Myanmar. Trong khi đó, Tập đoàn xi măng Siam của Thái Lan bắt đầu sản xuất ở Indonesia và hy vọng sẽ sớm tấn công vào thị trường Myanmar, Lào.

Doanh nghiệp ASEAN cũng đang cạnh tranh quyết liệt với khối ngoại trong các hoạt động M&A (sáp nhập và thu mua), giành lại cơ sở và dịch vụ tại khu vực của các đối thủ ngoài khối. Bước đi này không những cho phép họ tiếp cận khách hàng chuỗi cung ứng địa phương, mà còn tạo cơ hội thử thách năng lực của mình khi mở rộng hoạt động ra bình diện khu vực. Chẳng hạn, nhà bán lẻ Central Group của Thái Lan thu mua chuỗi siêu thị Big C ở VN từ tay Tập đoàn Casino Group (Pháp) với hơn 70 cửa hàng tiện lợi và địa điểm bán lẻ. Còn Siam City Cement sẽ kiểm soát 5 nhà máy của Tập đoàn vật liệu xây dựng LafargeHolcim (Thụy Sĩ - Pháp) đặt tại VN.

Nikkei Asian Review dẫn lời các chuyên gia nhận định xu hướng đầu tư nội khối sẽ hỗ trợ tốt tăng trưởng kinh tế bền vững, phù hợp các mục tiêu của cộng đồng kinh tế chung. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được các thành viên thảo luận kỹ lưỡng như bảo vệ doanh nghiệp trong nước sao cho tất cả cùng có lợi. Đồng thời, cũng cần cảnh giác để xác định rõ nguồn gốc vốn đầu tư, tránh tình trạng đối tác ngoài khối “núp bóng” doanh nghiệp ASEAN tiến hành thâu tóm. Còn theo Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Malaysia Mustapa Mohamed, các thách thức khác là loại bỏ các hàng rào phi thuế quan và phát triển một cấu trúc điều lệ chung. Có như vậy, các khoản đầu tư của các công ty ASEAN mới có thể sinh lợi tương xứng.

VN hút mạnh đầu tư trực tiếp nước ngoài Trong bối cảnh đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào ASEAN hồi năm ngoái giảm nhẹ, các thị trường đang trỗi dậy của khối vẫn chứng tỏ sức hút mạnh mẽ đối với giới đầu tư nước ngoài. CNN dẫn báo cáo được công bố tại Hội nghị LHQ về thương mại và phát triển (UNCTAD) cho biết tổng FDI vào ASEAN đạt 119,9 tỉ USD trong năm 2015, giảm 8% so với năm 2014. Tuy nhiên, luồng vốn chảy vào Campuchia, Lào, Myanmar và VN đạt 17,4 tỉ USD, tăng 38% so với năm trước đó. Nhận định về xu hướng này, chuyên gia David Mann của Standard Chartered nhấn mạnh: “VN rõ ràng đang lọt vào nhóm các điểm đầu tư tốt nhất”. Ông đánh giá cao việc VN mở cửa nền kinh tế để chào đón giới đầu tư nước ngoài, theo đó giảm bớt mọi rào cản phi thuế quan, đồng thời ký kết một loạt các thỏa thuận thương mại khu vực, giúp cắt giảm chi phí cho các nhà đầu tư.