Bài học đắt giá từ vụ 2 chị em tranh chấp nhãn hiệu kẹo

Ngày 22.6, TAND Q.Bắc Từ Liêm (Hà Nội) mở phiên tòa sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Trần Thị Hiệp (43 tuổi, trú tại tỉnh Nam Định) 12 tháng cải tạo không giam giữ, về tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.

Ngoài trách nhiệm hình sự, tòa còn buộc bị cáo phải bồi thường số tiền 356 triệu đồng cho bị hại.

TUYẾN PHAN

Vướng lao lý vì một nhãn hiệu bánh kẹo

Theo nội dung vụ án, ông Triệu Văn Mỹ (44 tuổi, trú tại Nam Định) và bị cáo Trần Thị Hiệp có quan hệ họ hàng. Năm 2009, bà Hiệp thành lập Công ty TNHH sản xuất bánh kẹo Thanh Lan và thuê ông Mỹ làm kẹo thành phẩm, trong đó có kẹo sìu châu (kẹo lạc).

Năm 2013, ông Mỹ không làm cho bà Hiệp nữa mà chuyển ra làm riêng, đăng ký kinh doanh hộ cá thể và lấy thương hiệu là "Toàn Mỹ", đồng thời đăng ký nhãn hiệu, hình ảnh cho sản phẩm kẹo sìu châu Toàn Mỹ. Đến năm 2015, hộ ông Mỹ được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu.

Năm 2020, bà Hiệp thành lập Công ty TNHH sản xuất bánh kẹo Toàn Mỹ và sản xuất sản phẩm kẹo sìu châu lấy thương hiệu là "Toản Mỹ". Biết việc này, gia đình ông Mỹ đi giám định, kết quả cho thấy nhãn hiệu "Toản Mỹ" có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu "Toàn Mỹ".

Tiếp đó, ông Mỹ phản ánh đến bà Hiệp về dấu hiệu vi phạm như đã nêu, thì bà Hiệp thay đổi nhãn sản phẩm từ "Toản Mỹ" thành "SX tại Công ty Toàn Mỹ".

Cáo buộc của viện kiểm sát cho thấy, bà Hiệp có tham khảo ý kiến của nhân viên một công ty luật, được thông báo rằng logo "SX tại Công ty Toàn Mỹ" không thể đăng ký bảo hộ vì công ty khác đã được bảo hộ rồi. Tuy nhiên, bà Hiệp vẫn cho sản xuất và chào hàng sản phẩm.

Tháng 1.2022, bà Hiệp ký hợp đồng bán sản phẩm kẹo sìu châu "SX tại Công ty Toàn Mỹ" cho một công ty với giá trị hơn 300 triệu đồng. Khi 2 bên đang giao hàng tại địa bàn P.Phúc Diễn (Q.Bắc Từ Liêm, Hà Nội) thì đại diện hộ kinh doanh ông Triệu Văn Mỹ phát hiện, trình báo cơ quan công an.

Kết luận giám định cho thấy toàn bộ lô hàng phía công ty của bà Hiệp bán cho đối tác là hàng hóa giả mạo đối với nhãn hiệu mà hộ gia đình ông Mỹ đã được bảo hộ.

Quá trình điều tra, bà Hiệp khai biết ông Mỹ đã sản xuất kẹo sìu châu "Toàn Mỹ" nhưng vẫn lấy tên "Toàn Mỹ" để thành lập công ty vì thấy đẹp và phong thủy.

Bà sử dụng nhãn hiệu kẹo sìu châu "SX tại Công ty Toàn Mỹ" là muốn làm rõ nguồn gốc xuất sứ của sản phẩm, không có mục đích làm giả nhãn hiệu của ông Mỹ. Trước khi làm, bà có tham khảo ý kiến của nhân viên một công ty luật và được hồi đáp rằng tuy không thể đăng ký bảo hộ nhưng "vẫn sử dụng được".

TUYẾN PHAN

Bài học đắt giá trong kinh doanh

Tại tòa, bị cáo Trần Thị Hiệp thừa nhận hành vi của mình là sai, nhưng nhiều lần cho rằng không cố ý vi phạm, bởi trước khi làm đã hỏi ý kiến của nhân viên công ty luật, họ nói "sử dụng được" nên hoàn toàn tin tưởng vào sự tư vấn này.

Theo lời bị cáo, bà từng nhiều năm sản xuất bánh kẹo, từng dạy ông Triệu Văn Mỹ học nghề. Thực tế, mẫu kẹo mà ông Mỹ sản xuất sau khi tách ra làm riêng chỉ thay đổi một chút so với sản phẩm của bà đã có từ nhiều năm trước.

Thấy vậy, HĐXX hỏi bị cáo đã đăng ký bảo hộ nhãn hiệu cho sản phẩm của mình chưa. Đáp lời, bà Hiệp cho biết là "không đăng ký gì", chỉ đăng ký kiểu dáng, kích thước hộp kẹo.

Ngược lại, ông Mỹ với tư cách bị hại, phủ nhận việc được bà Hiệp dạy nghề. Ông này khẳng định sản phẩm của mình đã đăng ký nhãn hiệu từ năm 2015, không liên quan gì đến sản phẩm của bị cáo. Hành vi vi phạm của bị cáo đã gây ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình.

Trước việc bị cáo chưa thực sự hiểu về tính chất hành vi phạm tội bị truy tố, một hội thẩm nhân dân đã dành thời gian để giải thích, tuyên truyền pháp luật ngay tại tòa.

Vị này nói, hội đồng xét xử (HĐXX) ghi nhận bị cáo là người sản xuất kẹo sìu châu trước bị hại, đã bỏ nhiều công sức để xây dựng thương hiệu cho mặt hàng này. Thời gian qua, việc tranh chấp bản quyền không chỉ tại Việt Nam mà còn xảy ra ở phạm vi quốc tế, ví dụ như câu chuyện của PetroVietNam, cà phê Trung Nguyên hoặc phở Thìn…

Những trường hợp trên cho thấy, nếu không hiểu biết pháp luật, không đăng ký sở hữu nhãn hiệu sẽ có nguy cơ bị mất quyền bảo hộ. Mặc dù sản phẩm do mình sản xuất ra, nhưng vì lý do như đã nêu, vẫn có thể bị mất thương hiệu.

Vụ án của bị cáo cũng vậy, "mình cứ nghĩ sản phẩm của mình nên không đăng ký, đến khi người khác đăng ký nên sẽ mất". Bị cáo đã quá tự tin, cho rằng sản phẩm mình bỏ công sức làm ra nên không cần đăng ký với ai, đến khi người khác đăng ký rồi, bị cáo vi phạm thì phải xử lý.

"Rất chia sẻ với bị cáo, nhưng pháp luật quy định thì buộc phải chấp hành, bị cáo không thể nói không biết", vị hội thẩm nhấn mạnh.

Trong phần tuyên án, HĐXX nhận định hành vi của bị cáo đã trực tiếp xâm phạm đến quyền của chủ sở hữu nhãn hiệu đã được pháp luật bảo hộ, ảnh hưởng tới môi trường kinh doanh, cần có hình phạt tương xứng.