“Lông bông” hay tự do?
Freelance (công việc tự do) là xu hướng làm việc đang “nở rộ” tại Việt Nam và thế giới. Sau ảnh hưởng của dịch Covid-19, nghề freelance càng trở nên thịnh hành bởi tính linh hoạt về mặt thời gian và không gian làm việc. Tuy phát triển là thế, song không ít freelancer trẻ còn vấp phải định kiến xã hội về nghề nghiệp như “lông bông”, “không ổn định”...
 |
Nguyễn Thành Thượng từng bị hàng xóm xung quanh hiểu lầm là thất nghiệp vì “thấy ở nhà thường xuyên” |
NVCC |
Trong số đó, Nguyễn Thành Thượng (29 tuổi, sống tại TP.Cần Thơ), một freelancer trong lĩnh vực digital marketing, từng bị hàng xóm xung quanh hiểu lầm là thất nghiệp vì “thấy ở nhà thường xuyên”.
Thượng chia sẻ: “Mỗi ngày, tôi dành từ 10-12 giờ để giải quyết công việc với công cụ chính là chiếc máy tính có kết nối mạng. Hàng xóm thấy tôi thường xuyên ở nhà nên nghĩ rằng tôi thất nghiệp. Tuy nhiên, họ đã rất ngạc nhiên khi biết được thu nhập của tôi”.
Giờ đây, với tài chính ổn định, thời gian làm việc thoải mái, Thành Thượng tự tin chia sẻ câu chuyện của mình để truyền động lực cho các bạn trẻ muốn theo nghề freelance. “Hiện tại, tôi vẫn xem mình là ‘lông bông’ nhưng có thu nhập ổn định”, Thượng nói vui.
Đặng Hà My (31 tuổi, sống tại TP.HCM) là một freelancer trong lĩnh vực vẽ minh họa. Trước khi “dấn thân” vào con đường này, Hà My từng là nhà thiết kế tự do. Sẵn vốn hiểu biết với các công cụ thiết kế, Hà My tự trau dồi thêm kỹ năng vẽ trên nền tảng kỹ thuật số và nhận nhiều công việc liên quan đến vẽ minh họa hơn.
Hà My cho hay cô không hoàn toàn đồng tình với những định kiến về freelancer như “lông bông”, “không ổn định”. “Freelance cũng là một dạng nghề nghiệp giúp tạo ra thu nhập. ‘Lông bông’ như mọi người thường nói là vì freelancer tự do hơn về mặt thời gian so với nhân viên văn phòng, đồng thời làm chủ được thời gian. ‘Không ổn định’ về mặt tài chính có thể hiểu là thu nhập mỗi tháng sẽ không giống nhau và freelancer phải học cách chi tiêu hợp lý. Mình nghĩ quan điểm này sẽ đúng phần nào ở một giai đoạn nhất định, thường là lúc mới theo nghề”, My bày tỏ.
 |
| Đặng Hà My |
NVCC |
“Gia đình tưởng tôi bị lừa”
Đồng quan điểm, Võ Ngọc Chí Hiếu (20 tuổi, freelancer sáng tạo nội dung trên mạng xã hội tại TP.HCM) chia sẻ: “Khi ‘chân ướt, chân ráo’ vào nghề, các mối quan hệ của tôi chưa nhiều, cũng chưa ai biết đến tôi, nên khó tìm kiếm dự án để duy trì thu nhập hàng tháng. Nhưng khi đã có vốn kinh nghiệm nhất định và mạng lưới mối quan hệ trong tay, tình trạng trên không kéo dài lâu nữa”.
Thậm chí, thời gian đầu, gia đình Hiếu nghĩ rằng anh đã bị lừa khi nghe nói về công việc của anh. “Gia đình tôi không tin trên đời này tồn tại một loại hình làm việc mà chỉ cần ‘ngồi ở nhà bấm máy tính là có thể kiếm ra tiền’. Tuy nhiên, sau khi tôi có tháng lương đầu tiên, rồi dần dần không còn phụ thuộc vào tài chính gia đình, suy nghĩ của ba mẹ tôi đã thay đổi. Mẹ tôi còn khuyến khích con trai tiếp tục làm những công việc như thế này để có thể dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, bạn bè, cũng như học tập tại trường”, Hiếu chia sẻ vui.
Với anh, thách thức lớn nhất khi làm freelancer là quản lý thời gian. “Khi một dự án bắt đầu đi vào giai đoạn thực thi, ngoài việc hoàn thành nhiệm vụ đúng thời hạn, tôi còn phải ghi nhận ý kiến, đánh giá và sửa ngay lập tức nếu có vấn đề phát sinh”, Hiếu cho hay.
Ngoài ra, anh thường không có thời gian nghỉ ngơi cụ thể. “Đối với các bạn làm việc văn phòng, họ chỉ cần làm việc từ 8 giờ đến 17 giờ 30 là có thể tắt thông báo công việc và về nhà nghỉ ngơi. Còn freelancer như tôi phải làm việc liên tục, thậm chí nửa đêm có người nhắn tin đòi sản phẩm. Tôi hầu như không có ngày nghỉ cuối tuần. Vào các dịp lễ tết, số nhiệm vụ được giao chỉ giảm một nửa so với ngày thường”, Hiếu chia sẻ.
Suốt thời gian theo nghề, Hiếu từng có ý định từ bỏ công việc này, chủ yếu do áp lực đồng trang lứa. “Làm freelance khiến tôi khó xác định lộ trình thăng tiến trong công việc. So với các bạn đi làm trong một doanh nghiệp, công ty với lộ trình rõ ràng và tính định hướng tốt hơn, freelancer như tôi không được như vậy. Khách hàng sẽ tìm đến tôi khi họ cần, kết thúc dự án thì tôi cũng ngừng cộng tác với họ. Tôi gần như không tìm được một thang đo cụ thể để xác định giá trị bản thân, không biết mình đang phát triển ra sao, cần làm gì tiếp theo để tiến bộ hơn nữa”, Hiếu bày tỏ.
Nhờ làm freelance, Hiếu có thể vừa học, vừa làm để tự tạo một khoản thu nhập nhất định, trang trải chi phí cho cuộc sống cá nhân. Hiếu còn được thử sức ở nhiều vị trí với tính chất và yêu cầu khác nhau, trải nghiệm đa dạng môi trường làm việc. Điều này giúp anh đúc kết kinh nghiệm, cũng như từng bước khai phá giới hạn bản thân.
Bỗng dưng mang tiếng xấu
Nguyễn Thùy Trang (27 tuổi, sống tại Hà Nội) cũng là freelancer trong lĩnh vực sáng tạo nội dung. Từng là sinh viên Học viện Báo chí & Tuyên truyền, thông qua các anh chị khóa trên, Thùy Trang biết đến khái niệm “freelancer” rồi có cơ hội cộng tác với các tòa soạn. Thấy bản thân phù hợp với công việc freelance, Trang quyết định gắn bó cho tới bây giờ.
 |
| Nguyễn Thùy Trang |
NVCC |
Khi mới vào nghề, định kiến của gia đình xuất phát từ việc không hiểu rõ công việc của con gái là trở ngại lớn nhất đối với Trang. Cô nhớ lại: “Khi nghe hàng xóm hay bạn bè hỏi con gái làm nghề gì, bố mẹ tôi không biết trả lời như thế nào. Công việc của tôi rất nhiều nên cũng khó chia sẻ với bố mẹ”. Nhưng hiện tại, với những thành quả đạt được, bố mẹ đã dần hiểu ra tính chất công việc của Trang.
Bên cạnh đó, định kiến xã hội cũng là nỗi lo với Trang. Hiện tại, dù cảm thấy an ủi phần nào khi Gen Z hiểu hơn về công việc freelance, nhưng Trang cho biết thế hệ lớn hơn hoặc cộng đồng mạng vẫn tồn tại định kiến nghề nghiệp. “Họ không đánh giá cao công việc này hoặc cảm thấy có gì đó lừa đảo”, Trang nói.
Sau tất cả, Trang vẫn quyết tâm gắn bó với công việc vì nó đáp ứng mong muốn “tự do ngoài khuôn khổ” của mình.
Bình luận (0)