Bất ổn khi cái gì cũng cúng: Người xưa chống mê tín

tin liên quan

Hàng ngàn người cầu khấn rắn 'thần'

 “Than ôi! Cái tục thờ bái ma quỷ, cả nước như điên, như cuồng”; “Thậm chí ngay cả muỗi, rắn, nhện, ốc, phân hổ, xương trâu, cũng đều cho rằng có thể gieo họa phúc cho người ta. Chính tập tục ngu muội đó đã làm cho người ta hoảng sợ, do vậy mà phải lập đền miếu để quanh năm thờ cúng”. Lời than phiền này còn thấy ghi rõ trong tập sách Sơn cư tạp thuật, có khả năng được tác giả (khuyết danh) viết vào cuối đời nhà Lê.

Qua đến đời nhà Nguyễn, sự tệ lậu trên vẫn không mấy cải thiện, bằng chứng trong tập Bà tâm huyền kính lục của Trần Tân Gia in năm 1897, có đoạn: “Gần đây, cũng có những chuyện xúi giục mê hoặc dân gian như thơ tiên, thuốc thần, nước suối, rắn trắng... Đó thực là những chuyện làm loạn đời, mê hoặc quỷ thần. Dám xin những người học thức hãy cảnh giác răn dè bọn đệ tử nông cạn, ngu dốt chớ có nghe theo mà rước họa vào thân...”.

tin liên quan

Người quá khích ngăn lực lượng chức năng dỡ rạp che mộ vô danh có con rắn

Dưới triều Nguyễn việc chống mê tín dị đoan rất quyết liệt thông qua các chính sách, quy định rạch ròi, cụ thể. Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ ghi: “Nay cái tục tin theo quỷ thần, mê muội đã quá, hơi một tí cũng đi mời thầy vẽ bùa, đọc chú, nịnh hầu kẻ đồng cốt... Thậm chí có kẻ phụ đồng ấp bóng, bịa ra lời nói của thần, kiêng ăn cấm thuốc, kẻ đau ốm không cứu lại được. Lại có những thủ thuật làm người bằng giấy, làm ngựa bằng cỏ, ném gạch đá vào nhà, đốt cháy nhà cửa, cùng những bùa thuốc làm mê hoặc...”.

Xử phạt ra làm sao? Thời Gia Long: “Các người làm nghề phù thủy, làm đồng cốt, kẻ nào can phạm thì phạt xuy 100 roi, bắt đi giã gạo 6 tháng”; Thời Minh Mạng, phàm thầy cúng, đồng cốt, vẽ bùa chú, tà thuật, dị đoan “kẻ thủ phạm phải tội giam; kẻ tòng phạm phải phạt 100 trượng, lưu 3.000 dặm. Nếu là quân, dân đóng giả thần tượng, gỗ thanh la, đánh trống, đón thần mở hội, phải phạt 100 trượng, chỉ bắt tội kẻ đứng đầu thôi. Lý trưởng biết không tố cáo, phạt xuy 40 roi”. Năm 1843, thời Thiệu Trị, tại Hà Nội có tên Trần Văn Lập làm thầy phù thủy, phụ đồng chữa bệnh đã khiến người ngồi đồng là Hoàng Huy Triết nhảy nhót, ngã đập đầu vào tường tử vong. Tên Lập bị ghép vào tội “lầm lỡ làm chết người”, nộp tiền chôn cất người chết, “xử phạt 100 trượng rồi đem đày làm binh nơi biên giới xa”.