Bệnh giun rồng có nguy hiểm không?

Giun rồng, loại ký sinh trùng nguy hiểm với chiều dài có thể lên tới 120 cm đang có dấu hiệu quay trở lại. Hiện, trong nước đã ghi nhận 24 ca mắc tại 5 tỉnh, thành Yên Bái, Phú Thọ, Thanh Hóa, Lào Cai, Hòa Bình. Gần đây nhất là nam bệnh nhân tại Hòa Bình.

Giun rồng xâm nhập vào cơ thể con người qua nguồn nước bẩn

Bác sĩ chuyên khoa 1 Nguyễn Minh Phong (chuyên khoa Da liễu tại Bệnh viện đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn), cho biết giun rồng hay giun Guinea (tên khoa học là Dracunculus Medinensis) là một loại ký sinh trùng nguy hiểm có thể phát triển dài từ 70 cm đến 120 cm. Khác với các loại giun sán khác sống trong ruột, giun rồng được phát hiện khi những con giun trồi lên từ mô dưới da qua các vết loét, đặc biệt ở vùng chân.

Loại ký sinh trùng này xâm nhập vào cơ thể con người qua nguồn nước bẩn có chứa Copepoda (chân chèo - động vật giáp xác nhỏ) mang ấu trùng giun. Khi con người uống phải nước nhiễm khuẩn, chân chèo bị tiêu diệt bởi axid dạ dày, giải phóng ấu trùng giun. Những ấu trùng này di chuyển vào khoang bụng, phát triển thành giun trưởng thành, sau đó giun cái tiếp tục di chuyển trong các mô dưới da, gây ra các tổn thương nghiêm trọng. Khoảng một năm sau khi nhiễm, giun cái sẽ gây ra một vài nốt sần trên da (thường ở chân). Khi người bệnh để chân tiếp xúc với nước, nốt sần vỡ ra, giun cái "phát tán" ấu trùng vào môi trường nước, khởi đầu cho một chu kỳ nhiễm mới.

Trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể gặp các dấu hiệu mơ hồ như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức cơ, rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường. Tuy nhiên, điểm đặc trưng của bệnh này là sự xuất hiện của các nốt sần, mụn nước trên da, thường gặp ở vùng chân. Sau một thời gian, các nốt này phát triển thành các bóng nước gây đau nhức, ngứa và nóng rát khiến người bệnh phải ngâm chân tay vào nước để làm dịu cơn đau.

Theo bác sĩ Phong, khi thấy xuất hiện các nốt sưng bất thường kèm theo cảm giác bỏng rát, đau nhức, người bệnh không nên chủ quan mà cần đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra, vì đây có thể là dấu hiệu sớm của bệnh giun rồng.

ẢNH: CDC TỈNH HÒA BÌNH

Phương pháp điều trị bệnh giun rồng

Dù hiếm gặp, giun rồng vẫn có thể gây tổn thương nghiêm trọng khi xâm nhập vào cơ thể người. Hiện tại vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như vắc xin phòng bệnh, vì vậy việc phòng ngừa bệnh vẫn là ưu tiên hàng đầu.

Khi bị nhiễm, vết thương cần được vệ sinh sạch sẽ. Người bệnh có thể ngâm vùng tổn thương trong nước (không dùng nguồn nước sinh hoạt để tránh phát tán) để giải phóng nhiều ấu trùng ra ngoài, giúp việc lấy bỏ giun được dễ dàng hơn. Khi một phần của giun lộ ra ngoài qua vết thương, có thể dùng nhíp để kéo, mỗi ngày rút vài centimet.

Việc dùng que để quấn lấy giun, rút giun hoàn toàn ra khỏi cơ thể có thể mất vài tuần đến vài tháng, cần thận trọng để tránh giun bị đứt trong quá trình rút. Bởi vì một khi giun bị đứt gãy hoặc không được lấy ra hết, vùng tổn thương có thể sưng đau, có phản ứng viêm xung quanh, dễ dẫn đến nhiễm trùng hay các biến chứng của bệnh. Sau khi lấy được giun ra, cần sát khuẩn, băng lại vị trí tổn thương để tránh bội nhiễm. Các thuốc kháng viêm, giảm đau có thể giúp kiểm soát triệu chứng sưng, đau. Đồng thời cần điều trị kháng sinh khi có nhiễm khuẩn và dự phòng bội nhiễm.

Mặc dù bệnh giun rồng không lây trực tiếp từ người sang người, nhưng nó có thể bùng phát thành dịch bệnh nếu không kiểm soát tốt nguồn lây nhiễm.

Cách phòng bệnh giun rồng

Theo bác sĩ Phong, để phòng bệnh hiệu quả, người dân cần thực hiện:

- Sử dụng nguồn nước sạch: Uống nước đun sôi, tránh những nguồn nước (ao, hồ) chưa được xử lý. Lọc nước trước khi uống.

- Ăn chín, uống sôi: Hạn chế ăn thức ăn sống, đặc biệt là thủy, hải sản.

- Tăng cường giám sát để phát hiện mọi trường hợp trong vòng 24 giờ khi giun nhô lên.

- Dự phòng lây nhiễm bằng cách xử lý, làm sạch và băng bó thường xuyên vết thương ở da, vùng bị tổn thương cho đến khi giun hoàn toàn bị trục xuất ra khỏi cơ thể.

- Ngăn ngừa lây nhiễm từ nước bằng cách tư vấn cho bệnh nhân tránh lội xuống nước.

"Bệnh giun rồng sẽ là mối đe dọa nghiêm trọng nếu như không được kiểm soát tốt. Mỗi người cần chủ động phòng bệnh và tìm đến cơ sở y tế ngay khi phát hiện dấu hiệu nhiễm giun rồng để có phương pháp xử lý kịp thời", bác sĩ Phong khuyến cáo.