Bệnh tế bào hình liềm: Bạn biết gì về 'kẻ giết người thầm lặng' này?

Bệnh hồng cầu hình liềm là một thuật ngữ chỉ một nhóm các rối loạn máu do di truyền ảnh hưởng đến các tế bào hồng cầu.

Thông thường, các tế bào hồng cầu có hình tròn và có thể di chuyển dễ dàng trong mạch máu, giúp vận chuyển ô xy đến các bộ phận của cơ thể. Người bị bệnh tế bào hình liềm có tế bào hồng cầu có hình lưỡi liềm và trở nên cứng và dính. Những tế bào có hình dạng bất thường này có thể gặp khó khăn khi di chuyển trong các mạch máu nhỏ, và có thể làm chậm hoặc ngăn chặn lưu lượng máu và ô xy đến các bộ phận của cơ thể nên không thể cung cấp đủ ô xy để cơ thể hoạt động. Tình trạng này dẫn đến các mô và cơ quan bị tổn hại do không được cung cấp đủ máu, theo Health 24.

Bệnh tế bào hình liềm làm cho các tế bào máu dính vào nhau và tạo thành cụm trong máu. Những cụm này có thể giãn nở và ngăn chặn dòng chảy của máu và ô xy, gây tổn thương cho các mạch máu và các cơ quan.

Đây là bệnh mạn tính, kéo dài suốt đời dẫn đến suy nhược, và có các mức độ nghiêm trọng khác nhau.

Thiếu máu do hồng cầu hình liềm có thể ngăn chặn các mô trong cơ thể nhận đủ ô xy, và có thể gây ra một loạt các biến chứng.

Các triệu chứng của bệnh tế bào hình liềm bao gồm: Đau dữ dội và kéo dài ở ngực, bụng, khớp và trong xương, thiếu máu nặng mạn tính, tăng nguy cơ nhiễm trùng tái phát, đột quỵ, nhịp tim nhanh, mệt mỏi, da nhợt nhạt, vàng da, đau đầu, chóng mặt, động kinh, sưng ở tay và chân do mạch máu bị nghẽn, tê liệt một bên hoặc yếu ở mặt, tay hoặc chân, lú lẫn, mất hoặc giảm thị lực đột ngột, theo Health 24.

tin liên quan

Loại quần nhiều phụ nữ thích mặc, chuyên gia nói nó khiến 'vùng kín' khó 'thở'

Mặc dù thiếu máu do hồng cầu hình liềm thường được chẩn đoán ở giai đoạn bào thai, nhưng nếu bạn hoặc con bạn gặp các triệu chứng kể trên, hãy đi khám ngay lập tức.

Biến chứng của bệnh thiếu máu do hồng cầu hình liềm gồm có: đột quỵ và nhiễm trùng nhiều nơi như viêm tủy xương, viêm phổi, bệnh về thận và mắt, hoại tử chân. Trong trường hợp nặng, tủy xương sẽ ngừng sản xuất hồng cầu.

Bệnh nhân mắc bệnh tế bào hình liềm thường có tuổi thọ rút ngắn, chỉ sống đến 40 tuổi. Tuy nhiên, chẩn đoán sớm, chăm sóc y tế và hướng dẫn cho bệnh nhân về tổng thể bệnh có thể cải thiện tuổi thọ của bệnh nhân, theo Health 24.

Các ước tính mới nhất chỉ ra rằng hàng triệu bệnh nhân trên toàn thế giới sống chung với căn bệnh này và khoảng 300.000 trẻ sinh ra mắc bệnh hằng năm.

Ở các nước đang phát triển, đặc biệt là châu Phi, có khoảng 50 - 90% trẻ sơ sinh bị bệnh tế bào hình liềm sẽ chết trước sinh nhật thứ 5.

Mặc dù các biện pháp y tế công cộng như sàng lọc trẻ sơ sinh, tiêm chủng và can thiệp sớm đã cải thiện khả năng sống sót ở trẻ em, bệnh tế bào hình liềm vẫn tiếp tục là một vấn đề sức khỏe cộng đồng lớn trên toàn cầu.

Hiện nay bệnh tế bào hình liềm vẫn chưa có cách chữa hoàn toàn. Các biện pháp điều trị chỉ có thể kiểm soát triệu chứng và giảm đau, theo Health 24.

Ngoài ra, bổ sung nước cùng chất dinh dưỡng liên tục và truyền máu theo định kỳ. Khi đó, máu có hồng cầu hình liềm sẽ được thay bằng máu khỏe mạnh. Trẻ còn được dùng kháng sinh thường xuyên để đề phòng nhiễm khuẩn.

Bác sĩ cũng có thể cho phẫu thuật thay tủy nhưng phương pháp này rất phức tạp và cần nhiều điều kiện kết hợp mới thành công được.

Tuy nhiên, những thói quen sinh hoạt sau đây có thể giúp hạn chế diễn tiến xấu của thiếu máu do hồng cầu hình liềm, theo Health 24.

• Uống nhiều nước để phòng mất nước.

• Ăn nhiều rau xanh giàu folate, uống bổ sung folate hằng ngày.

• Tập thể dục nhẹ nhàng để vận động và tăng sức đề kháng.

• Chích ngừa theo chỉ định của bác sĩ.

• Hạn chế đi máy bay.

• Không lạm dụng thuốc giảm đau mặc dù rất cần, phải luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.

• Không lạm dụng rượu, bia và chất giảm đau, theo Health 24.