Bí ẩn đêm đổi ngôi thái tử ở Ả Rập Xê Út

Chưa đầy 1 tháng sau khi quốc vương Ả Rập Xê Út Salman bin Abdulaziz phế truất người cháu Mohammed bin Nayef và lập con trai 32 tuổi của mình là Mohammed bin Salman làm thái tử, các nguồn tin thân cận hoàng gia tiết lộ nhiều thông tin ly kỳ quanh việc “đổi ngôi trong một đêm”.

Tờ The New York Times dẫn lời một số quan chức Mỹ và người thân cận với hoàng gia Ả Rập Xê Út tiết lộ ông Mohammed bin Nayef được quốc vương triệu tập đến Điện Safa ở Mecca vào đêm 20.6. Tại đây, ông bị đưa vào một căn phòng, bị tịch thu điện thoại và bị ép phải nhường ngôi thái tử và rời chức bộ trưởng nội vụ, nhưng ông đã từ chối. Trong thời gian này, ông không được tiếp xúc với các trợ lý và những cận vệ của ông tại Bộ Nội vụ cũng bị thay thế.

“Quốc vương đến gặp riêng và nói rằng ông muốn thái tử thoái vị vì không nghe theo lời khuyên điều trị tình trạng nghiện ngập để tránh ảnh hưởng khi ra quyết sách”, Reuters dẫn nguồn tin thân cận với ông Mohammed bin Nayef cho biết. Các nguồn tin tiết lộ thái tử vô cùng bất ngờ vì không nghĩ ngôi vị được trao cho người em họ vốn rất bốc đồng và thường đưa ra chính sách sai lầm. Mohammed bin Nayef từng bị thương trong một vụ đánh bom tự sát vào năm 2009 và nhiều người lo ngại ông có thể bị nghiện thuốc giảm đau như morphine trong điều trị dài hạn.

Cũng trong đêm 20.6, hoàng cung triệu tập thành viên Hội đồng Tận trung và thông báo chỉ dụ của quốc vương rằng thái tử không còn thích hợp nối ngôi. Các thành viên Hội đồng Tận trung được yêu cầu ra quyết định và 34/37 thành viên đồng ý việc thay thái tử. Băng ghi âm lời kêu gọi thái tử thoái vị của những người này còn được đem đến phát lại cho ông Mohammed bin Nayef nghe để tăng tính thuyết phục và dập tắt ý niệm phản kháng.

Theo Reuters, đến gần sáng thì thái tử đồng ý nhường ngôi và nói với cố vấn hoàng gia rằng ông muốn gặp quốc vương. Cuộc gặp diễn ra chóng vánh và ông ký giấy đồng ý thoái vị. Theo vị cố vấn, Mohammed bin Nayef đã vô cùng ngạc nhiên khi gặp Mohammed bin Salman chờ sẵn bên ngoài. Người em họ đã ôm hôn ông và cảnh đó lập tức được quay phim lại, phát trên truyền thông khu vực suốt nhiều ngày sau đó. Một thông cáo viết sẵn được công bố ngay trong ngày 21.6 về việc bổ nhiệm tân thái tử.

Theo nguồn tin thân cận với ông Mohammed bin Nayef, cựu thái tử sau đó bị giam lỏng ở nhà, chỉ được gặp người thân trong gia đình và không được nghe điện thoại. Đến tuần trước, ông chỉ mới được phép thăm mẹ với sự tháp tùng của đội cận vệ mới. Nguồn tin này cho biết ông muốn đưa gia đình đến Thụy Sĩ hoặc Anh nhưng quốc vương và tân thái tử đã từ chối. Một quan chức Mỹ và một cố vấn hoàng gia Ả Rập Xê Út cho rằng việc ông Mohammed bin Nayef phản đối cấm vận Qatar là một trong những yếu tố khiến ông bị phế truất.

Theo The New York Times, hiềm khích giữa 2 hoàng tử đã nhen nhóm vào năm 2015 khi quốc vương Salman lên ngôi và phong con trai mình làm phó thái tử, giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng và quản lý Công ty dầu khí quốc gia Saudi Aramco.

Theo Reuters, việc cất nhắc tân thái tử một cách bất ngờ dẫn đến đồn đoán trong giới ngoại giao Ả Rập rằng quốc vương Salman, năm nay đã 82 tuổi, có thể sẽ sớm nhường ngôi cho con trai. Một nguồn tin tại hoàng cung tiết lộ quốc vương vừa ghi âm sẵn một tuyên bố về việc nhường ngôi cho tân thái tử và có thể được công bố vào tháng 9.