Bị phương Tây quay lưng, Huawei cố giữ thị trường châu Phi

Theo South China Morning Post, Huawei là một trong các hãng đóng vai trò hàng đầu trong việc triển khai thế hệ mạng di động kế tiếp trên khắp thế giới. Dù vậy, tình hình kinh doanh, đặc biệt trong mảng 5G, của Huawei gặp khó từ khi Washington cho rằng hãng này hậu thuẫn chính quyền Bắc Kinh do thám nước ngoài và đưa Huawei vào danh sách đen thương mại. Nhiều cái tên công nghệ lớn như Google, Microsoft và Qualcomm đều đã có tín hiệu bớt làm ăn với Huawei.

Khi căng thẳng Washington - Bắc Kinh leo thang về cả thương mại lẫn công nghệ, nhiều nước trên thế giới phải đối mặt với tình trạng tiến thoái lưỡng nan khi phải chọn “phe”: Hoặc là Trung Quốc, hoặc là Mỹ.

Cuối tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin chỉ trích nỗ lực mạnh “bất thường” của Washington để đẩy Huawei khỏi thị trường toàn cầu. Đầu tuần trước, gã khổng lồ viễn thông Nga TMS ký thỏa thuận với Huawei để phát triển mạng 5G tại nước này. Tại diễn đàn kinh tế Saint Petersburg, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết Trung Quốc sẵn sàng chia sẻ phát minh công nghệ, đặc biệt là phát minh 5G, với tất cả đối tác.

Một số chuyên gia đặt câu hỏi liệu cuộc chiến thương mại, công nghệ leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc có buộc các nước châu Phi phải lựa chọn hay không. Nhà phân tích kinh tế độc lập Aly-Khan Satchu ở Nairobi (Kenya) trả lời: “Với các nước châu Phi, cuộc chiến thương mại có thể kết thúc bằng lựa chọn một trong hai. Châu Phi sẽ rất khó làm ngơ”.

Huawei cố tăng cường hoạt động và quan hệ kinh doanh ở châu Phi trong thời gian gần đây. Tuần trước, hãng ký thỏa thuận tăng cường hợp tác với Liên minh châu Phi. Chuyên gia kinh tế châu Phi Hạ Sahara Ruben Nizard thuộc hãng dịch vụ tài chính Coface nhận định: “Đây là cách để thể hiện rằng Huawei vẫn còn hiện diện ở châu Phi, và họ muốn duy trì vị thế người chơi lớn bằng cách tự định vị bản thân trong lĩnh vực tăng trưởng rất quan trọng này”.

Sự hiện diện của Huawei ở châu Phi vượt ra ngoài mảng smartphone và mạng di động Ảnh: Reuters

Thỏa thuận của Huawei với Liên minh châu Phi vẫn diễn ra bất chấp hồi năm 2018, báo Le Monde có đưa tin về việc Trung Quốc theo dõi các trụ sở Liên minh châu Phi ở thủ đô Addis Ababa của Ethiopia. Bài báo cho hay hoạt động gián điệp bắt đầu từ năm 2012, sau khi trụ sở mới của Liên minh châu Phi được hoàn tất với nguồn tài trợ từ Trung Quốc. Vụ việc bị phát hiện khi các kỹ thuật viên phát hiện dữ liệu trên máy chủ của tòa nhà được gửi đến Thượng Hải. Tuy nhiên, cả Trung Quốc lẫn Liên minh châu Phi đều phủ nhận thông tin trong bài viết.

Huawei có chỗ đứng tương đối ổn ở châu Phi kể từ khi ra mắt tại Kenya năm 1998. Hiện Huawei có mặt ở 40 nước, cung cấp mạng 4G cho hơn một nửa lục địa đen. Hãng cũng dự kiến tung 5G tại Ai Cập cho Cúp Bóng đá châu Phi được tổ chức từ ngày 21.6 đến 19.7 tới đây.

“Châu Phi là thị trường mà Huawei đã xác định và chinh phục được từ chiến lược rất tích cực dựa trên nguồn tài chính giá rẻ và tốc độ triển khai. Thực tế Huawei được chọn trang bị thiết bị cho Liên minh châu Phi nói lên tất cả”, ông Satchu cho biết.

Thực tế, sự hiện diện của Huawei ở châu Phi vượt ra ngoài mảng smartphone lẫn xây dựng mạng di động. Tại Nam Phi, hãng cung cấp các khóa đào tạo cho nhiều trường đại học hàng đầu và năm nay còn mở lớp đặc biệt về 5G. Chính phủ Kenya thì ký thỏa thuận tương đương 172 triệu USD với Huawei hồi tháng 4 để xây dựng trung tâm dữ liệu và các dịch vụ “thành phố thông minh”.

Huawei ngoài ra còn cung ứng chương trình giám sát “thành phố an toàn”. Sáng kiến này nhằm “ngăn chặn tội ác nhắm đến người dân, khách du lịch học sinh, người cao tuổi trước khi nó diễn ra”, trang web Huawei viết. Chương trình giám sát đến nay được triển khai tại thủ đô Nairobi của Kenya và Mauritius với 4.000 video giám sát thông minh tại 2.000 điểm. Một số báo đài gọi chương trình này là “chế độ độc tài kỹ thuật số” từ “người anh Bắc Kinh”. Tuy nhiên, Bộ trưởng An ninh Ghana Albert Kan-Dapaah cho rằng công nghệ của Huawei thực sự có ích trong việc bắt giữ tội phạm.

Ngoài chương trình giám sát, Huawei Marine, công ty con chuyên cáp dưới biển của Huawei, đang hỗ trợ triển khai hệ thống cáp quang nối từ châu Phi đến châu Á dài 12.000 km. Với sự tham gia sâu của Huawei tại lục địa đen, nơi này khó lòng tránh khỏi việc trở thành “nạn nhân” của căng thẳng Mỹ - Trung. “Châu Phi bị kẹt giữa cuộc chiến thương mại mà họ không nên tham gia, vì họ không có lợi gì cả”, chuyên gia Nizard nhận định.