Bí thư Hà Nội: Cần quy định thời hạn sở hữu chung cư

Thảo luận tại tổ về dự thảo luật Nhà ở sáng 5.6, Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho biết thực tiễn triển khai luật Nhà ở thời gian qua còn nhiều vướng mắc.

GIA HÂN

Nhiều dự án 20 năm dân vào ở kín chưa có trường học, bệnh viện

Ông đề nghị bổ sung thêm chế tài với dự án nhà ở thương mại, theo đó nhà đầu tư phải đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội đảm bảo đồng bộ và tiến độ. “Nhiều khu làm nhà ở bán xong nhưng quay đi quay lại rất thiếu hạ tầng xã hội, trường học, bệnh viện; có những dự án làm 20 năm nay mà chưa xây được trường học, trong khi dân vào ở kín mít. Đây là thực tế mà Hà Nội đang phải tập trung giải quyết. Thiếu lắm, cả bệnh viện, bãi đỗ xe”, ông Dũng nói.

Cũng theo Bí thư Hà Nội, thành phố đang điều hành theo hướng với các dự án không đầu tư sẽ thu hồi để tiếp tục đầu tư bằng ngân sách hoặc kêu gọi nhà đầu tư thứ phát khác.

“Rất nhiều khu đô thị thiếu trường học, trong khi dân vào ở trước. Mình nói hài hòa lợi ích Nhà nước, nhà đầu tư và người dân nhưng thực tế đang rất thiếu. Hà Nội thậm chí quy định phải hoàn thành hạ tầng trước khi người dân vào ở”, ông Dũng chia sẻ.

Cũng theo ông Đinh Tiến Dũng, thực tế tái định cư “thừa vẫn thừa mà thiếu vẫn thiếu”. Lý do theo ông, vừa qua một loạt dự án người dân không nhận nhà mà nhận tiền. Nhưng thiếu vì luật Đất đai yêu cầu làm dự án phải có nhà tái định cư. Ông Dũng nêu nên chăng có hướng mở hơn trong luật, nên giao cho cấp tỉnh được điều chuyển từ nhà tái định cư sang nhà ở xã hội và ngược lại.

“Một loạt tái định cư đang thừa, chả lẽ giới thiệu cho người dân đang từ phía tây, phía nam Hà Nội đi sang Long Biên nhận nhà tái định cư. Vô lý lắm, nên thừa vẫn thừa, thiếu vẫn thiếu, rất ách tắc, đặc biệt trong triển khai các dự án giao thông, dự án trọng điểm của thành phố”, Bí thư Hà Nội nhấn mạnh.

Về cải tạo chung cư cũ, với các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, theo ông Dũng, dứt khoát phải gắn với tái thiết đô thị. Vì thực tế nếu không gắn “thì đô thị vẫn lom nhom. Một số chỗ ngã tư đường 3 mặt cải tạo rồi, nhưng mặt còn lại chung cư cũ rất xấu, như ngã tư Tôn Thất Tùng - Chùa Bộc”.

Ông Dũng cho rằng, vấn đề ở cải tạo chung cư cũ liên quan mật thiết đến thời hạn chung cư. “Tôi tán thành phải có thời hạn chung cư. Còn thời hạn thực tế liên quan đến thiết kế tòa nhà, có thể trước hay sau thời hạn”, Bí thư Hà Nội nhấn mạnh.

Muốn người dân vui vẻ chuyển đi mà lại bắt bỏ tiền thì vô lý

Theo đó, có mấy điểm trong cải tạo chung cư cũ cần phải cân nhắc, ví dụ cải tạo chung cư cũ bằng vốn đầu tư công có phù hợp luật khác hay không? Vì chung cư là sở hữu người dân, đi cải tạo bằng đầu tư công thì vô lý vì không phải đối tượng thuộc ngân sách.

Thứ hai, kinh phí kiểm định nói người dân bỏ là không cần thiết. Nhà nước bỏ ra làm, hoặc kêu gọi xã hội làm, Nhà nước bỏ ra tiền. “Đang muốn thỏa thuận để người dân vui vẻ đi mà lại bắt người dân bỏ tiền làm thì vô lý. Qua cháy nổ, dịch giã thấy các khu này có khổ không? Muốn an toàn cho dân, Nhà nước phải có trách nhiệm với dân, nguồn vốn chỗ này phải rộng rãi, Nhà nước bỏ tiền ra”, ông Dũng nêu.

Dẫn câu chuyện thực tế kiểm tra lại các khu chung cư cũ như Trung Tự, Khương Thượng (Q.Đống Đa, Hà Nội), Bí thư Hà Nội cho rằng Hà Nội không thể làm được kiểu tòa nào tái định cư tòa đấy, mà phải làm từng khu.

Ví dụ các chung cư cũ đang rất xấu, 4 - 5 tòa tập trung làm 2 tòa cho đẹp, bên dưới giải quyết hạ tầng cho người dân sinh hoạt, trung tâm thương mại. Thậm chí cho xây cao hẳn lên để dồn dân về Khương Thượng, còn khu kia làm thương mại thì nhà đầu tư mới có lợi ích, mà không gian sống người dân được cải tạo.

LÊ QUÂN

“Vừa chen chúc lại cơi nới, cháy nổ chỉ có chết; phải đưa ra chủ trương phải cải tạo. Nói chung cư cũ cải tạo cứ từng tòa rất dở. Ví dụ, đang 5 tầng cho xây lên 35 tầng, bên dưới là tầng hầm làm bãi đỗ xe, trung tâm thương mại, để cho bà con còn "thở" được, thấy môi trường mới hơn nơi ở cũ. Cứ nói hài hòa lợi ích nhưng hài hòa là chia 3 bằng nhau à? Không phải, mà cần tính toán cho khả thi”, ông Dũng nêu.

Đáng chú ý, theo Bí thư Hà Nội, “khi đã có thời hạn chung cư, Nhà nước có trách nhiệm bảo vê cuộc sống người dân, cưỡng chế vì lợi ích người dân là bình thường”. Theo ông, khi có quy định, người dân hiểu mua chung cư có thời hạn. Như hiện nay sở hữu chung cư vô thời hạn, nhưng xuống cấp lại bắt Nhà nước chịu trách nhiệm thì hài hòa lợi ích ở đâu?

“Làm lãnh đạo Hà Nội chỉ lo cháy nổ, rủi ro”

“Làm lãnh đạo Hà Nội chỉ lo cháy nổ, rủi ro như động đất cấp mấy thì không biết hậu quả thế nào? Thực tế nhiều chung cư lắp ghép, như Thanh Xuân miếng ghép tháo để mở rộng cơi nới ra bên ngoài, lo lắm, hồi hộp lắm. Nên dứt khoát phải gắn với tái thiết đô thị”, ông Dũng chia sẻ.

Bí thư Hà Nội cũng góp ý chính sách tạm cư cũng phải quy định rõ, sau khi xây nhà mới thì Nhà nước bố trí tạm cư. “Như vừa rồi tôi kiểm tra dự án đường sắt Nhổn - ga Hà Nội chậm 4 - 5 năm đoạn 4 km ngầm, anh em báo cáo do không có chính sách, mở luật ra thì chả ai trả lời. Tôi nói chính sách là do mình, 43 hộ phải tạm cư, 7 hộ đập đi xây lại, đề xuất cho người dân tạm cư. Thế nên công trình mới chạy được. Nhà thầu đòi phạt hơn 100 triệu USD vì tiến độ chậm, nhưng mình quyết liệt, nghĩ thì mới làm ra, còn đối chiếu pháp luật thì không có”, ông nêu.

Về đất xây dựng nhà ở xã hội, điều 80 nói UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xây dựng hạ tầng kỹ thuật ngoài dự án. Nhưng để người dân hưởng lợi thì cần thiết làm luôn cả hạ tầng trong dự án. Nhà ở xã hội tập trung xây trong dự án 100 - 200 ha, nếu trường học, bệnh viện có thể đầu tư công, giảm giá nhà ở xã hội xuống, hỗ trợ cho người thu nhập thấp. Nếu một nhà đầu tư làm cả thì dồn vào tất cả giá nhà ở xã hội, người dân ít được hưởng lợi hơn.

“Dự thảo quy định dành tỷ lệ % nguồn thu từ đất để đền bù giải phóng mặt bằng cho dự án nhà ở xã hội, ông nào cũng xẻ một miếng thì rất khó. Bố trí nhà ở xã hội là trách nhiệm của chính quyền, không thể mỗi chỗ điều tiết một tí, trong khi nhu cầu chi tiêu của địa phương rất lớn. Có một nguồn thu từ miếng đất mà chi đủ mọi thứ, đây là trách nhiệm của địa phương tự bố trí nguồn”, ông Dũng nhấn mạnh.