Bộ Công thương đề xuất dừng ban hành thông tư về hàng hóa sản xuất tại Việt Nam

Chưa đủ căn cứ pháp lý, thẩm quyền

Bộ Công thương mới đây đã có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo về những khó khăn trong xây dựng, ban hành Thông tư quy định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam (thông tư).

TN

Theo Bộ Công thương, từ năm 2018, thực hiện nghị quyết của Chính phủ, Bộ Công thương đã khẩn trương xây dựng dự thảo thông tư và xin ý kiến các bộ, ngành, đăng tải rộng rãi để xin ý kiến công luận.

Dự thảo thông tư này được xây dựng chủ yếu dựa trên các bộ quy tắc xuất xứ hiện đang áp dụng cho hàng xuất khẩu từ Việt Nam, trong đó có Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 8.3.2018 của Chính phủ quy định chi tiết luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa. Các phương pháp xác định xuất xứ chủ yếu của thế giới như xuất xứ thuần túy (WO), hàm lượng giá trị khu vực (RVC) hay chuyển đổi mã sản phẩm theo hệ thống hài hòa mô tả và mã hàng hóa (hệ thống HS) của Tổ chức Hải quan thế giới đều được áp dụng trong dự thảo thông tư.

Ngoài ra, trong quá trình tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành đối với dự thảo thông tư, Bộ Công thương nhận thấy vướng mắc về thẩm quyền ban hành văn bản sản xuất tại Việt Nam ở cấp thông tư của bộ trưởng.

Cụ thể, theo quy định về nghị định quy định chức năng nhiệm vụ của Bộ Công thương cũng như các luật chuyên ngành có liên quan, việc Bộ Công thương chưa đủ căn cứ pháp lý và thẩm quyền ban hành thông tư hàng hóa sản xuất tại Việt Nam. Trong khi đó, việc ban hành thông tư với nội dung quy định quản lý về hàng hóa sản xuất tại Việt Nam chặt hơn so với hành lang pháp lý hiện có đối với hàng hóa lưu thông trong nước, trên cơ sở căn cứ pháp lý chưa rõ ràng, vững chắc sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro về pháp lý, tác động đến hệ thống văn bản pháp luật hiện tại, dễ vấp phải phản ứng tiêu cực từ các doanh nghiệp.

Không tác động đáng kể đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp

Cũng theo Bộ Công thương, thực tế hiện nay khi thông tư chưa được ban hành, doanh nghiệp vẫn đang thực hiện xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam theo nguyên tắc tại Nghị định số 111/2021/NĐ-CP.

Từ năm 2018, Bộ Công thương có nhận được một số văn bản của doanh nghiệp đề nghị hướng dẫn việc xác định hàng hóa của doanh nghiệp có được phép dán nhãn hàng hóa sản xuất tại Việt Nam hay không. Tuy nhiên số doanh nghiệp hỏi là không nhiều (16 doanh nghiệp). 

Sau khi được hướng dẫn thực hiện theo quy định tại Nghị định số 111/2021/NĐ-CP của Chính phủ về nhãn hàng hóa, các doanh nghiệp này không có phản ánh về việc gặp khó khăn hay vướng mắc trong quá trình thực hiện và cũng không có thắc mắc thêm. Bộ Công thương cho rằng, việc chưa có quy định về sản xuất tại Việt Nam, không tác động đáng kể đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang hết sức khó khăn, Quốc hội, Chính phủ và toàn bộ hệ thống chính trị đang đẩy mạnh thực hiện các chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp thì việc ban hành quy định, điều kiện mới, phát sinh gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp là chưa phù hợp tại thời điểm này. 

Theo đó, Bộ Công thương đề xuất tạm dừng việc ban hành thông tư quy định về hàng hóa sản xuất tại Việt Nam chính là nhằm chung tay thực hiện chủ trương hỗ trợ doanh nghiệp, không ban hành các quy định, điều kiện mới phát sinh gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp.

Bộ Công thương sẽ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan để xử lý vấn đề vướng mắc về thẩm quyền ban hành thông tư và xem xét, quyết định ban hành văn bản quy định về hàng hóa sản xuất tại Việt Nam ở cấp thông tư, theo thẩm quyền và chức năng nhiệm vụ được giao như Nghị quyết 73/NQ-CP của Chính phủ đã giao tại một thời điểm thích hợp để hạn chế thấp nhất tác động đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.