Bộ GD-ĐT: Lạm dụng dạy trực tuyến sẽ ảnh hưởng uy tín của trường

Như Báo Thanh Niên đã phản ánh, từ khi nhập học đến nay, sinh viên (SV) năm nhất một số khoa của Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội phải học trực tuyến liên tục các môn văn hóa. Trong khi đó, nhà trường khẳng định việc dạy học trực tuyến này không vi phạm quy định của Bộ GD-ĐT.

PHẢI ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG

NGUYỄN MẠNH

Trả lời phỏng vấn Báo Thanh Niên về vấn đề này, PGS Nguyễn Anh Dũng, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD-ĐT), cho biết việc xác định một cơ sở đào tạo vi phạm quy định pháp luật cần phải thông qua công tác thanh tra, kiểm tra và có đầy đủ minh chứng trước khi đưa ra kết luận.

Đối với các phản ứng của người học, cơ sở đào tạo là đơn vị đầu tiên có trách nhiệm tiếp nhận thông tin và giải quyết các thắc mắc, vấn đề mà người học gặp phải trong quá trình đào tạo.

Thông tư số 08/2021/TT-BGDĐT ngày 18.3.2021 của Bộ GD-ĐT ban hành quy chế đào tạo trình độ ĐH (sau đây gọi là Thông tư 08) cũng nêu rõ chương trình đào tạo phải được công khai đối với người học trước khi tuyển sinh và khi bắt đầu khóa học. Cơ sở đào tạo (sau đây gọi chung là trường ĐH) phải cung cấp kế hoạch học tập chuẩn toàn khóa để định hướng cho SV.

Trường ĐH có trách nhiệm tổ chức phổ biến, hướng dẫn cho SV quy chế của cơ sở đào tạo và các quy định liên quan quá trình học tập, các quy định về nghĩa vụ và quyền lợi của SV ngay đầu khóa học. Phải xây dựng và công bố kịp thời cho SV kế hoạch học kỳ, bao gồm kế hoạch mở lớp, hình thức dạy và học (trực tiếp hoặc trực tuyến), lịch học, lịch thi của các học phần… với đầy đủ thông tin cần thiết, bảo đảm thuận tiện cho SV xây dựng kế hoạch học tập và đăng ký học tập. Đồng thời, nhà trường phải lấy ý kiến phản hồi của người học về các điều kiện đảm bảo chất lượng, hiệu quả học tập đối với tất cả lớp học.

Trong Thông tư 08, Bộ GD-ĐT quy định, "tối đa 30% tổng khối lượng của chương trình đào tạo được thực hiện bằng lớp học trực tuyến", thì cần phải hiểu quy định này như thế nào? Các trường bắt buộc phải dạy trực tuyến hay tùy khả năng, điều kiện tổ chức của mình (và không được nhiều hơn 30%), thưa ông?

Điều này có nghĩa là trong tổ chức đào tạo, đối với các chương trình đào tạo chính quy hoặc vừa làm, vừa học, cơ sở đào tạo có thể tổ chức đào tạo một phần theo hình thức trực tuyến, nhưng tối đa không vượt quá 30% tổng khối lượng học tập của chương trình đào tạo.

MAI CHI

Tại điểm a, khoản 2, điều 8 của Thông tư 08 còn quy định trường ĐH "được tổ chức các lớp học phương thức trực tuyến khi đáp ứng các quy định hiện hành về ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong quản lý và tổ chức đào tạo qua mạng"; đồng thời "có các giải pháp bảo đảm chất lượng và minh chứng về chất lượng tổ chức lớp học phương thức trực tuyến không thấp hơn chất lượng lớp học phương thức trực tiếp".

Như vậy, từng trường cần thực hiện việc chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo theo chủ trương của nhà nước (chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến 2030; đề án Tăng cường ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến 2030). Nhưng việc này phải thực hiện trên cơ sở khả năng, điều kiện của từng trường và phải đáp ứng các quy định của Bộ GD-ĐT về ứng dụng CNTT trong quản lý và tổ chức đào tạo.

PHẢI ĐÁP ỨNG QUY ĐỊNH VỀ ỨNG DỤNG CNTT KHI DẠY TRỰC TUYẾN

Xin ông cho biết "các quy định hiện hành về ứng dụng CNTT trong quản lý và tổ chức đào tạo qua mạng" đó là như thế nào? Thông qua các công cụ nào để Bộ GD-ĐT biết trường ĐH có "các giải pháp bảo đảm chất lượng và minh chứng về chất lượng" của hình thức dạy học trực tuyến?

Quy định hiện hành về ứng dụng CNTT trong quản lý và tổ chức đào tạo qua mạng được quy định tại Thông tư số 12/2016/TT-BGDĐT (sau đây gọi là Thông tư 12) ngày 22.4.2016 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT. Thông tư 12 yêu cầu trường ĐH phải đáp ứng các điều kiện ứng dụng CNTT trong quản lý, tổ chức đào tạo qua mạng, trong đó có điều kiện về hệ thống quản lý học tập (LMS), hệ thống quản lý nội dung học tập (LCMS)… Đặc biệt, trong thời gian tới đây, quy định của Bộ GD-ĐT sẽ có yêu cầu cụ thể hơn về công cụ theo dõi tiến bộ học tập của người học.

Còn Thông tư 08 yêu cầu cơ sở đào tạo phải đưa ra minh chứng về chất lượng. Có thể có nhiều hình thức, ví dụ như đối sánh kết quả học tập giữa các lớp trực tuyến và trực tiếp (với tất cả điều kiện khác như nhau), ý kiến phản hồi của người học... Thêm vào đó, Bộ GD-ĐT ban hành các tiêu chuẩn về kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục và tiêu chuẩn về kiểm định chất lượng chương trình đào tạo, trong đó có tiêu chí đánh giá là "xây dựng hệ thống để thiết kế, phát triển, giám sát, rà soát, thẩm định, phê duyệt và ban hành các chương trình dạy học cho tất cả chương trình đào tạo và các môn học/học phần có sự đóng góp và phản hồi của các bên liên quan". Như vậy, các trường ĐH phải triển khai lấy ý kiến phản hồi trực tiếp từ người học.

Ngoài ra, bên cạnh việc giám sát việc thực hiện thông tin công khai của các trường ĐH, thông tin báo cáo của các trường vào cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục ĐH (HEMIS) và thu thập ý kiến phản ánh của xã hội, Bộ GD-ĐT sẽ làm việc với một số cơ sở đào tạo, triển khai công tác kiểm tra, thanh tra, trong đó có nội dung về tổ chức hoạt động đào tạo trực tuyến của các trường ĐH.

MAI HƯƠNG

NGƯỜI HỌC KHÔNG HÀI LÒNG SẼ ẢNH HƯỞNG TUYỂN SINH

Bộ GD-ĐT có lo ngại sẽ có hiện tượng lạm dụng việc dạy học trực tuyến mà không quan tâm đúng mức tới chất lượng đào tạo của một số trường ĐH không? Bộ có cảnh báo nào về vấn đề này với các trường ĐH không?

Chuyển đổi số nói chung và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo nói riêng là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Bộ GD-ĐT khuyến khích các cơ sở đào tạo đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ trong đào tạo nhưng phải lấy chất lượng thực và sự hài lòng của người học lên hàng đầu.

Cũng cần phải nhấn mạnh rằng ngày nay các trường ĐH phải cạnh tranh bằng chất lượng, bằng sự hài lòng của người học về chất lượng giảng dạy và môi trường học tập. Trường nào đó nếu lạm dụng việc dạy trực tuyến tất nhiên sẽ có ý kiến của người học qua nhiều hình thức, như qua báo chí, ý kiến phản ánh của đại diện SV qua hội đồng trường…, từ đó sẽ có tác động, ảnh hưởng uy tín của trường, có ảnh hưởng tới kết quả tuyển sinh các năm sau...