Bộ trưởng Nông nghiệp: 'Mọi chuyển đổi đất đai đều là sự đánh đổi'

Chiều 15.8, phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuyển sang phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan. Chất vấn Bộ trưởng NN-PTNT, đại biểu Lê Thanh Hoàn (đoàn Thanh Hóa) nhấn mạnh, đất đai, đặc biệt là đất trồng lúa có vai trò rất quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và vấn đề đảm bảo an ninh lương thực…

GIA HÂN

Đại biểu Hoàn đề nghị Bộ trưởng Hoan làm rõ: đến hiện tại đã có quy hoạch và chốt được vị trí các khu vực đất lúa để cấm không cho phép chuyển nhượng, chuyển đổi sang mục đích khác để người dân yên tâm canh tác, cải tạo đất, tăng năng suất, tăng sản lượng thóc gạo, góp phần đảm bảo an ninh lương thực của Việt Nam trong thời gian tới.

Hồi đáp đại biểu, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho hay, cách đây 10 năm quy mô đất lúa trên 4,15 triệu ha, sau hơn 10 năm, hiện tại, theo số liệu thống kê cả nước còn 3,93 triệu ha đất lúa.

Ông Hoan cho hay, theo nghị quyết Quốc hội, Chính phủ thì chúng ta sử dụng linh hoạt 3,5 triệu ha đất lúa. Ông nói linh hoạt là để vừa đảm bảo ninh lương thực vừa phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. 

"Để phát triển kinh tế - xã hội thì phải dùng quỹ đất nông nghiệp, trong đó có đất lúa, khu công nghiệp dịch vụ, đường cao tốc... Đó là quy luật phát triển. Vấn đề là ta lựa chọn hướng nào", ông Hoan nói.

Dẫn thông tin Trung Quốc vừa quyết định thu hồi đất đã chuyển dùng cho công nghiệp đô thị trở lại đất trồng lúa nhằm đảm bảo an ninh lương thực, ông Hoan nói cần phải thấy mừng vì Việt Nam vẫn là quốc gia xuất khẩu gạo và lương thực ra thế giới, trong khi vẫn đảm bảo an ninh lương thực trong nước trong thời gian qua.

Đi vào nội dung câu hỏi của đại biểu, ông Hoan nói, quy hoạch đất lúa nằm trong quy hoạch đất đai là trách nhiệm của Bộ TN-MT. Bộ trưởng NN-PTNT cũng cho rằng, tất cả địa phương đều đã có phân khu vực nào dành cho nông nghiệp, trong đó có đất lúa. 

GIA HÂN

"Tất nhiên mọi quy hoạch không phải đứng yên vì sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nhưng chúng ta cũng cố gắng giữ gìn vì mọi sự chuyển đổi đất đai đều là sự đánh đổi. Đánh đổi có thể là ngang giá, có thể lời trước mắt có thể lâu dài. Vì quỹ đất là hữu hạn còn nhu cầu phát triển là vô hạn", ông Hoan nói, đề nghị địa phương, doanh nghiệp nghĩ tới những con người, giá trị phía sau.

"Khi chuyển đổi đất lúa không có nghĩa là bao nhiêu sản lượng lúa, bao nhiêu con người nông dân trồng đất lúa mà nó là chuỗi ngành hàng phía sau sản lượng lúa đó. Những con người ở phía sau, giá trị phía sau ngành hàng đó nhiều khi còn lớn hơn", ông Hoan nói thêm.

Bộ trưởng NN-PTNT cũng nhấn mạnh, sẽ kiên trì cùng địa phương để phân tích cụ thể khi nào chuyển đổi, khi nào không chuyển đổi với quan điểm bất kỳ quốc gia nào trong quá trình công nghiệp hóa cũng phải chuyển đổi đất đai, tài nguyên kể cả con người nông nghiệp sang khu vực khác để phát triển song cũng phải trân trọng để giữ gìn.

Trước đó, trong báo cáo gửi tới đại biểu Quốc hội phục vụ phiên chất vấn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho hay, tính đến ngày 31.12.2020, diện tích trồng lúa cả nước là hơn 3,94 triệu ha.

Tính từ năm 2021 đến hết tháng 7.2023, đã chuyển đổi và thu hồi khoảng 6.370 ha (năm 2021 là 2.040 ha, năm 2022 là 2.220 ha, đến tháng 7 là 2.110 ha). Đây là diện tích Bộ NN-PTNT đã và đang phối hợp với Bộ TN-MT thẩm định trình Thủ tướng chấp thuận.

Với diện tích chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa do Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, HĐND cấp tỉnh quyết định (dưới 10 ha), ông Hoan cho hay, "Bộ NN-PTNT không có đầy đủ thông tin".