Bộ Y tế đề xuất cho người dưới 18 tuổi được hiến tạng

Bộ Y tế đang chủ trì lập hồ sơ đề nghị xây dựng luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác (sửa đổi).

Theo bộ này, luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006 tính đến nay đã có hiệu lực thi hành hơn 15 năm. Với sự thay đổi về KT-XH, nhận thức của người dân cũng như các chủ trương, chính sách, một số quy định của luật đang bộc lộ bất cập so với thực tiễn.

BVCC

Trong đó, luật quy định người từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống, sau khi chết và hiến xác.

Bộ Y tế đánh giá quy định trên là hoàn toàn phù hợp, nhằm bảo vệ sức khỏe, quyền lợi của người hiến trong tương lai, tránh những biến chứng suy cơ quan vì cuộc sống của những người dưới 18 tuổi còn lâu dài.

Tuy vậy, Bộ Y tế cho rằng cần có sự thay đổi để phù hợp với thực tế, bằng việc xem xét chấp nhận nguyện vọng hiến tạng của cả người dưới 18 tuổi đã chết não, nếu người đại diện theo pháp luật hoặc người giám hộ hợp pháp của họ đồng ý.

Lý do mô, bộ phận cơ thể của người dưới 18 tuổi vẫn có thể dùng để cấy, ghép cho người bệnh, nhất là những người bệnh dưới 18 tuổi.

Bộ Y tế nhận định, khi người thân thích và bản thân người chết đều có nguyện vọng hiến tặng thì cần xem xét để họ được thực hiện nhằm mang lại sự sống cho nhiều người khác, đồng thời tăng thêm nguồn mô, tạng được tiếp nhận.

Để thuyết phục cho đề xuất này, Bộ Y tế dẫn chứng trên thế giới đã có nhiều quốc gia (Pháp, một số nước thuộc Liên minh châu Âu) cho phép người dưới 18 tuổi được hiến tặng mô, bộ phận của mình sau khi chết, chết não. Việc hiến tặng phải bảo đảm những yêu cầu rất chặt chẽ, ví dụ phải có sự đồng ý bằng văn bản của cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp.

NVCC

Một vấn đề khác được Bộ Y tế đề cập là xác định chết não của người hiến tạng. Luật hiện hành quy định bắt buộc phải có 3 lần xác định chết não và mất tối thiểu 12 giờ tính từ lần xác định chết não đầu tiên.

Bộ Y tế cho rằng như vậy là quá lâu, gây tốn kém kinh phí xác định chết não cũng như kinh phí hồi sức tích cực người chết não. Đặc biệt, việc kéo dài thời gian xác định chết não sẽ làm mất cơ hội vàng để lấy được mô, tạng của người hiến chết não.

Luật còn quy định bắt buộc phải có đủ 3 chuyên gia (hồi sức cấp cứu, thần kinh hoặc phẫu thuật thần kinh và giám định pháp y) để xác định chết não.

Theo Bộ Y tế, việc bắt buộc phải có chuyên gia giám định pháp y là không phù hợp, bởi các tiêu chuẩn cận lâm sàng của chết não khác với tiêu chuẩn cận lâm sàng của người đã chết hẳn (tim ngừng đập).

Quy định như hiện nay vừa không phát huy được chuyên môn của bác sĩ pháp y, vừa gây khó khăn cho các cơ sở y tế nếu không mời được bác sĩ pháp y tham gia trong hội đồng xác định chết não.

Ngoài ra, một vướng mắc nữa là không xác định được chuyên gia pháp y sẽ tham gia đánh giá tiêu chuẩn nào trong các tiêu chuẩn lâm sàng, cận lâm sàng để xác định chết não…

Từ những bất cập đã nêu, Bộ Y tế cho rằng cần tiến hành sửa đổi luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006.

Các nội dung được đề xuất điều chỉnh gồm: quy định về độ tuổi người hiến; quyền lợi đối với người hiến mô, bộ phận cơ thể người; vấn đề xác định chết não; vấn đề điều phối ghép tạng; điều kiện của cơ sở lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người; vấn đề về hiến xác…