AI được đánh giá là một trong những chủ đề toàn cầu nổi bật nhất năm 2025. Bước sang năm 2026, cuộc đua phát triển công nghệ này cùng các tranh luận chính sách liên quan được dự báo vẫn sẽ diễn ra sôi động.
AI đã trở thành tâm điểm công nghệ toàn cầu
ẢNH: REUTERS
Bong bóng sắp vỡ ?
Đến nay, dòng tiền vẫn đang đổ mạnh vào AI. Theo Hãng tư vấn Gartner (Mỹ), tổng chi tiêu toàn cầu cho AI dự kiến vượt mốc 2.000 tỉ USD vào năm 2026. Tuy nhiên, mối lo ngại về bong bóng đầu cơ ngày càng gia tăng.
Trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 11, Tổng giám đốc điều hành (CEO) Google Sundar Pichai cảnh báo có những sự đầu tư "thiếu lý trí" trên thị trường, tương tự như sự hưng phấn phi lý thời bong bóng dotcom cách đây hơn 2 thập niên. "Không công ty nào miễn nhiễm, kể cả chúng tôi", ông Pichai cảnh báo về nguy cơ vỡ bong bóng AI.
Theo AFP, thị trường chứng khoán đang theo dõi sát sao động thái của các gã khổng lồ công nghệ như Apple, Microsoft, Google, Amazon, Nvidia, cùng những startup tiêu biểu như OpenAI. Giữa tháng 11, một số nhà đầu tư lớn, trong đó có Tập đoàn viễn thông SoftBank (Nhật Bản) và tỉ phú Peter Thiel, đã bán bớt cổ phiếu Nvidia. Dù vậy, Nvidia cho biết nhu cầu chip AI vẫn "ngoài sức tưởng tượng", cho thấy cơn sốt này chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Các 'kiến trúc sư AI' được tạp chí Time vinh danh
Trong khi đó, nhiều chuyên gia được tạp chí Fortune dẫn lời lại bác bỏ quan điểm cho rằng thị trường AI đang hình thành bong bóng. Theo những đánh giá này, việc ứng dụng AI mới chỉ ở giai đoạn đầu và năm 2026 có thể đánh dấu thời điểm các nhà phát triển bắt đầu kiếm tiền thực sự từ AI, khi doanh nghiệp và người dùng dịch vụ đẩy mạnh triển khai công nghệ vào hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Song song với câu chuyện đầu tư là cuộc tranh luận kéo dài về tác động của AI đối với thị trường lao động trong những năm tới. Gartner dự báo AI sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn số bị mất vào năm 2027. Phó chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Philip Jefferson nhận định AI đang làm thay đổi cách các doanh nghiệp nhìn nhận và tổ chức lực lượng lao động. Trong khi đó, Hãng tư vấn McKinsey ước tính khoảng 30% việc làm tại Mỹ có thể được tự động hóa vào năm 2030, và tới 60% sẽ thay đổi đáng kể về tính chất.
Mặt trái của AI
Bên cạnh động lực tăng trưởng, cuộc cách mạng AI được dự báo tiếp tục tạo ra tác động tiêu cực đối với nhiều lĩnh vực, trong đó có truyền thông truyền thống. Các hãng truyền thông đang chịu sức ép cạnh tranh ngày càng lớn từ chatbot AI. Việc chatbot AI cung cấp thông tin trực tiếp cho người dùng mà không dẫn về trang gốc đã khiến lưu lượng truy cập và doanh thu báo chí sụt giảm, buộc nhiều tòa soạn phải đưa ra lựa chọn sống còn. Một số chọn hướng đi cao cấp hóa nội dung và thu phí, như The Economist. Một số đơn vị khác tìm cách đòi tiền bản quyền thông qua kiện tụng hoặc hợp tác với các hãng công nghệ, tiêu biểu là The New York Times, AP và AFP.
Ngoài ra, sự phát triển ồ ạt và thiếu kiểm soát của AI còn kéo theo sự bùng nổ của nội dung chất lượng thấp, nhằm câu view rẻ tiền. Nhờ khai thác thuật toán của các ứng dụng AI, loại nội dung này dễ dàng được tạo ra, trình bày như thật khắp mạng xã hội, thu hút lượng xem lớn và mang lại doanh thu đáng kể.
Khảo sát của Hãng biên tập video Kapwing đối với 15.000 kênh YouTube phổ biến nhất thế giới cho thấy có 278 kênh chỉ toàn đăng những nội dung rẻ tiền do AI tạo ra. Các nhà khảo sát đã tạo một tài khoản YouTube mới và phát hiện trong số 500 video đầu tiên do nền tảng đề xuất, có 104 video thuộc dạng này, tức hơn 20%, theo tờ The Guardian. Đặc biệt, các video chứa nội dung "brainrot" - video chất lượng kém và gây ảnh hưởng tiêu cực đến người xem - chiếm 1/3 số video được đề xuất nói trên. Các nền tảng công nghệ đã phản ứng bằng cách gắn nhãn, tăng cường kiểm duyệt và triển khai các biện pháp chống thông tin rác. Tuy vậy, đến nay vẫn chưa có giải pháp nào đủ mạnh để chặn đứng hoàn toàn làn sóng nội dung vô nghĩa do AI tạo ra.
Siêu trí tuệ sắp ra đời ?
Những tiến bộ về AI hé lộ viễn cảnh về siêu trí tuệ, vốn trước nay chỉ xuất hiện trong các tác phẩm khoa học viễn tưởng. Nhà sáng lập Dario Amodei của Công ty nghiên cứu và phát triển AI Anthropic cho rằng thế hệ AI tiếp theo có thể ra mắt ngay trong năm 2026 và "thông minh hơn cả những người đoạt giải Nobel", theo AFP. Ông Amodei nhận định trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) sẽ làm việc ở mức cao hơn con người.
CEO OpenAI Sam Altman cho hay đầu năm 2028 công ty của ông có thể tạo ra một "nhà nghiên cứu AI thực thụ", có khả năng đưa ra các khám phá mới. CEO Meta Mark Zuckerberg thì đã chi hàng trăm triệu USD trong năm 2025 để tuyển dụng các nhà nghiên cứu nhằm đạt tới AGI. Tuy nhiên, ông Yann LeCun, Giám đốc khoa học AI sắp rời Meta, lại cho rằng việc tạo ra các thiên tài AI bằng cách mở rộng quy mô các mô hình ngôn ngữ lớn hiện có là "hoàn toàn nhảm nhí". Ông lập luận rằng những hệ thống này xuất sắc trong việc truy xuất thông tin, nhưng thiếu khả năng quan trọng là phát minh ra giải pháp cho các vấn đề mới, dấu hiệu đặc trưng của trí tuệ thực sự.
Bình luận (0)