Cách sơ cứu trẻ bị bỏng

Nhiễm trùng do đắp lá

Các bác sĩ (BS) của Đơn vị Bỏng, Khoa Chỉnh hình, Bệnh viện (BV) Nhi T.Ư (Hà Nội) vừa tiếp nhận điều trị bé gái 18 tháng tuổi (quê Nam Định) bị bỏng nước sôi. Tai nạn xảy ra khi bé ở nhà, trong lúc chơi đùa đã đánh đổ cốc nước sôi lên người khiến vùng ngực bị bỏng.

Mẹ của cháu bé cho biết, nghe lời người quen, chị đã đưa con đến nhà thầy lang để đắp thuốc nam. Khoảng 4 ngày sau khi đắp thuốc, thấy con sốt cao, chị mới đưa con đến BV tỉnh, rồi chuyển lên BV Nhi T.Ư. Tại đây, bệnh nhi được các BS chẩn đoán bỏng nước sôi độ 2 - 3 nhiễm trùng.

Che chắn vết bỏng với ni lông sạch để hạn chế nhiễm trùng

Survival Skills Vietnam

Một bệnh nhi khác cũng đang nằm điều trị tại Đơn vị Bỏng, Khoa Chỉnh hình, BV Nhi T.Ư là bé trai 13 tuổi (ở Phú Thọ) bị bỏng toàn bộ cẳng chân phải, nhiễm trùng sau đắp lá cây không rõ nguồn gốc do nghe lời khuyên của hàng xóm.

Các BS thông tin, 2 trường hợp trên hiện tình trạng sức khỏe đã ổn định.

BS Phùng Công Sáng, phụ trách Đơn vị Bỏng, Phó trưởng khoa Chỉnh hình, BV Nhi T.Ư, cho biết đã có rất nhiều cảnh báo về các biến chứng nặng nề có thể gặp phải khi xử lý vết thương, vết bỏng bằng cách đắp lá cây theo kinh nghiệm truyền miệng mà chưa được khoa học kiểm chứng. Tuy vậy, đến nay vẫn có nhiều gia đình tự ý điều trị tại nhà, dẫn đến các hậu quả đáng tiếc đã xảy ra.

Theo BS Sáng, đắp lá cây hoặc các loại thuốc theo truyền miệng mà chưa được kiểm chứng và không đảm bảo sạch vào vết thương, vết bỏng là việc làm rất nguy hiểm, có thể khiến tổn thương nặng thêm, viêm nhiễm lan rộng hơn hoặc từ không nhiễm trùng thành nhiễm trùng. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, gây ra các biến chứng như: viêm mủ màng tim, màng não, viêm mủ màng phổi, áp xe phổi, viêm tủy xương, thậm chí tử vong, hoặc để lại những di chứng suốt đời cho trẻ…

“Chúng tôi đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhi, nếu được đưa đến BV kịp thời khi trẻ mới bị bỏng, sơ cứu tốt thì việc điều trị sẽ đơn giản hơn nhiều và cũng đỡ tốn kém tiền bạc, thời gian của gia đình. Tuy nhiên, do gia đình đưa đến BV muộn, vùng bỏng bị nhiễm trùng nặng đã hoại tử sâu, việc điều trị phức tạp hơn, có khi còn phải phẫu thuật nhiều lần và còn để lại di chứng cho trẻ sau này”, BS Sáng cho hay.

Lưu ý về sơ cứu bỏng

Da trẻ em mỏng và liên kết giữa các lớp lỏng lẻo hơn người lớn nên vết bỏng thường nặng và sâu hơn. Đặc biệt, với trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, hệ miễn dịch còn yếu nên nguy cơ nhiễm trùng vùng bỏng cũng như sốc bỏng cao hơn dù diện tích bỏng không lớn. Do đó, khi trẻ bị bỏng, cần được sơ cứu sớm và đúng cách.

Bỏng do nước sôi, cháo, bỏng hơi: Ngay khi trẻ bị bỏng, cần ngâm bộ phận bị bỏng (tay, chân) vào trong nước sạch, mát (từ 16 - 20 độ C, tốt nhất trong 30 phút đầu sau khi bị bỏng). Nếu trẻ bị bỏng vùng mặt, dùng khăn ướt mềm đắp vào mặt, nếu diện bỏng rộng thì cần chú ý giữ ấm cho trẻ ở những phần không bị bỏng.

Bỏng điện: Cần nhanh chóng tách nạn nhân với nguồn điện (ngắt cầu dao, dùng gậy gỗ gạt dòng điện cao) và đưa nạn nhân đến nơi thoáng mát. Gia đình cần tiến hành đánh giá hô hấp tuần hoàn, ý thức trẻ và tìm xem các chấn thương khác nếu có ngã kèm theo, để tìm cách sơ cứu cho đúng, tránh làm tổn thương cột sống cổ hoặc các chi của trẻ. Nếu trẻ ngừng tuần hoàn thì tiến hành ép tim ngoài lồng ngực đúng cách, đồng thời gọi y tế hỗ trợ.

Bỏng hóa chất: Cần rửa ngay vùng bị bỏng bằng nước sạch càng nhiều càng tốt. Nếu bỏng mắt do hóa chất, cần rửa mắt bằng cách ngụp mặt vào chậu nước và chớp mắt liên tục cho hóa chất trôi ra hết. Nhanh chóng tháo bỏ ngay quần áo bị dính hóa chất. Không cởi quần áo người bị bỏng, rất dễ gây lột da; tốt nhất là nên cắt, xé bỏ quần áo dính hóa chất.

BS Phùng Công Sáng lưu ý: Ngay sau khi sơ cứu, gia đình cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa bỏng để được khám và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không nghe theo lời mách bảo của những người không có chuyên môn, đắp các loại lá, loại thuốc không đúng lên vết thương, gây thêm nguy hiểm cho trẻ.

5 bước sơ cứu khi trẻ bị bỏng nhiệt

Hiện nay tình trạng trẻ bị bỏng chiếm hơn 60% số ca bỏng của cả nước. Vấn đề trở nên cấp bách khi có đến 80% số phụ huynh chưa biết cách sơ cứu đúng cách cho con mình.

Tổ chức Survival Skills Vietnam (tổ chức chuyên đào tạo sơ cấp cứu và thoát hiểm, trụ sở tại TP.HCM) tư vấn:

Bước 1: Làm mát vết bỏng với nước sạch. Lập tức đưa vùng da bị bỏng của bé vào nước sạch để được làm mát, để khoảng 15 - 20 phút. Nên dùng nước vòi, mở nhẹ xối lên da. Không sử dụng đá hoặc nước rất lạnh chườm lên vết bỏng.

Bước 2: Làm thoáng vết bỏng. Nhanh chóng tháo bỏ trang sức, phụ kiện cho trẻ (vòng tay, vòng chân…) nếu có và quần áo khi chúng chưa bị dính chặt vào vết bỏng.

Bước 3: Làm sạch vết thương. Tuyệt đối không bôi lên vết bỏng các loại kem, nước mắm, lòng trắng trứng… Luôn giữ cho vết bỏng được sạch.

Bước 4: Đối với trẻ bị bỏng nhẹ: Sau khi sơ cứu bằng nước cho trẻ xong, có thể cho trẻ ở nhà để da tự phục hồi và theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng của trẻ.

Bước 5: Đối với trẻ bị bỏng nặng (cấp độ 2, 3): Nếu vết bỏng của trẻ bị cháy mất da, sau khi sơ cứu với nước, cần đưa trẻ vào BV. Nên che chắn vết bỏng với ni lông sạch để hạn chế nhiễm trùng. Lý do nên chọn ni lông vì đây là chất liệu không gây dính. Khăn bông và gạc loại thông thường dễ thấm dịch tiết từ vết bỏng và dính chặt vào vết thương.

Phương An