Cần cơ chế đặc thù gì để Việt Nam thành cái nôi của khởi nghiệp sáng tạo?

Sáng 20.12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì diễn đàn quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số lần thứ 3 với chủ đề "Phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện, bao trùm - Đạt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026 - 2030". 

ẢNH: NHẬT BẮC

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII xác định rất rõ là phát triển kinh tế số, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế số, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số.

Tháng 12.2024, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị cũng xác định đây là một đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới. 

Để đột phá trong phát triển kinh tế số, xã hội số trong những năm tới, Thủ tướng đặt vấn đề cốt lõi: Làm thế nào để khơi thông những điểm nghẽn còn ách tắc trong kết nối, chia sẻ dữ liệu? Cần những cơ chế đặc thù gì để Việt Nam trở thành cái nôi của khởi nghiệp sáng tạo và phát triển công nghệ mới? 

Làm gì để xây dựng một xã hội số văn minh, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau? Huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội như thế nào cho hiệu quả, như đầu tư công, đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài, hợp tác công tư?

Trình bày báo cáo đề dẫn về phát triển kinh tế số và xã hội số Việt Nam, Bộ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc chiến lược để thực hiện khát vọng phát triển nhanh và bền vững, đưa đất nước ta trở thành quốc gia thu nhập cao trong những thập niên tới. 

Người dân được trao nhiều quyền hơn

Diễn đàn lần thứ 3 sẽ bàn một vấn đề lớn: Làm thế nào để kinh tế số và xã hội số thực sự trở thành không gian phát triển mới của Việt Nam, chứ không chỉ là sự số hóa của mô hình cũ, để góp phần mang tính quyết định cho tăng trưởng hai con số?

ẢNH: NHẬT BẮC

Phát triển kinh tế số và xã hội số của Việt Nam trong giai đoạn tới sẽ chuyển từ số hóa cái cũ sang kiến tạo không gian phát triển mới, nơi dữ liệu, AI, nền tảng số, doanh nghiệp số và công dân số cùng trở thành động lực tăng trưởng.

Kinh tế số của Việt Nam hiện nay vẫn chủ yếu là số hóa các hoạt động cũ, chưa chuyển mạnh sang tạo mô hình tăng trưởng mới. Tỷ trọng kinh tế số trong GDP tăng nhanh nhưng giá trị gia tăng nội địa còn thấp, phụ thuộc nhiều vào các nền tảng xuyên biên giới. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa thực sự tham gia vào chuỗi giá trị số.

Vì vậy, nhiệm vụ của giai đoạn tới không chỉ là làm nhiều hơn, mà là làm khác đi, làm sâu hơn, tạo ra giá trị gia tăng nhiều hơn và làm bền vững hơn. Bởi vậy, rất cần những đổi mới mang tính đột phá.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, xã hội số không phải là xã hội mà mọi thứ đều được đưa lên môi trường mạng, mà là xã hội trong đó mỗi người dân được trao quyền nhiều hơn nhờ có công nghệ số: quyền tiếp cận thông tin, quyền tiếp cận dịch vụ công, quyền học tập suốt đời, quyền tham gia quản lý xã hội. 

"Trong xã hội số thì công dân số không chỉ là người thụ hưởng mà là chủ thể tham gia kiến tạo chính sách. Chính quyền không chỉ là cơ quan quản lý mà là nhà cung cấp dịch vụ công dựa trên dữ liệu. Cộng đồng số trở thành một không gian xã hội mới song song và gắn kết với không gian vật lý", ông Hùng nêu.