Cuộc bầu cử EP năm nay diễn ra từ ngày 6 - 9.6, trong đó, khoảng 373 triệu cử tri tại 27 thành viên Liên minh Châu Âu (EU) đủ điều kiện bỏ phiếu để chọn ra 720 nghị sĩ cho nhiệm kỳ 5 năm tới, theo CNN. Là một trong những cơ quan quyền lực nhất, EP cùng với Hội đồng châu Âu là hai cơ quan có tiếng nói quyết định đối với việc lập pháp tại thị trường 450 triệu người, việc phân bổ ngân sách và thông qua các chính sách quan trọng khác.
Cử tri bỏ phiếu tại TP.Nijmegen (Hà Lan) ngày 6.6
Reuters
Sự trỗi dậy của cánh hữu
Hà Lan là nước mở màn mùa bầu cử EP năm nay và kết quả dự phóng sau ngày 6.6 cho thấy liên minh Công đảng - Xanh dẫn đầu với 8 ghế trong khi đảng PVV của chính trị gia Geert Wilders có 7 ghế, bước tiến lớn khi đảng này không có ghế nào hồi năm 2019. Điều đó được dự báo chỉ là mở đầu của làn sóng trỗi dậy của các đảng cực hữu trên khắp EU, khi kết quả khảo sát cho thấy họ sẽ giành được đến 1/4 tổng số ghế EP, theo AFP.
Một số khảo sát cho thấy các đảng cực hữu đang trên đà về nhất tại 9 quốc gia và xếp thứ 2 - 3 tại 9 quốc gia khác. Nhóm cực hữu Bản sắc và Dân chủ (ID), gồm các đảng thành viên như RN của Pháp, FPO của Áo và Lega của Ý, được dự báo sẽ giành 59 - 67 ghế. Đảng cực hữu AfD của Đức, gần đây bị trục xuất khỏi ID, dự kiến có 17 ghế. Trong khi đó, liên minh cánh hữu ECR, gồm đảng PiS của Ba Lan, đảng Anh em nước Ý của Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, đảng Finns của Phần Lan, Vox của Tây Ban Nha và Dân chủ Thụy Điển, được dự báo có thể giành 85 ghế.
Phe cực hữu đang tập trung lôi kéo sự ủng hộ từ các cử tri mệt mỏi với một loạt cuộc khủng hoảng trong 5 năm qua, từ đại dịch Covid-19 cho đến xung đột Ukraine. Viễn cảnh EP nghiêng về cánh hữu đã gây xáo động các liên minh lớn nhất gồm đảng Nhân dân châu Âu (EPP) trung hữu và Liên minh Tiến bộ Xã hội và Dân chủ (S&D) trung tả. Theo dự báo, hai nhóm này vẫn sẽ duy trì ưu thế dẫn đầu với khoảng 173 ghế cho EPP và 145 ghế cho S&D. Trong khi đó, thất bại nặng nề nhất được dự báo sẽ giáng xuống nhóm trung dung Đổi mới châu Âu với đại diện nổi bật là đảng Phục hưng của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, khi số ghế có thể giảm từ 102 xuống 75. Đảng Xanh hiện có 72 ghế nhưng được dự báo sẽ mất 1/3 số đó, theo tờ The Guardian.
Nguy cơ EU tê liệt
Viễn cảnh các nhóm cực hữu bắt tay với nhau nhằm cản trở thông qua các chương trình nghị sự then chốt đang khiến các đảng khác lo ngại.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 6.6 cảnh báo rằng EU có nguy cơ bị tê liệt, không thể ra quyết định trong những tình huống khẩn cấp như đại dịch hay đối phó người nhập cư trái phép nếu phe cực hữu chiếm giữ một phần lớn tại EP. Bà Marine Le Pen, lãnh đạo đảng RN tại Pháp, đã đưa ra ý tưởng thành lập "siêu nhóm" tại EP bằng cách liên kết với ECR.
"Nếu chúng ta thành công, chúng ta có thể trở thành nhóm lớn thứ hai tại EP. Tôi cho rằng chúng ta không nên bỏ lỡ cơ hội như thế này", bà Le Pen nói hồi tháng 5. Giới quan sát cho rằng ý tưởng của bà Le Pen, người đang nhắm đến chiếc ghế tổng thống Pháp vào năm 2027, khó trở thành hiện thực bởi sự khác biệt quan điểm về nhiều vấn đề, nổi bật là thái độ đối với Nga và Ukraine. Các thành viên ID hầu như gần gũi hơn với Nga trong khi quan điểm chủ đạo của ECR là ủng hộ Ukraine giành chiến thắng.
Nhân tố chủ chốt
Giới phân tích cho rằng Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Chủ tịch ECR, sẽ đóng vai trò then chốt sau bầu cử, theo tờ The Guardian. Nữ thủ tướng đang nhận được sự chèo kéo từ Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen - đại diện của EPP, và từ bà Le Pen của ID. Bà Meloni gần đây nói không bác bỏ khả năng nào và tuyên bố mục tiêu là "xây dựng một liên minh đa số trung hữu để đẩy phe cánh tả vào thế đối lập". Trong khi đó, bà von der Leyen cũng đang gặp khó xử khi nhóm S&D và các đảng cánh tả khác tuyên bố sẽ không liên kết với phe cực hữu và sẽ không ủng hộ bà cho nhiệm kỳ chủ tịch thứ hai nếu bà bắt tay với phe cực hữu.
Bình luận (0)