Quy trình rất nhiều nhưng không nắm được cán bộ
Là người có tới 30 năm công tác tại Ban tổ chức T.Ư, khi đề cập tới việc các ông Chu Ngọc Anh, Nguyễn Thanh Long - 2 ủy viên T.Ư đương nhiệm, cùng hàng loạt cán bộ ở nhiều tỉnh, thành bị khai trừ Đảng, khởi tố do liên quan tới đại án Việt Á, ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng, Ban Tổ chức T.Ư, nhiều lần nhấn mạnh rằng lỗi không phải ở quy trình công tác cán bộ. “Công tác cán bộ có thể nói ngày càng chặt chẽ hơn. Nghĩ ra cái gì cho nó kín kẽ, dân chủ, khách quan hơn là chúng ta đã làm hết rồi”, ông Hà nói.
Đúng như ông Hà nhận định, trong những năm qua, với quan điểm cán bộ là “then chốt của then chốt”, rất nhiều văn bản, quy định, nghị quyết của Đảng về công tác cán bộ được ban hành nhằm ngăn chặn những lỗ hổng trong công tác cán bộ. Năm 2018, tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 3 khóa VIII về Chiến lược cán bộ, Hội nghị T.Ư 7 khóa XII đã ban hành Nghị quyết 26 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ với những quan điểm, mục tiêu mới và toàn diện. Trong đó, Nghị quyết 26 đặt mục tiêu đến 2020 sẽ hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực; kiên quyết xóa bỏ tệ chạy chức, chạy quyền; ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên.
 |
Khu “đất vàng” 43 ha ở P.Hòa Phú (TP.Thủ Dầu Một, Bình Dương) liên quan đến sai phạm của ông Trần Văn Nam, người bị Bộ Chính trị cách toàn bộ chức vụ trong đảng và bị khởi tố, bắt tạm giam |
| Đỗ Trường |
Đại hội XIII của Đảng là đại hội đầu tiên chúng ta triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ mà Nghị quyết 26 đặt ra. Các quy trình về công tác cán bộ với “3 vòng, 5 bước” được thực hiện một cách chặt chẽ. Thế nhưng, sau Đại hội XIII chỉ 6 tháng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam bị Bộ Chính trị cách toàn bộ chức vụ trong đảng cả 3 nhiệm kỳ (2010 - 2015, 2015 - 2020 và 2020 - 2025). Ngay sau đó, ông Nam bị khởi tố, bắt tạm giam do hàng loạt sai phạm từ năm 2012 khi còn là Phó chủ tịch UBND tỉnh này. Và tới nay, cùng lúc 2 ủy viên T.Ư Đảng là Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Chu Ngọc Anh và Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long bị khai trừ và khởi tố, bắt tạm giam.
“Điều đó cho thấy là để đánh giá một cán bộ là cực kỳ khó khăn, không phải đơn giản”, ông Nguyễn Đức Hà giải thích.
Nguyên Bộ trưởng Bộ Nội vụ kiêm Phó trưởng ban Tổ chức T.Ư Lê Vĩnh Tân trong một lần trả lời chất vấn tại Quốc hội cuối năm 2019 cũng thừa nhận “chúng ta làm rất chặt quy trình 5 bước, 3 vòng” nhưng lại “không nắm được cán bộ”. “Chúng ta làm rất nhiều quy trình, rất nhiều thủ tục, rất nhiều tiêu chuẩn, nhưng chúng ta chọn không đúng người, không hiểu được người, không hiểu được cán bộ”, ông Tân nói.
| ĐBQH Nguyễn Anh Trí: "Cơn bão Việt Á đã nổi xin Quốc hội cứu cả ngành y tế đang chao đảo" |
Chọn cán bộ còn bó hẹp, chưa rộng rãi, công khai
Thực tế, “tình trạng đúng quy trình nhưng chưa đúng người, đúng việc”, thậm chí sai người, sai việc đã được Nghị quyết 26 của T.Ư Đảng chỉ ra. Vấn đề ở chỗ vì sao quy trình thì rất đúng, rất đủ, thậm chí rất chặt chẽ, nhưng việc chọn cán bộ vẫn sai sót?
Từ đại án Việt Á, đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau Lê Thanh Vân, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, cho rằng việc chọn cán bộ hiện còn bó hẹp, chưa rộng rãi và công khai nên không tránh được sai sót. “Nếu giải quyết được việc lựa chọn người rộng rãi hơn, công khai hơn, minh bạch hơn thì chắc chắn người tài sẽ xuất hiện”, ông Vân nói, và phân tích việc chọn người một cách máy móc, bị ràng buộc bởi quá nhiều tiêu chí mà lại trong một khuôn khổ hẹp thì sẽ không đáp ứng được yêu cầu.
Lương cho cán bộ, công chức chưa thỏa đáng
Một điểm đáng lưu ý, dù có đánh giá khác nhau đối với công tác cán bộ, song nhiều người cùng có chung nhận định chế độ đãi ngộ đối với cán bộ, công chức nhà nước hiện vẫn “chưa thỏa đáng”. Theo quy định hiện hành, chủ tịch UBND tỉnh, bộ trưởng lương cũng chỉ 14 - 15 triệu đồng/tháng. Ai cũng biết các ông chủ tịch tỉnh, bộ trưởng không thể sống bằng lương. Khi công chức phải sống bằng những khoản thu nhập ngoài lương thì khó mà đảm bảo họ và cả vợ con họ có thể vượt qua những cám dỗ. Ông Nguyễn Túc cho rằng nói gì thì nói vẫn phải tăng lương cho công chức. “Lương bộ trưởng hiện cũng chỉ 15 triệu trong khi một vụ như Việt Á tiền hoa hồng lên tới hàng trăm tỉ đồng thì khó mà tránh được những cán bộ tặc lưỡi, hay nhắm mắt đưa chân”, ông Túc nói.
Theo ông Vân, việc chọn đúng người để giao các trọng trách của Đảng, Nhà nước là vấn đề quan trọng. “Chọn người đúng là gì? Là người đó phải biết vị trí của mình cần phải làm gì. Đó là người phải có nhận thức đúng đắn và hiểu biết pháp luật để vận hành ngành mình cho đúng mục tiêu quản lý của nhà nước, đúng đường lối của Đảng. Nếu anh ngồi tới ghế bộ trưởng mà không biết vận hành bộ máy đúng pháp luật thì đừng leo lên ghế ấy nữa”, ông Vân nói.
Dù cho rằng vấn đề nằm ở nhận thức, sự tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, chứ không phải ở quy trình, song ông Nguyễn Đức Hà nhận xét, việc những trường hợp có sai phạm từ cách đây cả chục năm như ông Trần Văn Nam vẫn vượt qua các quy trình để vào T.Ư, cho thấy tính chiến đấu, phê bình và tự phê bình của các tổ chức đảng còn yếu. “Tình trạng nể nang, né tránh, sợ cấp trên, sợ lãnh đạo là có, nên những trường hợp sai phạm cả chục năm như thế nhưng không biết, không phát hiện ra được”, ông Hà nhìn nhận.
Ông Nguyễn Túc, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ VN, cũng nêu vấn đề: khác với Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam sai phạm từ cách đây cả chục năm, những sai phạm của các ông Chu Ngọc Anh, Nguyễn Thanh Long lại xảy ra ngay trước thềm Đại hội XIII và trong bối cảnh cả nước đang gặp muôn vàn khó khăn vì dịch bệnh. Ông Nguyễn Thanh Long lần đầu được bầu vào T.Ư Đảng, còn ông Chu Ngọc Anh đã từng có 1 khóa Ủy viên T.Ư dự khuyết, 1 khóa là Ủy viên chính thức trước khi tái cử T.Ư Đảng khóa XIII. “Cũng phải xem xét lại công tác tổ chức cán bộ của chúng ta vừa qua, sao lại để lọt những con người như thế?”, ông Túc nói.
Ông Túc đề xuất công tác cán bộ phải làm chặt chẽ hơn. “Không chỉ trong Đảng mà phải thăm dò ý kiến của dân nữa. Hiện mình làm công tác tổ chức nhiều khi chỉ ở trong đảng với nhau thôi. Trong khi đó, có những người dân người ta biết rất rõ cán bộ có những hạn chế, khuyết điểm nào”, ông Túc nói.
| Ông Nguyễn Thanh Long đã sai phạm những gì liên quan đến Việt Á? |
Cán bộ phải ý thức trách nhiệm của mình
Ông Nguyễn Túc cũng cho rằng bên cạnh công tác cán bộ thì có một thực tế là việc phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN đặt ra nhiều thách thức. Ông Túc kể, khi chuẩn bị Nghị quyết 07 ngày 17.11.1993 về đại đoàn kết dân tộc và tăng cường Mặt trận dân tộc thống nhất, ông cùng ông Lê Quang Đạo, nguyên Chủ tịch Quốc hội, tới gặp Thủ tướng Phạm Văn Đồng khi đó đang làm cố vấn cho T.Ư Đảng, ông Đồng nói: Không đổi mới thì chết nhưng nếu đổi mới mà không giữ vững được định hướng XHCN thì cũng chết. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói nếu quản lý tốt, giáo dục tốt đội ngũ doanh nhân thì đó sẽ là động lực phát triển của đất nước. Nhưng nếu chúng ta không quản lý tốt, giáo dục tốt thì dè chừng đội ngũ đó móc ngoặc với người có chức có quyền mà không giữ được phẩm chất của người cộng sản, không giữ được phẩm chất của người yêu nước, thì tình hình sẽ nguy hiểm.
Theo ông Túc, thực tế những năm qua đã cho thấy có sự móc ngoặc giữa tư nhân với một bộ phận cán bộ có chức, có quyền nhưng phai nhạt lý tưởng, tự suy thoái, tự diễn biến dẫn đến tình trạng tham nhũng càng chống, càng xử lý lại càng phát hiện những vụ án lớn, ở mức độ nghiêm trọng, gay gắt hơn. “Đáng lưu ý là gần đây tham nhũng đang lan vào cả đội ngũ trí thức, những ngành, lĩnh vực mà người dân cả nước tôn trọng gọi bằng thầy, là lĩnh vực giáo dục và y tế”, ông Túc nói và cho rằng để hạn chế được tham nhũng thì cùng với giám sát quyền lực, cùng với công tác cán bộ, phải làm sao để cán bộ ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình, ngăn chặn sự tha hóa, suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống của nhiều cán bộ hiện nay. “Vấn đề này không đơn giản chút nào, phải vào cuộc đấu tranh kiên trì. Những người ở cương vị cao nhất phải là những người mẫu mực nhất thì mới được”, ông Túc lưu ý.
PGS-TS Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược, Bộ Công an, lại cho rằng có 3 công cụ để điều chỉnh hành vi của con người là luật pháp, tôn giáo và đạo đức. Do đó, cùng với việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức thì vấn đề là luật pháp phải thật chặt chẽ và thật nghiêm. “Pháp luật mà chặt, mà nghiêm thì người ta cũng phải điều chỉnh hành vi. Pháp luật của ta vừa sơ hở vừa không nghiêm nên quan chức vẫn nhờn thuốc”, ông Cương nhấn mạnh.
Bình luận (0)