Chặn bão Cytokine trong điều trị Covid-19

Nguyên nhân tăng nặng ở người trẻ

Báo cáo của Bộ Y tế cho thấy, có thời điểm khoảng 20% bệnh nhân (BN) Covid-19 tử vong là người trẻ dưới 35 tuổi. Hầu hết các BN này đều có hội chứng của cơn bão Cytokine. Đây là tình trạng hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với các tác nhân xâm nhập của SARS-CoV-2 dẫn đến phản ứng viêm toàn cơ thể.

PGS-TS Nguyễn Văn Chi, Trưởng khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bạch Mai, cho biết: “Trong điều trị, chúng tôi nhận thấy vai trò của cơn bão này với nguy cơ tử vong ở BN. Nếu không kiểm soát được cơn bão Cytokine thì nó sẽ tàn phá cơ thể và “xô đổ” BN”.

TS Đỗ Ngọc Sơn, Phó trưởng khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bạch Mai, Phụ trách Trung tâm hồi sức tích cực người bệnh Covid-19 - Bệnh viện dã chiến số 16 (TP.HCM), bày tỏ: “Những người trẻ thì cơn bão Cytokine mạnh và dữ dội hơn những người lớn tuổi rất nhiều. Do đó, khi BN được chuyển tới, ngay từ giai đoạn đầu khi diễn biến bệnh còn ở mức ranh giới chuyển nặng, chúng tôi đã thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán sớm và chỉ định điều trị cơn bão Cytokine sớm. Điều đó đem lại nhiều hy vọng BN sẽ có kết quả tốt".

Bệnh diễn tiến âm thầm

Theo Bộ Y tế, các bệnh nền, bệnh mãn tính như: đái tháo đường, tim mạch, ung thư, béo phì, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính, suy thận… khi mắc Covid-19 rất dễ tăng mức độ nặng. Do đó, việc điều trị đòi hỏi theo dõi sát diễn biến bệnh, kiểm soát tốt các bệnh lý nền.

Đáng lưu ý, qua thực tế tổ chức vận hành, điều trị BN Covid-19 nặng tại Trung tâm hồi sức tích cực người bệnh Covid-19 - Bệnh viện dã chiến số 16, GS Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, chia sẻ trung tâm tiếp nhận hàng trăm ca nặng và nhiều ca rất nặng, nguy kịch. Các BN này đều có bệnh lý nền như: tiểu đường, huyết áp và đặc biệt là béo phì. Nhiều BN đã được điều trị nhiều ngày ở tuyến dưới.

GS Nguyễn Quang Tuấn cho hay: “Chúng tôi đã trải qua các làn sóng điều trị Covid-19 tại Đà Nẵng, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang… Riêng biến thể Delta lần này gây bệnh tiến triển rất nhanh, dù 80% BN Covid-19 không triệu chứng hoặc nhẹ”.

GS Tuấn cũng cho biết: “Có 2 yếu tố khác biệt rõ với các BN nhập viện đợt dịch này, đó là BN không triệu chứng lâm sàng nhưng có tiến triển về phổi và BN có giảm ô xy máu cho dù người bệnh không hề cảm thấy khó chịu hay mệt mỏi gì. Chính vì vậy, có thể có một tỷ lệ nhất định những BN tiến triển âm thầm bị bỏ qua, khi biểu hiện nặng thì trở tay không kịp. Do đó, quá trình điều trị cần cá thể hóa, theo dõi sát sao diễn biến mỗi ca bệnh là vô cùng quan trọng để kịp thời điều trị phù hợp”.

Trực tiếp tham gia điều trị BN Covid-19 nặng, PGS-TS Nguyễn Văn Chi, Trưởng khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bạch Mai, lưu ý hàng trăm BN nặng nhưng không phải BN nào cũng giống nhau. Quá trình điều trị bắt buộc phải lượng hóa được các thông số của BN, phải đánh giá được tình trạng của BN. Ví dụ, BN đái tháo đường nhưng mấy ngày đường máu lên cao liên tục, không được kiểm soát tốt thì cũng là nguyên nhân khiến BN nặng lên rất nhanh.