Đây là thực tế về phân vùng lương tối thiểu được ông Lê Văn Hòa, Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP.HCM nêu lên tại hội nghị Ban Chấp hành Tổng LĐLĐ Việt Nam lần thứ 8 khóa 13 diễn ra sáng 12.12.
Ông Lê Văn Hòa, Phó chủ tịch LĐLĐ TP.HCM
ẢNH: THU HẰNG
Bất cập chênh lệch lương sau sắp xếp đơn vị hành chính
Theo ông Lê Văn Hòa, tiền lương tối thiểu là "mức sàn" pháp lý bảo vệ người lao động yếu thế, đồng thời là chi phí đầu vào rất nhạy cảm của doanh nghiệp. Vì vậy, mọi điều chỉnh về mức lương, phân vùng tiền lương phải dựa trên bằng chứng, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa người lao động, người sử dụng lao động và sự phát triển bền vững của địa phương.
Phó chủ tịch LĐLĐ TP.HCM cho hay, trong bối cảnh sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp, tốc độ phát triển đô thị và hội nhập quốc tế sâu rộng, chính sách lương tối thiểu phải được điều chỉnh linh hoạt, có tính tới chi phí giá cả sinh hoạt, tốc độ tăng trưởng, điều kiện đi lại, thị trường lao động chung giữa các địa bàn giáp ranh, tránh tạo chênh lệch quá lớn dẫn đến dịch chuyển lao động, cạnh tranh không lành mạnh và xảy ra tranh chấp lao động.
Tại TP.HCM, hiện có 168 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó nhiều xã, phường mới sáp nhập có điều kiện kinh tế - xã hội đã tiệm cận vùng I nhưng vẫn áp dụng lương tối thiểu vùng III. Việc phân vùng lương tối thiểu từ các huyện cũ sang cấp xã mới dẫn đến một số xã, phường, đặc khu trong cùng một không gian lao động nhưng lại thuộc hai vùng lương khác nhau, cách biệt tới hai vùng, bậc.
"Theo quy định mức lương tối thiểu đối có hiệu lực từ ngày 1.1.2026, chênh lệch giữa vùng I và vùng III lên tới 1,17 triệu đồng, tương đương hơn 28%. Trong khi các địa phương này chỉ cách nhau một cây cầu, một tuyến đường, người lao động làm ngành nghề làm cùng loại công việc, cùng cường độ lao động", ông Hòa cho biết.
Nhắc lại bài học tại khu vực giáp ranh TX.Phú Mỹ và H.Châu Đức (Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây), khi chỉ chênh một vùng lương đã từng xảy ra nhiều vụ tranh chấp, ngừng việc tập thể phức tạp, ông Hòa nhấn mạnh: "Chỉ khi Chính phủ điều chỉnh lại phân vùng thì quan hệ lao động mới ổn định. Huống hồ đây chỉ là giáp ranh cấp xã mà chênh lệch nhau đến 2 vùng. Do đó, bài học này đặt ra yêu cầu rất cấp thiết phải rà soát lại phân vùng lương sau khi sắp xếp hành chính.
Hoàn thiện khung pháp lý về phân vùng lương tối thiểu
Từ kinh nghiệm thực tiễn đã có của tổ chức trong đoàn và từ phản ánh của công nhân, đối thoại tại doanh nghiệp và khảo sát thực tế, LĐLĐ TP.HCM đã có kiến nghị điều chỉnh nâng các địa bàn trên từ vùng III lên vùng II.
Đề xuất này được chính quyền địa phương, Ban Quản lý các khu công nghiệp - khu chế xuất và đại diện giới sử dụng lao động đồng thuận. Dựa trên tổng hợp ý kiến các bên, Chính phủ đã chấp thuận điều chỉnh phân vùng từ ngày 1.1.2026. Hàng vạn công nhân đã được hưởng lợi trực tiếp. Việc thu hẹp khoảng cách về thu nhập, mức sống và điều kiện sinh hoạt giữa các khu vực, đồng thời hạn chế nguy cơ tranh chấp lao động do chênh lệch lương tối thiểu.
Từ thực tiễn tại địa phương, ông Hòa đề xuất hoàn thiện khung pháp lý về phân vùng lương tối thiểu. Trong đó quy định rõ các địa bàn giáp ranh vùng I không được chênh quá một vùng, và những nơi có chi phí sinh hoạt đặc biệt cao như Côn Đảo cần được xem xét cơ chế đặc thù. Đồng thời, vai trò tham vấn của Tổng LĐLĐ Việt Nam và LĐLĐ địa phương phải được thể chế hóa mạnh mẽ hơn trong quá trình xây dựng chính sách lương tối thiểu.
"Trường hợp điều chỉnh phân vùng lương vừa qua cho thấy nếu công đoàn chủ động phát hiện vấn đề, dám đề xuất và kiên trì kiến nghị; đồng thời biết lắng nghe tiếng nói của doanh nghiệp thì chúng ta hoàn toàn có thể bảo vệ tốt hơn quyền lợi, lợi ích hợp pháp của người lao động và giữ ổn định môi trường đầu tư, kinh doanh".
Bình luận (0)