Chiến sự Ukraine ngày 708: Kyiv nhận cú hích lớn từ EU giữa nhiều thách thức

AFP đưa tin lãnh đạo các nước thành viên EU đã đạt được thỏa thuận với Thủ tướng Hungary Viktor Orban để cung cấp khoản hỗ trợ tài chính trị giá 50 tỉ euro cho Ukraine trong vòng 4 năm, tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels (Bỉ) hôm 1.2.

Giữa lúc kế hoạch viện trợ mới của Mỹ cho Kyiv vẫn gặp bế tắc tại quốc hội ở Washington DC, thỏa thuận mà EU đạt được là cú hích to lớn đối với Ukraine. Thỏa thuận cũng xuất hiện khi cuộc chiến giữa Ukraine và Nga sắp bước sang năm thứ ba và một chiến dịch phản công của Kyiv, bắt đầu từ giữa năm ngoái, đã không thu về nhiều kết quả đáng kể.

"Toàn bộ 27 nhà lãnh đạo đã nhất trí về gói hỗ trợ mới trị giá 50 tỉ euro cho Ukraine trong ngân sách EU. Điều này đảm bảo nguồn tài trợ ổn định, dài hạn, có thể dự đoán được cho Ukraine", Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, người chủ trì hội nghị thượng đỉnh ở Brussels, viết trên X (trước đây là Twitter).

Ông Orban, người được xem là đồng minh của Tổng thống Nga Vladimir Putin, từng phủ quyết khiến kế hoạch viện trợ của EU cho Ukraine không được thông qua hồi tháng 12.2023. Song thủ tướng Hungary đã thay đổi lập trường sau khi các nhà lãnh đạo EU đưa ra khả năng xem xét lại khoản chi tiêu này sau 2 năm, nếu các quốc gia thành viên đồng thuận.

REUTERS

"Cuối cùng chúng tôi đã đàm phán thành công một cơ chế kiểm soát để đảm bảo rằng số tiền sẽ được sử dụng một cách hợp lý và chúng tôi đã nhận được đảm bảo rằng tiền của Hungary sẽ không đến Ukraine", ông Orban phát biểu hôm 1.2.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ca ngợi thỏa thuận trong bài phát biểu qua video trước các nhà lãnh đạo EU, nói đây là "tín hiệu rõ ràng rằng Ukraine sẽ đứng vững và châu Âu sẽ đứng vững".

Số tiền này sẽ lấp lỗ hổng trong ngân sách của chính phủ Ukraine để cho phép họ trả lương nhân viên và thanh toán chi phí các dịch vụ, trong khi binh lính nước này chiến đấu để đẩy lùi lực lượng của Moscow trên chiến trường.

Song ông Zelensky cũng kêu gọi EU tăng cường viện trợ quân sự. "Thật không may, việc thực hiện kế hoạch cung cấp một triệu quả đạn pháo cho Ukraine mà châu Âu đề ra đang bị trì hoãn. Và đây cũng là tín hiệu của sự cạnh tranh toàn cầu, trong đó châu Âu không thể để thua", The Guardian dẫn lời nhà lãnh đạo.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho rằng thỏa thuận của EU đã gửi "thông điệp mạnh mẽ" tới ông Putin.

Ukraine tuyên bố phá hủy tàu chiến Nga ở Crimea

Ukraine ngày 1.2 cho biết họ đã phá hủy một tàu chiến của Nga trên biển Đen, ngoài khơi bán đảo Crimea, nơi đang hứng chịu ngày càng nhiều các cuộc tấn công từ lực lượng Kyiv. Nga tuyên bố sáp nhập bán đảo này từ Ukraine vào năm 2014.

Trong một tuyên bố đăng trên mạng, cơ quan tình báo quân sự Ukraine cho biết "một tàu hộ vệ tên lửa của đối phương đã bị phá hủy" trong đêm, theo AFP. Giới chức Ukraine nói tàu chiến này có tên là Ivanovets, với giá trị lên tới 70 triệu USD. Nga không lập tức đưa ra bình luận.

Theo Kyiv, vụ tấn công xảy ra gần hồ Donuzlav, một hồ nước thông với biển Đen nằm ở phía tây Crimea. Ukraine cũng tuyên bố hoạt động tìm kiếm cứu nạn của Nga sau vụ tấn công đã "không thành công".

Trong khi Moscow chưa đưa ra tuyên bố ngay lập tức, một tài khoản Telegram của Nga có liên hệ với quân đội cho biết Ukraine đã tấn công khu vực này bằng 9 máy bay không người lái (UAV) trước bình minh.

"Bốn trong số đó đã bị các thủy thủ Nga đang tuần tra trên hồ Donuzlav phát hiện. Họ đã khai hỏa nhắm vào các UAV này", kênh Telegram trên cho hay, đồng thời tiết lộ một chiếc thuyền đã "hư hỏng".

Tổng thống Putin đưa ra cảnh báo mới

Tổng thống Putin mới đây nói Moscow cần tạo ra một "khu phi quân sự" rộng lớn ở Ukraine, trong bối cảnh các khu vực biên giới của Nga thường xuyên hứng chịu các cuộc tấn công bằng UAV và rốc két từ lực lượng Kyiv, theo Đài RT.

"Đường [phi quân sự] này phải… nằm cách lãnh thổ của chúng ta một khoảng cách để đảm bảo an ninh [của các thành phố thuộc Nga]," Tổng thống Putin phát biểu tại một sự kiện ở Nga hôm 31.1.

Hồi tháng 6.2023, ông Putin từng đề cập đến một "khu phi quân sự" mà ông muốn thành lập ở Ukraine. Khi đó, ông Putin nói rằng khu vực này có thể được thành lập nếu lực lượng Ukraine tiếp tục tiến hành tấn công vào các thành phố của Nga. Ông nói rằng mục tiêu của động thái này là khiến quân đội Ukraine không thể "tiếp cận chúng ta".

Lãnh đạo tình báo Ukraine hôm 1.2 cho biết Kyiv đang lên kế hoạch đẩy mạnh các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạ tầng của Nga. "Số lượng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng của Nga có thể sẽ gia tăng", ông Kyrylo Budanov, người đứng đầu cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine, cho biết trên mạng xã hội, theo AFP.