Chiến sự Ukraine ngày 861: Nga tiến công ở Chasiv Yar, NATO viện trợ Kyiv 40 tỉ?

Cam kết từ tân Thủ tướng Hà Lan

Tân Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof ngày 3.7 đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, khẳng định chính phủ mới sẽ tiếp tục ủng hộ Kyiv.

Trong bài phát biểu quan trọng đầu tiên tại Quốc hội Hà Lan, ông Schoof cũng nêu rõ: “Chúng ta không nên ngây thơ. Có một cuộc chiến diễn ra cách nơi đây vài giờ bay… Ukraine có thể tiếp tục nhờ cậy sự hỗ trợ tài chính, quân sự và chính trị từ Hà Lan".

Tân Thủ tướng Hà Lan cũng cam kết tăng chi tiêu quốc phòng lên 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), đáp ứng yêu cầu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), liên minh sẽ sớm được người tiền nhiệm của ông Schoof là cựu Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte lãnh đạo, AFP đưa tin.

Trả lời phóng viên sau lễ nhậm chức ngày 2.7, ông Schoof nói mối đe dọa chính đối với Hà Lan “rõ ràng đến từ phía đông”. “Có lẽ do tôi từng đứng đầu cơ quan an ninh, nên tôi có chút lo lắng hơn những người khác”, ông nói. Thủ tướng Dick Schoof từng có kinh nghiệm lãnh đạo Tổng cục Tình báo và An ninh Hà Lan, cũng như đứng đầu đơn vị chống khủng bố của chính phủ nước này.

AFP

Hà Lan và Ukraine hồi đầu năm đã ký thỏa thuận hỗ trợ an ninh 10 năm, với việc Amsterdam sẽ hỗ trợ Kyiv hơn 3 tỉ USD. Cựu Thủ tướng Rutte cũng đã cam kết sớm chuyển giao tiêm kích F-16 cho Ukraine.

NATO đồng ý viện trợ Ukraine 40 tỉ USD

Reuters ngày 3.7 dẫn lời hai nhà ngoại giao châu Âu cho biết các thành viên NATO đã đồng ý gói viện trợ quân sự 40 tỉ USD cho Ukraine vào năm sau. Liên minh đã nhất trí gói viện trợ một năm, thay vì theo đề xuất ban đầu từ Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg là yêu cầu các nước cam kết duy trì viện trợ Kyiv 40 tỉ USD mỗi năm.

Kế hoạch viện trợ nhiều năm không được các thành viên ủng hộ, dù thỏa thuận mới sẽ bao gồm điều khoản sẽ cho phép đánh giá lại đóng góp khối tại các kỳ hội nghị thượng đỉnh NATO trong tương lai. Các thành viên cũng quyết định sẽ đưa ra 2 báo cáo trong năm tới, gồm chi tiết quốc gia nào sẽ cung cấp những gì cho Ukraine, qua đó đảm bảo tính minh bạch về việc chia sẻ gánh nặng giữa liên minh.

Cam kết tài chính là một phần của gói hỗ trợ Ukraine rộng hơn mà các nhà lãnh đạo NATO sẽ nhất trí khi họp tại hội nghị thượng đỉnh, sẽ diễn ra ở Mỹ vào tuần sau.

Ngoài ra, các thành viên cũng chưa thống nhất về diễn ngôn ủng hộ Ukraine cho cuộc gặp tuần tới. Tại hội nghị thượng đỉnh năm ngoái, lãnh đạo NATO đã ra tuyên bố: “Tương lai của Ukraine là ở NATO”, nói rằng Kyiv sẽ gia nhập liên minh vào một ngày nào đó, nhưng không phải thời điểm đất nước đang xảy ra cuộc chiến.

Một số thành viên muốn từ ngữ năm nay mang sức nặng hơn, với đề nghị về tuyên bố chung rằng con đường để Ukraine trở thành thành viên là “không thể đảo ngược”.

AFP

Nga tiến công ở phía đông

Bộ Quốc phòng Nga cho biết ngày 3.7 rằng quân đội nước này đã kiểm soát được quận Novy tại thành phố Chasiv Yar, miền đông Ukraine, khu vực mà Moscow đã gây sức ép trong nhiều tháng, theo AFP.

Kiểm soát Chasiv Yar sẽ mở đường cho Nga tiến gần với mục tiêu kiểm soát những khu vực dân sự còn lại ở vùng Donetsk. Blog quân sự DeepState, có liên kết với quân đội Ukraine, cũng đã đăng tải việc Nga kiểm soát Novy, cho hay quân đội Ukraine phải ra quyết định "khó khăn nhưng hợp lý" là rút quân. Hiện giới chức Kyiv chưa bình luận về thông tin này.

Quân đội Nga cũng nói thêm đã tập kích bằng tên lửa Iskander nhằm vào sân bay ở thành phố Poltava, miền trung Ukraine. Đây là lần thứ 2 trong tuần Nga thông báo tấn công sân bay ở cùng khu vực này, theo Reuters.

Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết Nga vào ngày 3.7 đã tập kích bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào thành phố Dnipro, khiến 5 người thiệt mạng và 34 người bị thương. Ông kêu gọi phương Tây sớm viện trợ hệ thống phòng không và vũ khí tầm xa.

Không quân Ukraine cho hay lực lượng Nga đã tấn công vùng Dnipropetrovsk với 7 tên lửa và 5 UAV Shahed, nói thêm lực lượng phòng không đã đánh chặn 5 quả tên lửa và toàn bộ UAV nêu trên.

AFP

Ukraine chưa sẵn sàng thỏa hiệp với Nga

Trong chuyến thăm Mỹ ngày 3.7, ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, nói rằng Kyiv sẽ không nhượng bộ lãnh thổ để thỏa hiệp với Moscow, theo Reuters.

Ông Yermak nói sẽ lắng nghe bất kỳ lời khuyên nào về cách đạt được "hòa bình công bằng" trong xung đột. Khi được hỏi về thông tin cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ông có thể nhanh chóng kết thúc cuộc chiến tại Ukraine, ông Yermak nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ không thỏa hiệp về những giá trị và điều quan trọng, gồm độc lập, tự do, dân chủ, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ”.

Trong buổi tranh luận với Tổng thống Joe Biden, ông Trump nói rằng mình có kế hoạch giải quyết cuộc chiến tại Ukraine nếu thắng cử, dù không nêu chi tiết. Ông cũng không chấp nhận đề xuất kết thúc cuộc chiến từ Tổng thống Nga Vladimir Putin là Kyiv đồng ý nhượng 4 vùng lãnh thổ mà Nga tuyên bố sáp nhập cuối năm 2022.

Ông Putin hội đàm với ông Tập Cận Bình tại Kazakhstan

Bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) diễn ra tại Kazakhstan ngày 3 - 4.7, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc hội đàm với Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Hãng TASS dẫn lời Tổng thống Putin cho biết quan hệ Nga - Trung Quốc đang trải qua “giai đoạn hoàng kim”. “Chúng tôi đã khẳng định quan hệ đối tác toàn diện và hợp tác chiến lược Nga - Trung Quốc đang ở giai đoạn tốt nhất trong lịch sử. Quan hệ này được xây dựng trên các nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi và tôn trọng chủ quyền của nhau”, ông Putin nói.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho hay hai nhà lãnh đạo nhất trí quan điểm rằng những cuộc thảo luận hòa bình về xung đột tại Ukraine mà không có Nga tham dự là vô nghĩa.

Ông Putin cũng cảm ơn ông Tập về sự đón tiếp trọng thị trong chuyến thăm Trung Quốc hồi tháng 5.

Trước đó, Tổng thống Nga Putin cũng đã có cuộc gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 3.7. Ông Erdogan nói Ankara có thể giúp thúc đẩy một kế hoạch công bằng để kết thúc xung đột Nga-Ukraine. Hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận tình hình tại Gaza và hướng giải quyết xung đột ở Syria.