Chính phủ Israel trước nguy cơ tan rã

Trưởng cố vấn của Thủ tướng Israel về chính sách đối ngoại Ophir Falk hôm qua (2.6) đưa ra những phản ứng mới đối với đề xuất mà Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố hôm 31.5 về việc chấm dứt xung đột Hamas - Israel. Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng, ông Biden vạch ra kế hoạch gồm 3 giai đoạn, trong đó phần đầu tiên là thiết lập lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần, Israel sẽ rút lực lượng khỏi khu vực đông dân ở Gaza và chuyển hàng viện trợ đến dải đất này. Các giai đoạn sau là rút quân hoàn toàn, ngừng bắn lâu dài và tái thiết Dải Gaza. Các con tin sẽ được thả theo từng giai đoạn.

 Ông Netanyahu bị cảnh báo

Trả lời báo Sunday Times, ông Falk cho biết có rất nhiều chi tiết trong thỏa thuận cần được tính toán, bao gồm việc sẽ không có ngừng bắn lâu dài cho đến khi toàn bộ mục tiêu của Israel được hoàn thành. Vị cố vấn lặp lại quan điểm trước đó của Thủ tướng Netanyahu rằng điều kiện chấm dứt chiến sự của Israel vẫn không thay đổi, đó là thả toàn bộ con tin và tiêu diệt Hamas. Mặc dù vậy, ông Falk lưu ý Israel vẫn không bác bỏ đề xuất của Tổng thống Biden khi nói "đó không phải là thỏa thuận tốt nhưng chúng tôi thật sự muốn toàn bộ con tin được thả".

Reuters

Đã có những chia rẽ tại Israel liên quan đề xuất mới. Hai Bộ trưởng Bezalel Smotrich và Itamar Ben-Gvir, lãnh đạo hai đảng cực hữu tại Israel, cảnh báo sẽ rút khỏi liên minh cầm quyền của ông Netanyahu để khiến chính phủ tan rã nếu vị thủ tướng chấp nhận thỏa thuận, chấm dứt chiến sự trong khi chưa tiêu diệt hoàn toàn Hamas. Ngược lại, lãnh đạo đối lập Yair Lapid hứa sẽ đảm bảo an toàn cho chính phủ nếu ông Netanyahu đồng ý với thỏa thuận. 

Bộ trưởng Nội các chiến tranh Benny Gantz, lãnh đạo một đảng khác trong liên minh cầm quyền, cũng cảnh báo rút ra nếu ông Netanyahu không đưa ra quyết định chiến lược trước ngày 8.6. Theo tờ The Times of Israel, chính phủ sẽ không sụp đổ nếu chia tay đảng của ông Gantz, song lời cảnh báo của vị bộ trưởng gia tăng áp lực lên Thủ tướng Netanyahu trong bối cảnh người dân Israel không ngừng biểu tình đòi giải cứu con tin và lãnh đạo chính phủ từ chức.

Các bên trung gian hối thúc

Trong một tuyên bố chung hôm 1.6, các bên trung gian gồm Ai Cập, Mỹ và Qatar kêu gọi Hamas và Israel hoàn tất thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin theo những nguyên tắc được Tổng thống Biden vạch ra. Reuters đưa tin Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã điện đàm với những người đồng cấp của 3 nước trong khu vực gồm Ai Cập, Qatar và UAE để vận động ủng hộ đề xuất; trong khi Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres hy vọng diễn biến mới sẽ dẫn đến thỏa thuận giữa các bên cho hòa bình lâu dài. Hamas đã phản ứng tích cực với động thái của Mỹ nhưng nhấn mạnh sẽ không thể có thỏa thuận nào cho đến khi Israel rút quân toàn bộ và ngừng bắn.