Chương trình giáo dục phổ thông mới: Dạy học tích hợp ra sao với lớp 6 ?

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ mới ký văn bản gửi các sở GD-ĐT về việc triển khai thực hiện chương trình giáo dục trung học áp dụng cho năm học 2021 - 2022 sắp tới, trong đó nêu rõ: “Chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng theo hướng mở, trong đó quy định tổng số tiết trong một năm học cho mỗi môn học, hoạt động giáo dục. Nhà trường chủ động bố trí thời gian triển khai kế hoạch giáo dục các môn học và hoạt động giáo dục trong năm học bảo đảm tính khoa học, sư phạm, không gây áp lực đối với học sinh”.

Bộ GD-ĐT lưu ý việc tổ chức triển khai kế hoạch giáo dục một số môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình mới. Trong đó có 2 môn tích hợp lần đầu tiên được thiết kế trong chương trình giáo dục phổ thông đối với cấp THCS.

Chương trình môn lịch sử và địa lý bao gồm phân môn lịch sử và phân môn địa lý. Mỗi phân môn được thiết kế theo mạch nội dung riêng, trong đó nhiều nội dung dạy học liên quan được bố trí gần nhau để hỗ trợ nhau; nội dung lịch sử tích hợp trong những phần phù hợp của nội dung địa lý và nội dung địa lý tích hợp trong những phần phù hợp của nội dung lịch sử. Kế hoạch dạy môn học được xây dựng theo từng phân môn lịch sử và phân môn địa lý, mỗi phân môn được bố trí dạy đồng thời trong từng học kỳ, phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường.

Với môn khoa học tự nhiên, theo văn bản của Bộ GD-ĐT, chương trình môn này bao gồm các chủ đề: chất và sự biến đổi của chất, vật sống, năng lượng và sự biến đổi, trái đất và bầu trời. Các chủ đề được sắp xếp chủ yếu theo logic tuyến tính, có kết hợp ở mức độ nhất định với cấu trúc đồng tâm, đồng thời có một số chủ đề liên môn, tích hợp nhằm hình thành các nguyên lý, quy luật chung của thế giới tự nhiên.

Học sinh lớp 5 chuẩn bị lên lớp 6 theo học chương trình mới Đào Ngọc Thạch

Về việc bố trí đội ngũ giáo viên (GV) đơn môn hiện có để dạy các môn tích hợp theo cách thức như trên, Bộ GD-ĐT hướng dẫn: căn cứ tình hình đội ngũ GV của nhà trường, hiệu trưởng phân công GV dạy học các chủ đề phù hợp với năng lực chuyên môn của GV. Nhà trường cần chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng để GV đáp ứng yêu cầu về chuyên môn đảm nhận việc dạy học các chủ đề hoặc toàn bộ chương trình môn học.

Sẽ tập huấn tất cả các nội dung mới Bộ GD-ĐT khẳng định tất cả những nội dung mới với lớp 6 áp dụng từ năm học tới đã và sẽ được triển khai tập huấn tới GV trước khi thực hiện chính thức. Từ việc xây dựng kế hoạch dạy học đến việc kiểm tra đánh giá… theo chương trình giáo dục phổ thông mới ra sao sẽ có tài liệu cụ thể. Các trường ĐH Sư phạm lớn trên cả nước sẽ chịu trách nhiệm tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ GV cốt cán và sau đó đội ngũ này sẽ bồi dưỡng tập huấn cho đội ngũ GV ở địa phương, đơn vị của mình.

Kế hoạch dạy môn học được xây dựng phù hợp với logic sắp xếp các chủ đề của chương trình môn học và điều kiện tổ chức dạy học của nhà trường. Căn cứ vào điều kiện thực tế, nhà trường có thể tổ chức dạy đồng thời các chủ đề trong từng học kỳ, bảo đảm tính khoa học, sư phạm, phù hợp nội dung môn học.

Theo lộ trình, năm học 2021 - 2022, chương trình áp dụng đến cấp THCS và lần lượt đến năm học 2024 - 2025 sẽ áp dụng đến lớp 9. Như vậy sẽ có 6 năm để đào tạo, bồi dưỡng GV.

Theo Bộ GD-ĐT, việc đào tạo, bồi dưỡng GV đã được tính toán theo kế hoạch. Cụ thể đối với GV hiện hành, việc bồi dưỡng tập trung vào việc nâng cao năng lực sư phạm của GV để thực hiện tốt phương pháp dạy học tích cực, đáp ứng yêu cầu phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Trước hết là tập trung bồi dưỡng số GV để dạy lớp 6 và cuốn chiếu cho các năm tiếp theo. Bộ khuyến khích GV tự nguyện đăng ký học thêm các học phần bổ sung kiến thức chuyên môn để có thể đảm nhận từ 2 phân môn, tiến tới đảm nhận toàn bộ chương trình môn học. Đối với đào tạo GV mới, các trường sư phạm đã xây dựng chương trình đào tạo GV cấp THCS để dạy môn khoa học tự nhiên cũng như môn lịch sử và địa lý. GV mới sẽ thay dần khi GV hiện hành nghỉ hưu.

Việc kiểm tra, đánh giá thường xuyên trong mỗi học kỳ với môn khoa học tự nhiên, theo Bộ GD-ĐT sẽ được thực hiện trong quá trình dạy môn học theo kế hoạch. Bài kiểm tra, đánh giá định kỳ được xây dựng gồm nội dung của các chủ đề đã thực hiện theo kế hoạch dạy học, bảo đảm tỷ lệ phù hợp với nội dung và thời lượng dạy đến thời điểm kiểm tra, đánh giá.

Với môn lịch sử và địa lý, việc kiểm tra, đánh giá thường xuyên được thực hiện trong quá trình dạy theo từng phân môn. Bài kiểm tra, đánh giá định kỳ được xây dựng bao gồm nội dung phân môn lịch sử và phân môn địa lý theo tỷ lệ phù hợp với nội dung và thời lượng dạy học của mỗi phân môn đến thời điểm kiểm tra, đánh giá.