Cờ đỏ sao vàng ở San Francisco

Lễ thượng cờ VN tại Tòa thị chính San Francisco ngày 2.9.2008 - Ảnh: L.Q.H

California là bang có cộng đồng người Việt lớn nhất ở hải ngoại với khoảng 800.000 người, chiếm hơn nửa tổng số người Việt trên đất Mỹ và 1/4 cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Đặc tính này giúp California trở thành cửa ngõ quan trọng cho hàng hóa VN vào thị trường Mỹ cũng như thuộc diện đối tác hàng đầu của VN trong các lĩnh vực đầu tư, thương mại, công nghệ, hợp tác về giáo dục đào tạo, nông nghiệp kỹ thuật cao... Tuy nhiên, đây cũng là nơi tập trung hầu hết các tổ chức chống Cộng ở hải ngoại. Vào thời điểm đó, lực lượng này còn hoạt động mạnh và các cơ quan đại diện của ta luôn phải đối đầu với sự chống đối từ phía họ. Đặc biệt chuyện cờ đỏ, cờ vàng luôn là vấn đề nhạy cảm.

Khi sang nhận nhiệm vụ Tổng lãnh sự VN tại San Francisco (2008 - 2011), tôi được biết một số trường đại học có truyền thống treo cờ các quốc gia có du học sinh theo học tại trường nhưng riêng cờ VN (dù chỉ là cờ đuôi nheo) họ không dám treo vì bị các nhóm chống đối ta phản ứng, tẩy chay. Có khách sạn theo thông lệ treo cờ của ta cùng cờ các nước có du khách lưu trú đã bị những người quá khích phản ứng, bao vây, gây khó cho việc kinh doanh nên đã phải hạ xuống...

Qua quan hệ với cơ quan ngoại giao các nước bạn, tôi được biết ở San Francisco có thông lệ đến ngày Quốc khánh nước nào thì sẽ tổ chức lễ thượng cờ nước đó tại Tòa thị chính thành phố. Có được thông tin trên, chúng tôi hết sức vui mừng. Tuy nhiên, khi đưa ra bàn bạc nội bộ thì cũng có ý kiến e dè, sợ khó. Vào thời điểm này quan hệ VN - Mỹ chưa được thuận lợi như bây giờ. Trong chính giới Mỹ ở cấp liên bang cũng như cấp tiểu bang lực lượng chống lại xu thế tăng cường quan hệ với VN vẫn còn khá mạnh, đặc biệt ở các bang có đông cộng đồng người Việt. Việc nêu vấn đề thượng cờ đỏ sao vàng của ta vào thời điểm này liệu đã phù hợp chưa? Nếu được chấp thuận thì sẽ là một sự kiện rất có ý nghĩa trong việc nâng cao vị thế của đất nước, còn nếu bị từ chối thì chắc chắn ngày hôm sau mấy tờ báo phản động sẽ có bài bôi nhọ chúng ta. Tuy nhiên, sau khi cân nhắc, chúng tôi quyết định sẽ xúc tiến việc này vì ý nghĩa chính trị của nó và một phần cũng là vì tinh thần tự trọng dân tộc: Vì sao các nước khác được làm mà ta lại không?

Khi chúng tôi đề cập với Văn phòng thị trưởng San Francisco, lúc đầu có người lịch sự tránh né, lấy cớ nghi thức này hiện chỉ được thực hiện với các nước đã tham gia từ đầu mà không tạo thêm tiền lệ mới. Chúng tôi đã dựa trên nguyên tắc không phân biệt đối xử để nêu yêu cầu với bạn cũng như kiên trì giải thích cho họ hiểu đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với cộng đồng người Việt và nước VN nói chung, một quốc gia có quan hệ ngoại giao chính thức với Mỹ. Chúng tôi cũng liên hệ với các bạn xưa nay luôn có cảm tình và ủng hộ VN trong chính giới San Francisco như Giám đốc thương mại quốc tế Văn phòng thị trưởng Mark Chandler, Giám đốc quan hệ kinh tế quốc tế William Lee và Giám đốc ngoại vụ Patricia Hayes. Qua những người bạn này và qua lý lẽ của ta dần dần ta đã thuyết phục và nhận được sự ủng hộ của chính quyền thành phố.

Sau những cố gắng từ cả hai phía, sáng ngày 2.9.2008, Tổng lãnh sự quán VN phối hợp với văn phòng thị trưởng tổ chức lễ thượng cờ tại Tòa thị chính San Francisco. Đến dự lễ có bà Charlotte Shultz, đại diện thị trưởng, và một số quan chức khác. Bà Charlotte Shultz là phu nhân của ông George Shultz, Ngoại trưởng Mỹ thời Tổng thống Ronald Reagan.

Đúng 10 giờ ngày 2.9, lần đầu tiên Quốc kỳ VN - lá cờ đỏ sao vàng được kéo lên tung bay ngay giữa trung tâm San Francisco, trong niềm vui sướng, tự hào của tất cả anh chị em ở tổng lãnh sự quán, các cơ quan đại diện của ta, bạn bè Mỹ, đặc biệt là của đông đảo bà con Việt kiều.

Tin về lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên ban công Tòa thị chính San Francisco nhanh chóng được lan truyền và gây ngỡ ngàng trong cộng đồng người Việt. Nhiều người không tin đã chạy xe đến để tận mắt chứng kiến.

Ngay sau lễ thượng cờ, đại diện thị trưởng đã mở rượu chúc mừng Quốc khánh VN, đồng thời trao bản tuyên bố “Tôn vinh Quốc khánh VN và coi ngày 2.9 là ngày Di sản VN tại San Francisco” (Vietnamese Heritage Day in San Francisco) do thị trưởng ký. Từ đó đến nay, lễ thượng cờ VN đã trở thành thông lệ và được thực hiện hằng năm vào dịp Quốc khánh nước ta.