Thời ấy, với những bài tập làm văn cóp nguyên mẫu hay vài đoạn “dùng lại” từ sách giáo khoa, bao giờ thầy cũng gạch chân và bút phê đỏ chóe: “Đừng chép sách”, thậm chí là “Ăn cắp văn”. Điểm số của những bài văn “vay mượn” ấy thường là 2 hoặc 3 thôi. Không hơn. Tiết trả bài, thầy điểm qua những đoạn văn “hay bất ngờ” rồi nghiêm khắc: “Các trò có điểm dưới trung bình là... xứng đáng. Thầy không dám chấm văn của các nhà văn”.
tin liên quan
Tiết học văn đầy cảm xúcThời nào cũng có những học trò đạo văn. Vấn đề là giáo viên xử lý như thế nào. Nghiêm túc xóa bỏ hay lơ là, thả nổi? Thật đáng buồn, hiện nay không ít giáo viên văn không chỉ làm ngơ mà còn công khai khuyến khích, đặc biệt là trong các kỳ kiểm tra giữa và cuối năm. Lý do mà ai cũng biết: Phải có điểm đẹp để đạt chỉ tiêu học sinh giỏi.
Trên Facebook, bạn tôi (đang sống và làm việc ở TP.HCM) ngao ngán viết rằng nhắc con ôn kỹ môn tập làm văn để chuẩn bị kiểm tra học kỳ 1, bé nói con thuộc kỹ rồi. Hỏi mới hay “thuộc kỹ” là thuộc những bài văn con đã làm trước đó, được cô sửa cho hay hơn rồi dặn học thuộc để thi học kỳ. “Nếu lỡ con quên thì bỏ giấy trắng à?”, bạn tôi vừa lo vừa giận. Sao cô giáo lại cho học sinh viết thứ văn “thuộc lòng” và lặp lại chính mình như thế?
Còn đây là chuyện của em trai tôi, ở Quảng Ngãi. Chú ấy nhắc con gái tập viết văn vì sắp tới là kiểm tra học kỳ. Câu trả lời của bé “nặng đô” hơn chuyện trên: “Thầy con nói chỉ cần thuộc lòng ba bài văn mẫu tả người, động vật, cảnh vật do thầy chỉ định là đạt điểm giỏi. Con thuộc làu rồi”. Chú ấy nói em dò kỹ, cháu nó thuộc gần như nguyên văn. Nghe giọng kể phơi phới biết chú ấy mừng thật. Tôi thì buồn cho sự giả dối mà giáo viên, vì áp lực thành tích, đã ngấm ngầm “luyện” học sinh của mình sao chép những bài văn rập khuôn, máy móc.
Người ta kể cho nhau nghe những chuyện “vui mà không vui” về văn mẫu, nghe mà xót cả lòng. Chẳng hạn, tả ông bà thì nhất thiết phải lưng còng, mắt mờ, tai lãng, răng long, tóc bạc, da mồi, chống gậy… Văn mẫu không hề biết ông bà bây giờ còn khỏe lắm, chạy xe máy vô tư, lướt web ào ào, coi đá bóng hét không thua thanh niên. Có người chơi chữ, nói ông bà thời hiện đại không có chuyện lưng còng. Họ “a còng” chẳng kém gì lớp trẻ.
Họp phụ huynh, cô giáo dẫn ra bài văn này và đề nghị cha mẹ “tác giả” uốn nắn, không để em “viết bậy” về ông bà mình. Phụ huynh cãi: “Ba tôi, là ông của cháu, như vậy đấy. Cháu viết đúng mà”. Cô giáo: “Nhưng không đúng so với sách”. Hẳn là cô giáo đang bảo vệ “văn mẫu”, thứ văn sáo rỗng, xanh xao, thiếu hơi thở cuộc sống, lấy từ trong khuôn ra. Học sinh cứ thế bê vào bài văn của mình. Sự sáng tạo, óc quan sát của các em không được nhìn nhận; ra trường viết không nổi một đoạn văn tả thực là điều dễ hiểu.
Trong khi loay hoay cải cách giáo dục, người ta quên mất rằng đâu đó trong nhà trường, thầy cô đang “rèn” cho học sinh thứ tư duy rập khuôn từ văn mẫu. Nói cách khác, đó là thứ văn mang tên… “đồng phục”.
Bình luận (0)